The universal dimension of work in the light of selected socio-economic transformations

• Authors: Ryszard Gerlach

Title variants

PL

Uniwersalny wymiar pracy w świetle wybranych przeobrażeń społeczno-gospodarczych

Abstracts

PL

Praca człowieka to zagadnienie będące w obszarze zainteresowań różnych dyscyplin naukowych. W niniejszym artykule rozpatrywana jest w ujęciu pedagogiki, a w szczególności jednej z subdyscyplin pedagogiki pracy. Jest to pojęcie uniwersalne, stanowiące ważny problem badawczy tej subdyscypliny naukowej. Celem rozważań w tym opracowaniu jest ukazanie aktualności uniwersalnego wymiaru pracy człowieka w świetle przeobrażeń społeczno-gospodarczych zachodzących niezwykle szybko, szczególnie w ostatnich latach. Zrobiono to wykorzystując analizę literatury, głównie najnowszej. Badania naukowe i analizy teoretyczne na temat pracy nie były ostatnio zbyt często podejmowane przez pedagogów pracy. Analizując literaturę na ten temat podkreślano kierunki i charakter permanentnych zmian w pracy. Uznając, że praca nadal jest i będzie wartością uniwersalną, przynajmniej w dającej się przewidzieć przyszłości, podkreślono konieczność dostosowywania edukacji, głównie zawodowej do antycypowanych zmian. Jest to więc nadal aktualny obszar badań i analiz dotyczących pracy człowieka oraz edukacji dla pracy, a także w toku pracy.

EN

The work of man is a subject that falls within the interest of various scientific disciplines. In this article, it is considered from the perspective of pedagogy, specifically one of the sub-disciplines of labour pedagogy. It is a universal concept, constituting an important research problem in this scientific sub-discipline. The purpose of the discussions in this study is to show the relevance of the universal dimension of human labour in light of the socio-economic transformations that are occurring extremely rapidly, especially in recent years. This was done using a literature analysis, mainly of the latest research. Scientific research and theoretical analyses on the topic of labour have not been frequently undertaken by labour pedagogues lately. In analysing the literature on this subject, the directions and character of permanent changes in labour were emphasised. Recognising that labour still is and will be a universal value, at least in the foreseeable future, the necessity of adapting education, mainly vocational, to anticipated changes was stressed. Therefore, this remains a current area of research and analysis concerning human labour and education for labour, as well as in the course of labour.

Keywords

EN

human labour; universalism; labour universalism; socio-economic transformations

PL

praca człowieka; uniwersalizm; uniwersalizm pracy; przeobrażenia; społeczno-gospodarcze

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Spraw Społecznych
• Journal: Labor et Educatio
• Year: 2023
• Issue: 11
• Pages: 25-40

Dates

published

2023

Contributors

author

Ryszard Gerlach

• Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz, Poland

• https://orcid.org/000000020669589X

References

• Bauman, Z. (2018). Retropia. Jak rządzi nami przeszłość. Warszawa: PWN.
• Gazeta Wyborcza (2018). Siedem zawodów przyszłości, czyli jak sztuczna inteligencja zmieni rynek pracy. Gazeta Wyborcza, 12.05 (from Th e Wall Street Journal, 29 April).
• Gerlach, R. (2016). Praca człowieka jako wartość i/czy zniewolenie. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 4/2016, 26–36.
• Gerlach, R. (2020). Edukacja dla zatrudnienia w pierwszych dekadach nowego millennium. In: R. Tomaszewska (red.), Praca i kariera w warunkach nowego millennium. Implikacje dla edukacji (ss. 102–115). Bydgoszcz: UKW.
• Guillen, M.F. (2021). 2023. Jak ścieranie się najwyraźniejszych dzisiejszych trendów przekształci przyszłość wszystkiego. Translated by I. Jamrożek. Warszawa: Wydawnictwo Emka.
• Harari, Y.N. (2018). 21 lekcji na XXI wiek. Translated by M. Romanek. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Harari, Y.N. (2108b). Homo deus. Krótka historia jutra. Translated by M. Romanek. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Infuture Institute (2019). Pracownik przyszłości. Retrieved from: http://infuture.institute/raporty/pracownik-przyszlosci/ (last accesed: 10.04.2019).
• Jan Paweł II (1996). Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II. Vol. 1. Redemptor hominis/ Dives in misericordia/Laborem exercens/; Slavorum apostoli/; Dominum et vivifi cantem /; Redemptoris mater/; Sollicitudo rei socialis/; Redemptoris missio/ [Ed. St. Małysiak]. Kraków: Wyd. Św. Stanisława BM: „M”.
• Kaku, M. (2011). Wizje czyli jak nauka zmieni świat w XXI wieku. Translated by K. Pesz. Warszawa: Wyd. Prószyński i S-ka.
• Kowalczyk, S. (2002). Zarys fi lozofi i człowieka. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
• Lipińska-Grobelny. A. (2014). Zjawisko wielopracy. Psychologiczne uwarunkowania i konsekwencje. Łódź: Wyd. UŁ.
• McKinsey & Company, Forbes. (2018). Raport Ramię w ramię z robotem. Jak wykorzystać potencjał automatyzacji w Polsce. Retrieved from: https://www. mckinsey.com/pl/our-insights/ramie-w-ramie-z-robotem (last accesed: 01.05.2018).
• PARP. (2019). Rynek pracy, edukacja i kompetencje. Warszawa: PARP.
• Polityka (2019). Rozmowa z Kawadą Tsukasą na temat: Czym jest społeczeństwo 5.0. Polityka, nr 1 (3242).
• Rapacki, R. (2018). Czwarta rewolucja przemysłowa a kierunki ewolucji kapitalizmu patchworkowego w Polsce. In: J. Czarzasty, Cz. Kliszko (red.), Świat (bez) pracy. Od fordyzmu do czwartej rewolucji przemysłowej, (ss. 203–223). Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• Raport Gumtree. (2017). Aktywni+. Przyszłość rynku pracy. Retrieved from: https://www.porp.pl/g2/2018_01/3dba749a323ad7779800b13245bcc011.pdf (last accessed: 15.07.2023).
• Rifkin, J. (2012). Trzecia rewolucja przemysłowa. Jak lateralny model władzy inspiruje całe pokolenie i zmienia oblicza świata. Katowice: Wydawnictwo SONIA DRAGA.
• Sennett, R. (2006). Korozja charakteru. Osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie. Warszawa: Wyd. Muza.
• Suchar, M. (2003). Kariera i rozwój zawodowy. Gdańsk: Wydawca: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr.
• Szulczewski, G. (2018). W poszukiwaniu sensu życia świecie bez pracy. In: J. Czarzasty, Cz. Kliszko (Eds.), Świat (bez)pracy. Od fordyzmu do czwartej rewolucji przemysłowej (pp. 31–51). Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• Tomaszewska. R. (2020). W kierunku nowej i pracy. Prognozy dla edukacji. In: R. Tomaszewska (Ed.), Praca i kariera w warunkach nowego millennium. Implikacje dla edukacji (pp. 43–64). Bydgoszcz: UKW.
• Wyszyński, S. (1991). Duch pracy ludzkiej (Myśli o wartości pracy). Poznań: Wyd. im Stefana Kard. Wyszyńskiego Soli Deo.

Identifiers

DOI

10.4467/25439561LE.23.003.19208

Biblioteka Nauki

28410239