Przez wodę i ogień. Alians Andrzeja Wiercińskiego ze Służbą Bezpieczeństwa – zarys problematyki

• Authors: Zbigniew Łagosz

Title variants

EN

Through Water and Fire. Andrzej Wierciński’s Alliance with the Security Service – an Outline of the Issues

Abstracts

EN

The article is an attempt to show the cooperation of an undeniably outstanding scientist, Andrzej Wiercinski (1930–2003), with the security apparatus of the Polish People’s Republic. The text is based on documents deposited in the Archive of the Institute of National Remembrance which make up the job dossier of a secret collaborator alias “Alik”.

PL

Artykuł stanowi próbę ukazania współpracy wybitnego naukowca, jakim bezsprzecznie był Andrzej Wierciński (1930–2003), z aparatem bezpieczeństwa PRL. Tekst oparty jest na zdeponowanych w Archiwum IPN dokumentach składających się na teczkę pracy TW ps. „Alik”.

Keywords

EN

Andrzej Wierciński; secret collaborator; science; anthropology; security apparatus

PL

Andrzej Wierciński; tajny współpracownik; nauka; antropologia; aparat bezpieczeństwa

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
• Year: 2022
• Issue: 20
• Pages: 463-480

Dates

published

2022

Contributors

author

Zbigniew Łagosz

• Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

• https://orcid.org/0000000322979988

References

• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN)
• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie (AIPN Kr)
• Program Politechniki Lwowskiej na rok akademicki 1928/29, Lwów 1928
• Spętana Akademia. Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL, t. 1: Materiały Służby Bezpieczeństwa (1967–1987), wybór, wstęp i oprac. P. Pleskot, T.P. Rutkowski, Warszawa 2009
• Spętana Akademia. Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL, t. 2: Materiały partyjne (1950–1986), wybór, wstęp i oprac. P. Pleskot, T.P. Rutkowski, Warszawa 2012
• Aparat represji wobec inteligencji w latach 1945–1956, red. R. Habielski, D. Rafalska, Warszawa 2010
• Brzechczyn K., Problem wiarygodności teczek i opartej na nich narracji historycznej. Kilka uwag metodologicznych, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2012, nr 2 (20)
• Czapów G., Mój mąż jest zawsze ze mną [w:] Czesław Czapów 1925–1980 Świadectwa trzech pokoleń, red. W. Kaczyńska, Warszawa 2003
• Frazik W., Musiał F., Akta agenturalne w pracy historyka [w:] Wokół teczek bezpieki, red. F. Musiał, Kraków 2015
• Friszke A., Między wojną a więzieniem 1945–1953. Młoda inteligencja katolicka, Warszawa 2015
• Granice kompromisu. Naukowcy wobec aparatu władzy ludowej, red. P. Franaszek, Warszawa 2015
• Hulanicki A., Dzieje chemii analitycznej w Polsce do roku 1945, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2008, nr 53
• Jawłowska A., Sławek (Wspomnienie o Czesławie Czapówie) [w:] Czesław Czapów 1925–1980. Świadectwa trzech pokoleń, red. W. Kaczyńska, Warszawa 2003
• Karpowicz A., Rozwadowski A., Taktyka pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa, Warszawa 1984
• Krok T., Antymasońska komórka Episkopatu Polski w świetle badań i dokumentów (1946–1952), Kraków 2015
• Kulecka A., Rutkowski T.P., Oczami agenta. Środowiska naukowe i archiwalne w doniesieniach TW „ZYG” – Zygmunta Kolankowskiego, Warszawa 2012
• Leksykon filozofii klasycznej, red. J. Herbut, Lublin 1997
• Łagosz Z., Aparat represji wobec Roberta Waltera i jego działalności na kanwie masonerii ezoterycznej rytu Memphis-Misraim, „Hermaion” 2015, nr 4
• Łagosz Z., Robert Walter’s struggle with the UB: the unknown story, „Studia Religiologica” 2013, t. 46, nr 4
• Łagosz Z., TW „Mara” i „Personaliści” – gra operacyjna Służby Bezpieczeństwa wobec Jerzego Prokopiuka, „Inskrypcje. Półrocznik” 2022, nr 2 (19), w druku
• Mazgaj W., Nauki chemiczne, „Nauka Polska” 1960, R. 8, nr 4 (32)
• Musiał F., Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989), Kraków 2015
• Piątek P., Przestępcze wymuszenia zeznań w postępowaniach przygotowawczych przez organy bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1956, Katowice 2018
• Sikora M., Black Box. Wywiad jako instrument transferu technologii i wsparcia decyzji ekonomicznych w PRL 1955–1990, Katowice–Warszawa 2021
• Skórzyński Z., O klubach opozycyjnej młodzieży i o październikowych inicjatywach badawczych Czesława Czapówa [w:] Czesław Czapów 1925–1980. Świadectwa trzech pokoleń, red. W. Kaczyńska, Warszawa 2003
• Sołtysiak A., Jaskulski P., Antropologia na Uniwersytecie Warszawskim 1946–2000, Warszawa 2000
• Wierciński A., The racial analysis of predynastic populations in Egypt [w:] Atti del I Congresso di scienze antropologiche, etnologiche e di folklore: Torino, 19–23 settembre 1961, Turyn 1961
• Wierciński M., Prof. zw. dr hab. Andrzej Wierciński. Życiorys naukowy [w:] Między drzewem życia a drzewem poznania. Księga ku czci profesora Andrzeja Wiercińskiego, red. M.S. Ziółkowski, A. Sołtysiak, Warszawa–Kielce 2003
• Zdańska-Brinckenowa M., Jerzy Dąmbski, „Wszechświat. Pismo przyrodnicze” 1957, z. 2
• Ziółkowski M.S., Wstęp [w:] Między drzewem życia a drzewem poznania. Księga ku czci profesora Andrzeja Wiercińskiego, red. M.S. Ziółkowski, A. Sołtysiak, Warszawa–Kielce 2003
• https://www.academia.edu/16337500/Andrzej_Kazimierz_Wierci%C5%84ski_1930_2003_In_memoriam, dostęp 14 IX 2022 r.

Identifiers

DOI

10.48261/arprl222015

Biblioteka Nauki

20277084