Biologiczne „środki perswazji” w obszarze polityki - bioterroryzm

• Authors: Adam Hołub

Title variants

EN

Biological "means of persuasion" in the Policy Area – Bioterrorism

Abstracts

PL

Artykuł ukazuje czynniki biologiczne jako atrakcyjne środki perswazji, które mogą być wykorzystywane przez sprawców przemocy politycznej. Poprzez analizę potencjału szkodliwości, efektywności i efektowności czynników tego typu oraz rzeczywistych ataków o charakterze terrorystycznym należy uznać, że biologia może stanowić i stanowi atrakcyjny rezerwuar środków możliwych do wykorzystania w bioterroryzmie. Biologicznymi swoistymi środkami rażenia mogą być zarówno bakterie, riketsje, wirusy, jak i toksyny bakteryjne, grzybicze, roślinne i zwierzęce. Rzeczywistość związana z bioterroryzmem wskazuje, iż były one i zapewne nadal będą wykorzystywane w atakach skierowanych wobec politycznych i nie tylko adwersarzy. Bioterroryzm to działalność terrorystyczna z wykorzystaniem czynników chorobotwórczych. Do najpopularniejszych czynników w pierwszych dekadach XXI wieku należą wąglik i rycyna. Należy zauważyć, że teoretycznie ofiary tego typu ataków powinny być bardzo liczne. W rzeczywistości w wyniku ataków terrorystycznych z użyciem patogenów ofiar było niewiele. Należy jednak zachować czujność i przygotować odpowiednie służby oraz społeczeństwo na hipotetyczny atak.

EN

The article presents biological factors as attractive means of persuasion that can be used by perpetrators of political violence. Through the analysis of the potential harm, effectiveness and efficiency of such factors and actual terrorist attacks, it should be concluded that biology can be an attractive reservoir of means that can be used in bioterrorism. Biological destructive resources can be: bacteria, rickettsiae, viruses, as well as: bacterial, fungal, plant and animal toxins. The reality of bioterrorism indicates that they were and probably will be used in attacks against political and other adversaries. Bioterrorism is a terrorist activity with the use of pathogenic agents. Among the most popular agents in the first decades of the 21st century are anthrax and ricin. It should be noted that, in theory, the victims number of this type of attack should be very high. In reality, there have been only few casualties as a result of terrorist attacks involving pathogens. However, it is important to remain vigilant and prepare the relevant services and the public for a hypothetical attack.

Keywords

EN

bioterrorism; terrorism; extremism; pathogenic agents; anthrax; ricin; botulinum

PL

bioterroryzm; terroryzm; ekstremizm; patogeny; wąglik; rycyna; botulina

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Teoria Polityki
• Year: 2021
• Volume: 5
• Pages: 85-102

Dates

published

2021

Contributors

author

Adam Hołub

• Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie

• https://orcid.org/0000000288656543

References

• 1 czerwca 1950 r. Trybuna Ludu o stonce ziemniaczanej (1950), https://nowahistoria.interia.pl/kartka-z-kalendarza/news-1-czerwca-1950-r-trybuna-ludu-o-stonce-ziemniaczanej,nId,2399875 (dostęp: 10.06.2020).
• Aleksandrowicz, T.R., Kulczyński, S., Bobińska, H. (2013). „Zjawisko współczesnego terroryzmu”. W: K. Jałoszyński (red.). Współczesne zagrożenia terroryzmem. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji, s. 11–57.
• Arnon, S.S., Schechter, R., Inglesby, T.V. et al. (2001). Botulinum Toxin as a Biological Weapon. Medical and Public Health Management, http://umvf.omsk-osma.ru/urgences/IMG/pdf/botulinum_toxin_as_a_biological_weapon_jama.pdf (dostęp: 10.06.2020).
• Attaque à la ricine: La Grande-Bretagne sur le qui-vive (2003), https://www.leconomiste.com/article/attaque-la-ricine-la-grande-bretagne-sur-le-qui-vive (dostęp: 10.06.2020).
• Bale, J.M., Bhattacharjee, A., Croddy, E., Pilch, R. (2008). Ricin Found in London: An al-Qa’ida Connection?, https://web.archive.org/web/20141216154120/http://cns.miis.edu/reports/ricin.htm (dostęp: 10.06.2020).
• Baro, M. (1998). FBI: 3 Plotted To Kill Clinton, https://apnews.com/01eee32a5d6528715cc0d702e8700818 (dostęp: 10.06.2020).
• Bioterrorism Agents/Diseases, https://emergency.cdc.gov/agent/agentlist-category.asp (dostęp: 10.06.2020).
• Bombengift aus Wunderbaumsamen (2019), https://taz.de/Prozess-um-mutmasslichen-Rizin-Anschlag/!5601396 (dostęp: 10.06.2020).
• Borkowski, R. (2007). Terroryzm ponowoczesny. Studium z antropologii polityki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Botulism (2019), https://www.cdc.gov/botulism/bioterrorism/threat.html (dostęp: 10. 06. 2020).
• Burton, F., Stewart, S. (2008). Busting the Anthrax Myth, https://worldview.stratfor.com/article/busting-anthrax-myth (dostęp: 10.06.2020).
• Carus, W.S. (2001). Bioterrorism and Biocrimes: The Illicit Use of Biological Agents Since 1900. Washington, D.C.: Center for Counterproliferation Research National Defense University.
• Cela za igły (2009), http://www1.rfi.fr/actupl/articles/117/article_8671.asp (dostęp: 10.06.2020).
• Chomiczewski, K. (2002). „Aktualne zagrożenie – zjawisko bioterroryzmu”. W: K. Chomiczewski, J. Kocik, M.T. Szkoda. Bioterroryzm. Zasady postępowania lekarskiego. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 31–35.
• Chronology of Incidents Involving Ricin (2008), https://web.archive.orgweb/2014121 6133309/http://cns.miis.edu/reports/ricin_chron.htm (dostęp: 10.06.2020).
• Chwast, A.A., Jałoszyński, K. (2017). Strach – narzędzie przemocy w rękach terrorystów. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
• Council Framework Decision on Combating Terrorism According to Article 1 of the Council Framework Decision of 13 June 2002 on Combating Terrorism, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX%3A32002F0475 (dostęp: 10.06.2020).
• Cromartie, R.S., Duma, R.J. (2009). High-Tech Terror: Recognition, Management and Prevention of Biological, Chemical, and Nuclear Injuries Secondary to Acts of Terrorism. Springfield: Charles C Thomas Publisher.
• Czuba, K. et al. (2011). „Bioterroryzm – zagrożenie, zasady postępowania, regulacje prawne”. Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, 2, s. 28–33, http://biuletynfarmacji.wum.edu.pl/1102Czuba/Czuba.html (dostęp: 22.05.2020).
• Dhaked, R.K. et al. (2010). Botulinum toxin: Bioweapon & magic drug, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3028942/ (dostęp: 10.06.2020).
• Dudzińska, M. (2019). List z białym proszkiem i podpisem „wąglik” wysłany do sądu w Radomiu, https://radom.wyborcza.pl/radom/7,48201,24570875,list-z-bialym-proszkiem-i-podpisem-waglik-wyslany-do-sadu.html (dostęp: 10.06.2020).
• Four on chemical terror charges (2003), http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/2649191.stm (dostęp: 10.06.2020).
• Germany: IS sympathizer jailed 10 years over poisoning plan (2020), https://www.dw.com/en/germany-is-sympathizer-jailed-10-years-over-poisoning-plan/a-52932922 (dostęp: 10.06.2020).
• Grant, T. (2014). 10 Biochemical Attacks That Were Stopped Just In Time, https://listverse.com/2014/09/17/10-biochemical-attacks-stopped-just-in-time/ (dostęp: 10.06.2020).
• Guła, P. (2017). „Zagrożenia CBRN”. W: P. Guła, K. Jałoszyński, P. Tarnawski (red.). Medyczne skutki terroryzmu. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 131–137.
• https://biotechnologia.pl/biotechnologia/nowa-bron-biologiczna-czy-prace-badawcze-w-rolnictwie,18296 (dostęp: 20.05.2020).
• https://worldview.stratfor.com/article/busting-anthrax-myth (dostęp: 10.06.2020).
• Jałoszyński, K. (2003). Koncepcja współczesnych działań antyterrorystycznych. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
• Jałoszyński, K. (2008). Współczesny wymiar antyterroryzmu. Warszawa: Trio.
• Jałoszyński, K. (2013). Współczesne zagrożenia terroryzmem. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
• Jałoszyński, K., Letkiewicz, A. (red.). (2017). Edukacja antyterrorystyczna. Konieczność i obowiązek naszych czasów. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
• jsx (2018). USA. Ktoś wysłał do Trumpa kopertę. W środku mogła być silnie trująca rycyna,https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114881,23999189,usa-ktos-wyslal-do-trumpa-koperte-w-srodku-mogla-byc-silnie.html (dostęp: 10.06.2020).
• Kęciek, K. (2010). Kto wysłał wąglika?, https://www.tygodnikprzeglad.pl/kto-wysylal-waglika/ (dostęp: 10.06.2020).
• Kięczkowska, J.S. (2019). „Bioterroryzm jako zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowotnego”. Teka Politologii i Stosunków Międzynarodowych, 1(14), s. 31–43.
• Kocik, J. (2002a). „Dżuma”. W: K. Chomiczewski, J. Kocik, M.T. Szkoda. Bioterroryzm. Zasady postępowania lekarskiego. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 128–140.
• Kocik, J. (2002b). „Epidemiologia ataku bioterrorystycznego”. W: K. Chomiczewski, J. Kocik, M.T. Szkoda, Bioterroryzm. Zasady postępowania lekarskiego. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 87–90.
• Kosmynka, S. (2012). Od Boga do terroru. Rola religii w ideologii dżihadyzmu na przykładzie organizacji Al-Kaida. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kościółek, D. (2018). „Nowa broń biologiczna czy prace badawcze w rolnictwie?”, https://biotechnologia.pl/biotechnologia/nowa-bron-biologiczna-czy-prace-badawcze-w-rolnictwie,18296 (dostęp: 10.06.2020).
• Kuzak, R. (2015). Wąglikiem w gestapo. Tajna broń Armii Krajowej w walce z plagą donosicielstwa!, https://ciekawostkihistoryczne.pl/2015/05/28/waglik-tajna-bron-biologiczna-armii-krajowej/ (dostęp: 10.06.2020).
• Langbein, K., Skalnik, Ch., Smolek, I. (2003). Bioterroryzm. Kto ma broń biologiczną? Jak ona działa? Jak się przed nią bronić? Warszawa: Wydawnictwo Muza SA.
• LCI (2018). Attentat déjoué: une attaque à la ricine? Ce que l’on sait, https://theworldnews.net/fr-news/attentat-dejoue-une-attaque-a-la-ricine-ce-que-l-on-sait (dostęp: 10.06.2020).
• Masowe ataki strzykawkami wywołały starcia w Chinach (2009), https://wiadomosci.wp.pl/masowe-ataki-strzykawkami-wywolaly-starcia-w-chinach--6108656502796929a (dostęp: 10.06.2020).
• Michailiuk, B. (2015). Broń biologiczna jako zagrożenie bezpieczeństwa państwa. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
• NATO Hand Book on the Medical Aspects of NBC Defensive Operations A Med P-6(B) (1996).
• Departments of the Army, The NAVY, and the Air Force (February 1996).
• North Atlantic Treaty Organisation. NATO handbook on the medical aspect of NBC defensive operations, Part II – Biological NATO Amed P-6 (B) (1996), https://fas.org/irp/doddir/army/fm8-9.pdf (dostęp: 10.06.2020).
• Płusa, T. (2002). „Kontrolowane zagrożenia atakiem bioterrorystycznym”. W: P. Bogdalski, Z. Nowakowski, K. Rajchel (red.). Ocena poziomu zagrożenia terroryzmem i organizacji systemu antyterrorystycznego w Polsce. Warszawa: Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, s. 152–164.
• Płusa, T., Jahnz-Różyk, K. (2002). Broń biologiczna. Zagrożenie i przeciwdziałanie. Warszawa: Medpress.
• Poison suspect trained at al-Qaida camp (2003), https://www.theguardian.com/uk/2003/jan/10/september11.terrorism (dostęp: 10.06.2020).
• Response to a Ricin Incident: Guidelines for Federal, State, and Local Public Health and Medical Officials, Office of Public Health Emergency Preparedness U.S. (2006). Department of Health and Human Services, https://emergency.cdc.gov/agent/ricin/pdf/ricin_protocol.pdf (dostęp: 10.06.2020).
• Rossow, H., Kinnunen, P.M., Nikkari, S. (2012). Botulinumtoksiini biouhka-agenssina [Botulinum toxin as a biological weapon], https://www.emsworld.com/article/10324792/botulinum-toxin-bioterrorism-weapon (dostęp: 10.06.2020).
• Rostagnat, M. (2018). Attentat déjoué: LA RICINE, UN POISON 6.000 PLUS TOXIQUE QUE LE CYANURE, https://www.bfmtv.com/police-justice/terrorisme/attentat-dejoue-la-ricine-un-poison-6-000-plus-toxique-que-le-cyanure_AN-201805180106.html (dostęp: 10.06.2020).
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 lipca 2016 r. w sprawie katalogu incydentów o charakterze terrorystycznym, https://www.prawo.pl/akty/dz-u-2017-1517-t-j,18329351.html (dostęp: 10.06.2020).
• Schminke, C. (2020). Rizin-Bomber-Prozess. Sief Allah H. belastet seine Frau unfreiwillig mit Liebesbriefen, https://www.ksta.de/koeln/rizin-bomber-prozess-sief-allah-h-belastet-seine-frau-unfreiwillig-mit-liebesbriefen-36242416?cb=1613315418182 (dostęp: 20.04.2020).
• Specific Pathogens List, https://www.defence.gov.au/exportcontrols/Pathogens.asp (dostęp: 10.06.2020).
• Starr, B. et al. (2018). Suspected ricin detected in mail sent to Trump, https://edition.cnn.com/2018/10/02/politics/pentagon-ricin-mail/index.html (dostęp: 10.06.2020).
• Steciwko, A., Kurpas, D. (2002). „Czy bioterroryzm nadal stanowi zagrożenie”. W: A. Steciwo (red.). Wybrane zagadnienia z praktyki lekarza rodzinnego, t. 3: Kardiologia, nefrologia, gastroenterologia, narkomania, bioterroryzm. Wrocław: Wydawnictwo Continuo, s. 173–178.
• Takahashi, H. et al. (2004). „Bacillus anthracis Bioterrorism Incident, Kameido. Tokyo 1993”. Emerging Infectious Diseases, 10(1), s. 117–120, https://dx.doi.org/10.3201/eid1001.030238 (dostęp: 10.06.2020).
• The Rise and Fall of R.I.S.E. (2013), https://www.microkhan.com/2013/05/03/the-riseand-fall-of-r-i-s-e/ (dostęp: 10.06.2020).
• Treder, M. (2012). Pandemie zagrożeniem XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Oficyna Łośgraf.
• Uchwała Nr 2/41 z dnia 13 stycznia 1953 w sprawie organizacji walki ze stonką ziemniaczaną w r. 1953. Monitor Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, Katowice, 20.01.1953, Nr 1, poz. 1–4.
• Un attentat à l’explosif ou «au poison» déjoué (2018), https://www.macommune.info/unattentat-a-lexplosif-ou-au-poison-dejoue-181087/ (dostęp: 10.06.2020).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. Dz.U. z 2019 r., poz. 1950. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
• Wasiuta, S. (2018a). „Broń biologiczna”. W: O. Wasiuta, R. Klepka, R. Kopeć (red.). Vademecum bezpieczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Libron, s. 180–184.
• Wasiuta, S. (2018b). „Broń genetyczna”. W: O. Wasiuta, R. Klepka, R. Kopeć (red.). Vademecum bezpieczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Libron, s. 194–197.
• Weiner, M., Tarasiuk, K. (2018). „Społeczne i historyczne uwarunkowania wojen biologicznych i epidemii”. Rozprawy Społeczne, 3(12), s. 20–28.
• Węgliński, B. (2012/2013). „Media i terroryzm – wybrane aspekty związku. Czy Al-Jazeera English jest jedynie tubą propagandową Al-Kaidy?”. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, s. 263–280.
• Woman Who Mailed Ricin Letters to Obama Sentenced to 18 Years (2013), https://www.nbcnews.com/news/us-news/woman-who-mailed-ricin-letters-obama-sentenced-18-years-n157531 (dostęp: 10.06.2020).
• Wysłał list z rycyną do Baracka Obamy. Spędzi 25 lat w więzieniu (2014), https://wiadomosci.wp.pl/wyslal-list-z-rycyna-do-baracka-obamy-spedzi-25-lat-w-wiezieniu-6031555186877569a (dostęp: 10.06.2020).
• Zamieszki w Xinjang, 10 osób nie żyje (2009), https://tvn24.pl/swiat/zamieszki-w-xinjang-10-osob-nie-zyje-ra107847-3693309 (dostęp: 10.06.2020).
• Zaraś-Januszkiewicz, E. (2014). Najbardziej trująca roślina świata, https://www.eduscience.pl/blogi/zadziwiaj%C4%85ca-przyroda/wpis/201 (dostęp: 10.06.2020).
• Zieliński, K.W., Brocki, M., Janiak, M.K., Wiśniewski, A. (2010). Patologia obrażeń i schorzeń wywołanych współczesną bronią w działaniach wojennych i terrorystycznych. Warszawa: MON.
• Zubrzycki, W. (2017). Tak zwany terroryzm. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji.
• Żuber, M. (2007). „Obrona przed bronią masowego rażenia w aspekcie zagrożenia superterroryzmem”. W: M. Żuber (red.). Katastrofy naturalne i cywilizacyjne. Zagrożenia cywilizacyjne początku XXI wieku. Wrocław: WSOL im. T. Kościuszki, s. 61–68.
• Биотерроризм, Информация Комиссии по охране здоровья, Отдел по борьбе с инфекционными заболеваниями, Boston Public Health Commission (BPHC), b.d., b.m.w.

Identifiers

DOI

10.4467/25440845TP.21.007.13787

Biblioteka Nauki

2046446