Interpretacje w naukach społecznych – aspekty teoretyczne i metodologiczne

• Authors: Andrzej W. Jabłoński

Title variants

EN

Interpretations in Social Sciences – Theoretical and MethodologicalAspects

Abstracts

EN

Presented article offers a general overview of the interpretive approaches in the social and political sciences. The article starts with the definitions and etymology of the term “interpretation” and its synonyms. In the section 1 the author refers to the interpretive methodology of Max Weber and its actuality in the academic disciplines such as ethnography, sociology, history and law. The section 3 explains the usefulness of interpretive methods in doing research within a qualitative methodology in the social and political sciences. Sections 4 and 5 describe the nature of relations between interpretation, understanding and explanation. The last section brings attention on the application of interpretive methodology in the political science and political theory. Instead of a summary the author shares a reflection on the condition of science and a future of interpretative studies.

PL

Celem niniejszego artykułu jest wprowadzenie do teorii interpretacyjnej, próba zarysowania głównych zagadnień i problemów, jakie nasuwa podejście interpretacyjne w naukach społecznych i politycznych. Do głównych zagadnień analizowanych w artykule należą kolejno: kwestie definicyjne, weberowska tradycja metodologiczna, metoda interpretacyjna w badaniach jakościowych, natura relacji między interpretacją a rozumieniem i wyjaśnianiem, znaczenie podejścia interpretacyjnego w nauce o polityce i teorii polityki. Autor podejmuje próbę ustalenia definicji i etymologii pojęcia „interpretacja”, sytuuje je w rodzinie terminów pokrewnych, rozważa istotny problem naukowego statusu badań interpretacyjnych. Wskazuje także czynniki, które mogą się przyczynić do podniesienia efektywności badań interpretacyjnych w procesach wyjaśniania i zrozumienia działań społecznych i politycznych. W zakończeniu sygnalizuje wyzwania stojące przed nauką, dostrzega w nich pole badawcze dla analizy interpretacyjnej.

Keywords

EN

interpretacja; rozumienie; wyjaśnienie; teoria polityki / interpretation; understanding; explanation; qualitative research; theory of politics

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Teoria Polityki
• Year: 2020
• Volume: 4
• Pages: 11-30

Dates

published

2020

Contributors

author

Andrzej W. Jabłoński

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000161252605

References

• Andrews, M. (2007). Shaping History: Narratives of Political Change. Cambridge: Cambridge University Press.
• Benton, T., Craib, I. (2003). Filozofia nauk społecznych. Od pozytywizmu do postmodernizmu, przeł. L. Rasiński. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Bevir, M., Rhodes R.A.W. (2006). Teoria interpretacjonistyczna. W: D. Marsh, G. Stoker (red.). Teorie i metody w naukach politycznych, przeł. J. Tegnerowicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Blok, Z. (2017). „Dylematy politologów związane z wyborem opcji metodologicznych”. W: A. Czajowski, L. Sobkowiak, M. Wichłacz (red.). Zjawiska polityczne w perspektywie teoretycznej. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi W. Jabłońskiemu.
• Wrocław: Wydawnictwo Instytut Politologii UWr.
• Bray, Z. (2008). „Ethnographic Approaches”. W: D. Della Porta, M. Keating (ed.). Approaches and Methodologies in the Social Sciences: A Pluralist Perspective. Cambridge: Cambridge University Press.
• Chauwin, T., Stawecki, T., Winczorek, P. (2007). Wstęp do prawoznawstwa. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Chmielewski, A. (2009). „Polityka a etyka Alasdaira MacIntyre’a”. W: A. MacIntyre. Etyka i polityka, przeł. A. Chmielewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Czajowski, A. (2012). „Polityczność działań społecznych”. W: A. Czajowski, L. Sobkowiak (red.). Polityka i polityczność. Problemy teoretyczne i metodologiczne. Wrocław: Wydawnictwo Atla 2.
• Davis, F.L. (2019). „Why Do People Keep Convincing Themselves They’ve Solved This Medieval Mystery?”. The Washington Post, 14.08.2019.
• Della Porta, D., Keating, M. (2008). Introduction. W: D. Della Porta, M. Keating (eds.). Approaches and Methodologies in the Social Sciences. Cambridge: Cambridge University Press.
• Erickson, M. (2016). Science Culture and Society: Understanding Science in the 21st Century. Cambridge: Polity Press.
• Ferejohn, J. (2004). „External and Internal Explanation”. W: I. Shapiro, R.S. Smith, T. Masoud (eds.). Problems and Methods in the Study of Politics. Cambridge: Cambridge University Press.
• Filipowicz, S. (2015). „O fundamentalnej roli interpretacji”. Politeja, 36.
• Flyvbjerg, B. (2001). Making Social Science Matter: Why Social Inquiry Fails and How It Can Succeed Again. Cambridge: Cambridge University Press.
• Foucault, M. (2000). Filozofia, historia, polityka, przeł. D. Leszczyński. Warszawa–Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gerring, J. (2007). Case Study Research: Principles and Practices. Cambridge: Cambridge University Press.
• Grotowska, S. (2011). Seniorzy w przestrzeni publicznej. Kapitał społeczny uczestników wspólnot, ruchów i stowarzyszeń katolickich. Kraków: Wydawnictwo Nomos.
• Gunnell, J.G. (2017). „Political Concepts and the Concept of the Political”. Teoria Polityki, 1.
• Hirschi, C. (2012). The Origins of Nationalism: An Alternative History from Ancient Rome to Early Modern Germany. Cambridge: Cambridge University Press.
• Hoover, K., Donovan, T. (2010). The Elements of Social Scientific Thinking. Boston: Wadsworth Cengage Learning.
• Hudzik, J.P. (2011). „Teoria polityki w komentarzach filozoficznych i metodologicznych”. W: Z. Blok (red.). Czym jest teoria w politologii? Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Jabłoński, A.W. (2017). „Teoretyczne ujęcia konfliktu politycznego”. Wrocławskie Studia Politologiczne, 22.
• Klementewicz, T. (2010). Rozumienie polityki. Zarys metodologii nauki o polityce. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Kopaliński, W. (1968). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Maj, E. (2018). „Egodokumenty w warsztacie badawczym historyka myśli politycznej”. W: S.R. Sielezin (red.). Studia metodologiczne z nauk społecznych. Wrocław: Wydawnictwo IP WNS.
• Moses, J.W., Knutsen, T.L. (2007). Ways of Knowing: Competing Methodologies in Social and Political Research. London: Palgrave Macmillan.
• Nocoń, J. (2017). „Dyskursywne uprawomocnienie refleksji teoretycznej w naukach o polityce”. Teoria Polityki, 1.
• Parsons, C. (2007). How to Map Arguments in Political Science. Oxford: Oxford University Press.
• Peck, R.S. (1987). We the People: The Constitution in American Life. New York: Harry N. Abrams Inc.
• Roget’s Thesaurus of Synonyms and Antonyms (1987). Miami, FL: P.S. & I. Associates Inc. Sadri, A. (1992). Max Weber’s Sociology of Intellectuals. Oxford: Oxford University Press.
• Scott, J. (2011). Conceptualizing the Social World: Principles of Sociological Analysis. Cambridge: Cambridge University Press.
• Sielezin, J.R. (red.). (2018). Studia metodologiczne z nauk społecznych. Wrocław: Wydawnictwo Instytutu Politologii UWr.
• Silbergh, D.M. (2001). Doing Dissertations in Politics: A Student Guide. London–New York: Routledge.
• Słownik języka polskiego (2008). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• The Cambridge English Dictionary (1990). London: Grandreams Limited.
• Thiele, L.P. (2003). Thinking Politics: Perspectives in Ancient Modern and Postmodern Political Theory. New York: Chatham House Publishers.
• Van Evera, S. (1997). Guide to Methods for Students of Political Science. Ithaca–London: Cornell University Press.
• Weber, M. (2002). Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, przeł. D. Lachowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zieliński, M. (2017). Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Zinn, H. (1999). A People’s History of the United States: 1492 – Present. New York: Harper Collins Publisher.

Identifiers

DOI

10.4467/25440845TP.19.013.11779

Biblioteka Nauki

1195292