O niezbędności politologicznej interpretacji – subiektywność i narracyjność jako determinanty warsztatu politologa

• Authors: Artur Laska

Title variants

EN

About the Need for Interpretation in Political Sciences – Subjectivity and Narrative as Determinants of the Political Scientist’s Workshop

Abstracts

EN

The author reminds us of the need to view politics both as an objective and subjective phenomenon. He postulates that her study should combine analytical-empirical approach with interpretation. In his understanding, the latter is not identical with the studied reality, but is an attempt to objectify knowledge. The instrumental and mechanistic approach to political processes is completely inadequate, because it ignores the role of emotions, intentions, intelligence, human will and awareness. Political research, however, cannot be limited to interpretation. It is equally important to take into account the structural and material determinants of politics, as well as nature and species. As a result, a conscious researcher has a difficult task to integrate the complex repertoire of methodological tools.

PL

Autor przypomina o potrzebie ujmowania polityki zarówno jako fenomenu obiektywnego, jak i subiektywnego. Postuluje, aby jej badanie łączyło podejście analityczno-empiryczne z interpretacją. W jego rozumieniu ta ostatnia nie jest tożsama z badaną rzeczywistością, lecz stanowi próbę obiektywizacji wiedzy. Instrumentalne i mechanistyczne ujmowanie procesów politycznych jest według niego całkowicie nieadekwatne, gdyż ignoruje rolę emocji, intencji, inteligencji, woli i świadomości człowieka. Badanie politologiczne nie może się jednak ograniczać do interpretacji. Równie ważne jest uwzględnianie strukturalnych i materialnych wytworów polityki, a także uwarunkowań przyrodniczych i gatunkowych. W rezultacie przed świadomym badaczem staje trudne zadanie integracji złożonego repertuaru narzędzi metodologicznych.

Keywords

EN

interpretacjonizm; teoria integralna; subiektywność polityki; narracyjność polityki; człowiek polityczny / interpretative approach; integral theory; subjectivity of politics; narrative of politics; political man

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Teoria Polityki
• Year: 2020
• Volume: 4
• Pages: 167-182

Dates

published

2020

Contributors

author

Artur Laska

• https://orcid.org/0000000200468098

References

• Archer, M.S. (2007). Making Our Way through the World: Human Reflexivity and Social Mobility. Cambridge: Cambridge University Press.
• Archer, M.S. (2013). Człowieczeństwo. Problem sprawstwa, przeł. A. Dziuban. Krakow: Nomos.
• Banaszak, G., Kmita, J. (1994). Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury. Warszawa: Instytut Kultury.
• Berger, P.L., Luckmann, T. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości, przeł. J. Niżnik. Warszawa: PIW.
• Berlin, I. (1991). Dwie koncepcje wolności, przeł. H. Bartoszewicz. Warszawa: Res Publica.
• Bevir, M., Rhodes, R.A.W. (2006). „Teoria interpretacjonistyczna”. W: D. Marsh, G. Stoker (red.). Teorie i metody w naukach politycznych, przeł. J. Tegnerowicz. Krakow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Blok, Z. (1998). Teoria polityki. Studia. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Bodio, T. (2003). „Politologia jako futurologia”. W: B. Kaczmarek (red.). Metafory polityki, t. 2. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Brożek, B. (2013). „Hipoteza umysłu normatywnego”. Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu, 7(2), s. 36–51.
• Chmielewski, A. (2011). „Cząstki w przestrzeni: Charles Taylor i estetyka polityczna”. W: Ch. Garbowski, J.P. Hudzik, J. Kłos (red.). Charlesa Taylora wizje nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Dilthey, W. (2004). Budowa świata historycznego w naukach humanistycznych, przeł. E. Paczkowska-Łagowska. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.
• Dziubka, K. (2011). „Stylizacje podmiotowości i tożsamości w ujęciu indywidualizmu ekspresyjnego”. W: A. Lisowska, J. Kurzępa (red.). Zachowania dysfunkcyjne – uwarunkowania społeczne, kulturowe i polityczno-prawne oraz stosowane rozwiązania. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Dziubka, K. (2014). „Ponowoczesny człowiek publiczny i jego markery mentalno-kulturowe”. Filo-Sofija, 24, s. 91–119.
• Dziubka, K. (2015a). „Jak to jest być świadomym obywatelem?”. Filo-Sofija, 29, s. 107–134.
• Dziubka, K. (2015b). „Myślenie polityczne jako proces mapowania świata życia”. W: E. Maj, E. Kirwiel, E. Podgajna (red.). Myśl polityczna w społeczeństwie informacyjnym. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Fleischer, M. (2002). Teoria kultury i komunikacji, przeł. M. Jaworowski. Wrocław:
• Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji Towarzystwa Wiedzy Powszechnej.
• Foucault, M. (1977). Archeologia wiedzy, przeł. A. Siemek. Warszawa: PIW.
• Foucault, M. (1981). „The Order of Discours”. W: R. Young (ed.). Untying the Text: A Post-Structuralist Reader. London: Routledge & Kegan Paul.
• Giddens, A. (2007). Socjologia, przeł. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grabias, S. (1997). Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Habermas, J. (1983). Teoria i praktyka, przeł. M. Łukasiewicz, Z. Krasnodębski. Warszawa: PIW.
• Harari, N. (2017). Od zwierząt do bogów. Krótka historia ludzkości, przeł. J. Hunia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Heidegger, M. (1994). Bycie i czas, przeł. B. Baran. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Julia, D. (1998). Słownik filozofii. Katowice: Książnica.
• Karwat, M. (1980). Podmiotowość polityczna: humanistyczna interpretacja polityki w marksizmie. Warszawa: PWN.
• Klementewicz, T. (2010). Rozumienie polityki. Zarys metodologii nauki o polityce. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Krakowiak, T. (2008). „Analiza dyskursu – proba nakreślenia pola badawczego”. W: A. Horolets (red.). Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kuderowicz, Z. (1987). Dilthey. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Kumaniecki, K. (oprac.). (1986). Słownik łacińsko-polski. Warszawa: PWN.
• Kurek, Ł. (2016). Dualizm przekonań. Krakow: Copernicus Center Press.
• Lakoff, G. (2011). Nie myśl o słoniu. Jak język kształtuje politykę, przeł. A.E. Nita, J. Wasilewski. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.
• Lakoff, G., Johnson, M. (2010). Metafory w naszym życiu, przeł. T.P. Krzeszowski. Warszawa: Aletheia.
• Laska, A. (2012). „Politologiczne determinanty technokratyzacji polityki”. W: J. Golinowski, A. Laska (red.). Odsłony współczesnej polityki. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Laska, A. (2017). Teoria polityki. Próba ujęcia integralnego. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Latour, B. (2013). Nadzieja Pandory, przeł. K. Abriszewski. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• LeDoux, J. (2000). Mózg emocjonalny: tajemnicze podstawy życia emocjonalnego, przeł. A. Jankowski. Poznań: Media Rodzina.
• Lenk, H. (1995). Filozofia pragmatycznego interpretacjonizmu, przeł. Z. Zwoliński. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Majone, G. (2004). Dowody, argumenty i perswazja w procesie politycznym, przeł. D. Sielski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Nelson, K. i in. (1989). „Constructing a World”. W: K. Nelson (ed.). Narratives from the Crib. Cambridge: Harvard University Press.
• Nowicka, E. (2009). Świat człowieka – świat kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Nunan, D. (1993). Introducing Discourse Analysis. London: Penguin English.
• Perelman, Ch. (1982). The Realm of Rhetoric. Notre Dame: University of Notre Dame Press.
• Pinker, S. (2002). Jak działa umysł, przeł. M. Koraszewska. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Postman, N. (2006). Technopol. Triumf techniki nad kulturą, przeł. A. Tanalska-Dulęba. Warszawa: Muza.
• Ramachandran, V.S. (2012). Neuronauka o podstawach człowieczeństwa. O czym mówi mózg?, przeł. E. Kołodziej-Jozefowicz, A. i M. Binderowie. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Searle, J.R. (1999). Umysł, język, społeczeństwo, przeł. D. Cieśla. Warszawa: W.A.B.
• Stankiewicz, W.J. (2003). Niezbędność teorii politycznej. Klasyczne pojęcia w dobie relatywizmu. Wrocław: Ossolineum.
• van Dijk, T.A. (2001). Badania nad dyskursem. W: T.A. van Dijk (red.). Dyskurs jako struktura i proces. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Warchał, A. (2005). „Polityka jako noeza przeżywanego świata”. W: B. Kaczmarek (red.). Metafory polityki, t. 3. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Weber, M. (2004). „«Obiektywność≫ poznania społeczno-naukowego i społeczno-politycznego”. W: tegoż. Racjonalność, władza, odczarowanie, przeł. M. Holona. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Winch, P. (1995). Idea nauki o społeczeństwie i jej związki z filozofią, przeł. B. Chwedeńczuk. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Identifiers

DOI

10.4467/25440845TP.19.022.11788

Biblioteka Nauki

1195277