„…aby każdy okruch historii został uratowany!” – realizacja projektu Archiwum Pełne Pamięci w Oddziale Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie

• Authors: Radosław Kurek

Title variants

EN

„…So That Every Scrap of History Could Be Saved!” – The Implementation of the Archive Full of Remembrance Project in the Institute of National Remembrance Branch Office in Cracow

Abstracts

EN

In May 2017, Dr Jarosław Szarek, [then] president of the Institute of National Remembrance (IPN), inaugurated the Archive Full of Remembrance (Archiwum Pełne Pamięci, APP) project. Its main objective was – and has been until now – the collection of historical materials (documents, photographs, memorabilia, etc.) donated by private individuals and institutions, both from Poland and abroad, in the Institute’s archive. After they are properly secured and processed, they are made available, primarily for research and educational purposes. The article discusses the results of the first five years (2017–2021) of the project’s operation at the Institute of National Remembrance branch office in Krakow. The most interesting historical materials acquired for the IPN archival repository in Krakow under the auspices of the APP project are presented. Their extraordinary richness and diversity is shown and the collected documents, photographs, audio-visual materials, memoirs and diaries, correspondence, memorabilia and exhibits, as well as so-called “second-circulation publications” (wydawnictwa drugiego obiegu) [illegal underground publishing – the Polish version of samizdat] from the 1980s are presented. The author also discusses the educational value of the Archive Full of Remembrance project and assesses the effects of its implementation, as well as prospects for its further development.

PL

W maju 2017 r. prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek zainaugurował projekt Archiwum Pełne Pamięci. Jego głównym celem było – i jest do chwili obecnej – gromadzenie w archiwum Instytutu materiałów historycznych (dokumentów, fotografii, pamiątek i in.) przekazanych przez osoby prywatne i instytucje, zarówno z Polski, jak i z zagranicy. Po ich odpowiednim zabezpieczeniu i opracowaniu są one udostępniane, przede wszystkim w celach badawczych i edukacyjnych. Artykuł omawia rezultaty pierwszych pięciu lat (2017–2021) funkcjonowania przedsięwzięcia w Oddziale Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. Przedstawia najciekawsze materiały historyczne pozyskane do zasobu archiwalnego krakowskiego IPN w ramach realizacji APP. Ukazuje ich niezwykłe bogactwo i różnorodność. Charakteryzuje zgromadzone w ten sposób dokumenty, fotografie, materiały audiowizualne, wspomnienia i pamiętniki, korespondencję, pamiątki i eksponaty, a także wydawnictwa drugiego obiegu z lat osiemdziesiątych XX w. Uwaga autora skupiła się również na omówieniu walorów edukacyjnych projektu Archiwum Pełne Pamięci oraz ocenie efektów jego realizacji, a także na perspektywach jego dalszego rozwoju.

Keywords

EN

Archive Full of Remembrance; APP; national archival repository; Institute of National Remembrance Branch Office in Krakow; family mementoes; private archives; protection of cultural property

PL

Archiwum Pełne Pamięci; APP; narodowy zasób archiwalny; Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie; pamiątki rodzinne; archiwa prywatne; ochrona dóbr kultury

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej
• Year: 2022
• Issue: 15
• Pages: 15-44

Dates

published

2022

Contributors

author

Radosław Kurek

• Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie

• https://orcid.org/0000000267647824

References

• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie: 07/1350; 120/160; 658/68; 662/27; 662/138; 662/339; 662/340; 662/346; 696/2; 714/2–15; 747/1; 768/5; 784/19; 784/33; 784/40; 786/1; 786/6, t. 1–805; 788/1–11; 795/1; 795/4–5; 797/6; 800/48; 803/11; 804/1; 806/1–35; 812/1; 816/1; 816/6; 819/1–2; 823/1–2; 826/1; 827/1; 831/4; 835/1; 836/1; 836/4–5; 836/18; 836/60; 836/100; 837/1–2; 844/1; 846/1; 848/1–5; 855/1, t. 5; 856/1–2; 858/1–4; 860/1; 860/3; 862/1–302; 863/1; 865/1; 870/1–2; 875/1–2; 882/1; 884/1; 884/8; 926/1.
• Archiwum Pełne Pamięci – ruszył nowy projekt i portal IPN. Konferencja inaugurująca nowy projekt i portal IPN – Archiwum Pełne Pamięci, https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/40161,Konferencja-prasowa-na-temat-nowego-projektu-IPN-Archiwum-Pelne-Pamieci-19-maja-.html (dostęp 24 VIII 2021 r.).
• Brożek A., Zdzisław Baszak „Pirat”, oficer dywersji Obwodu AK Dąbrowa Tarnowska, https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/124922,Zdzislaw-Baszak-Pirat-oficer-dywersji-obwodu-AK-Dabrowa-Tarnowska.html (dostęp 9 II 2022 r.).
• Dyrcz R., Dziuba I., Bohaterowie wojny polsko-bolszewickiej w dokumentach z Oddziałowego Archiwum IPN w Krakowie, https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/105566,Archiwum-Pelne-Pamieci-na-stulecie-Bitwy-Warszawskiej-Ludwik-Sobalski-i-Antoni-M.html (dostęp 7 IX 2021 r.).
• Dyrcz R., „Poznałem piękno życia”. Pamiętniki Antoniego Machety [w:] „…aby każdy okruch historii został uratowany!”. Archiwum Pełne Pamięci, red. T. Gallewicz-Dołowa, W. Kujawa, Warszawa 2021.
• Dziuba I., Uratowane ze śmietnika. Zbiór druków ulotnych MKZ NSZZ „Solidarność” Region Małopolska [w:] „…aby każdy okruch historii został uratowany!”. Archiwum Pełne Pamięci, red. T. Gallewicz-Dołowa, W. Kujawa, Warszawa 2021.
• Fitowa A., Stanisław Mierzwa „Słomka” na tle swoich czasów, Wierzchosławice 1994.
• Fitowa A., Stanisław Mierzwa. Od Polskiej Akademickiej Młodzieży Ludowej do władz naczelnych Stronnictwa Ludowego [w:] Stanisław Mierzwa (1905–1985). Ludowiec i działacz niepodległościowy, red. M. Szpytma, Warszawa–Kraków 2011.
• Gmitruk J., Działalność podczas II wojny światowej [w:] Stanisław Mierzwa (1905–1985). Ludowiec i działacz niepodległościowy, red. M. Szpytma, Warszawa–Kraków 2011.
• Gretzyngier R., Pilot i lekarz. Biografia krakowskiego lekarza i lotnika dr. Mieczysława Pawła Pietrzyka, „Gapa – Lotniczy Magazyn Historyczny” 2020, nr 33.
• Jędrzejczak J., Mówi polskie radio Kair, „Archiwum Emigracji. Studia–Szkice–Dokumenty” 2001, z. 4.
• Kot J., Adwokat Stanisław Mierzwa i jego dzieło, „Palestra” 1986, nr 12.
• Kurek R., Adolf Nitka w niemieckiej niewoli, https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/135484,Adolf-Nitka-w-niemieckiej-niewoli.html?search=62563088110544 (dostęp 31 VIII 2021 r.).
• Kurek R., Aleksander Kołodziejczyk z pierwszego masowego transportu więźniów do KL Auschwitz, https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/145090,Archiwum-Pelne-Pamieci-Aleksander-Kolodziejczyk-z-pierwszego-masowego-transportu.html?search=62563088110544 (dostęp 31 VIII 2021 r.).
• Kurek R., Mateczka z Ravensbrück, https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/140180,Mateczka-z-Ravensbrck.html?search=62563088110544 (dostęp 31 VIII 2021 r.).
• Kurek R., Pamiątka z Montelupich, https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/125465,Pamiatka-z-Montelupich.html?search=62563088110544 (dostęp 31 VIII 2021 r.).
• Kurek R., Rękopis wspomnień o Ignacym Janie Paderewskim wyrzucony na śmieci w centrum Krakowa, https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/146347,Rekopis-wspomnien-o-Ignacym-Janie-Paderewskim-wyrzucony-na-smieci-w-centrum-Krak.html?search=62563088110544 (dostęp 31 VIII 2021 r.).
• Kurek R., Rolnicza „Solidarność” w Charsznicy, https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/144452,Archiwum-Pelne-Pamieci-Rolnicza-Solidarnosc-w-Charsznicy.html?search=62563088110544 (dostęp 31 VIII 2021 r.).
• Kurek R., Romkowski Roman [w:] Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa 1944–1956, t. III, Warszawa 2022.
• Kurek R., Tysiąc fotografii z prywatnych zbiorów Stanisława Mierzwy w zasobie archiwalnym Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie [w:] „…aby każdy okruch historii został uratowany!”. Archiwum Pełne Pamięci, red. T. Gallewicz-Dołowa, W. Kujawa, Warszawa 2021.
• Kurek R., Witos, Mierzwa, Mikołajczyk, Reymont… Unikatowa kolekcja zdjęć przekazana krakowskiemu IPN, https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/120976, Archiwum-Pelne-Pamieci-Witos-Mierzwa-Mikolajczyk-Reymont-Unikatowa-kolekcja-zdje.html?search=62563088110544 (dostęp 31 VIII 2021 r.).
• Kurpierz T., Neja J., „Solidarność” śląsko-dąbrowska 1980–1981. Szkic do monografii i dokumenty własne, Katowice 2012.
• Niezabitowski A., To był tylko etap. Wspomnienia z łagrów, Kraków 1999.
• Pietrzyk J.A., Pilot i lekarz 307. Nocnego Dywizjonu Myśliwskiego „Lwowskich Puchaczy”, „Alma Mater” 2020, nr 219.
• Skowrońska M., Zmarła najstarsza polska blogerka, muza Piwnicy pod Baranami, https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,16463725,zmarla-najstarsza-polska-blogerka-muza-piwnicy-pod-baranami.html (dostęp 10 II 2022 r.).
• Szpytma M., Ludowcy skazani na milczenie, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2011, nr 3.

Identifiers

DOI

10.48261/PAIPN221502

Biblioteka Nauki

60876994