Założenia normatywne pracy operacyjnej Milicji Obywatelskiej w latach 1975–1990

• Authors: Tomasz Pączek

Title variants

EN

The Theory of Operational Work of the Citizens’ Militia in 1975–1990

Abstracts

EN

The Citizens’ Militia (MO) after the Stalinist period was looking for a new operating model. Operational instructions created after 1956 were aimed primarily at combating criminal and economic crime. The goal of the MO’s management was to include the main issues of operational work (spies, surveillance, operational matters) into one normative act. Ultimately, this was achieved in 1974, when a new operational manual was introduced, which generally covered all aspects of the MO’s operational work. The search for the concept of MO’s operational work bore fruit in the seventies and eighties, when certain standards of this work were in force, and the operational manual of 1974 was not repealed until the end of MO’s activity, that is until 1990.

PL

Milicja Obywatelska po okresie stalinowskim poszukiwała nowego modelu pracy operacyjnej. Instrukcje operacyjne powstałe po 1956 r. służyły przede wszystkim zwalczaniu przestępczości kryminalnej i gospodarczej. Kierownictwo MO dążyło do tego, by główne zagadnienia pracy operacyjnej (agentura, inwigilacja, sprawy operacyjne) ująć w jednym akcie normatywnym. Ostatecznie udało się to w 1974 r., gdy wprowadzono nową instrukcję. Stworzenie tej koncepcji przyniosło owoce w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, kiedy obowiązywały określone standardy pracy operacyjnej. Instrukcja z 1974 r. nie została uchylona do końca działalności MO, tj. do roku 1990.

Keywords

EN

Citizens’ Militia; operational work; spies; surveillance; operating matter

PL

Milicja Obywatelska; praca operacyjna; agentura; inwigilacja; sprawa operacyjna

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
• Year: 2022
• Issue: 20
• Pages: 555-581

Dates

published

2022

Contributors

author

Tomasz Pączek

• Akademia Pomorska w Słupsku

• https://orcid.org/0000000321167099

References

• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN)
• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku (AIPN Bi)
• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku (AIPN Gd)
• Główne Archiwum Policji (GAP)
• Instrukcje pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa (1945–1989), oprac. i wstęp T. Ruzikowski, Warszawa 2004
• Instrukcje pracy pionów pomocniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa (1945–1989), wybór, wstęp i oprac. M. Komaniecka, Kraków 2010
• Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3: 1975–1990, red. P. Piotrowski, Warszawa 2008
• Busse K., Z agenturą nie czekamy na centralę – instrukcja pracy operacyjnej Wydziału Śledczego KW MO w Radomiu, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2012, nr 1
• Komaniecka M., Agentura pionów techniczno-operacyjnych aparatu bezpieczeństwa na przykładzie KW MO / WUSW w Krakowie w latach 1956–1990 [w:] Antropologia donosu, red. J. Syrnyk, R. Klementowski, Wrocław–Warszawa 2017
• Komaniecka M., Pod obserwacją i na podsłuchu. Rzeczowe środki pracy operacyjnej w pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa w województwie krakowskim w latach 1945–1990, Kraków 2014
• Komaniecka-Łyp M., Podsłuchy zgodnie z prawem. Przepisy o wykorzystywaniu środków technicznych w pracy operacyjnej jako akty wykonawcze do Ustawy z 14 lipca 1983 r. o Urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, „Komunizm. System – ludzie – dokumentacja” 2018, nr 7
• Krystians P., Tajni współpracownicy Milicji Obywatelskiej na Ziemi Lubuskiej (1945–1989), „Przegląd Zachodni” 2013, nr 15
• Madej K., Bezradność lub represja. Władze wobec przestępczości gospodarczej w PRL (1956–1970), Warszawa 2010
• Majer P., Milicja Obywatelska 1944–1957. Geneza, organizacja, działalność, miejsce w aparacie władzy, Olsztyn 2004
• Majer P., Milicja Obywatelska w systemie organów władzy PRL. Zarys problematyki i źródła, Toruń 2003
• Majer P., Milicyjna agentura 1944–1957, „Dzieje Najnowsze” 2005, nr 1
• Musiał F., Osobowe źródła informacji pionów operacyjnych Służby Bezpieczeństwa działających w granicach PRL [w:] Osobowe źródła informacji – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2008
• Musiał F., Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL, wyd. 2, Kraków 2015
• Pączek T., Agentura Milicji Obywatelskiej w świetle instrukcji operacyjnych, „Studia nad Bezpieczeństwem” 2016, nr 1
• Pączek T., Milicja Obywatelska w Słupsku i powiecie słupskim w latach 1945–1975, Słupsk 2014
• Pączek T., Praca operacyjna Milicji Obywatelskiej w świetle instrukcji służbowych (1956–1970), „Studia Politologiczne” 2019, nr 51
• Sawicki W., Osobowe źródła informacji organów bezpieczeństwa Polski Ludowej [w:] Osobowe źródła informacji – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2008
• Sprengel B., Praca operacyjna policji, Toruń 2018

Identifiers

DOI

10.48261/arprl222018

Biblioteka Nauki

20290054