Zapomniany wywiad kardynała Stefana Wyszyńskiego dla czasopisma „Le Figaro Magazine” z 1980 r.

• Authors: Rafał Łatka , Paweł Skibiński

Abstracts

PL

Kardynał Stefan Wyszyński odgrywał w rzeczywistości społeczno-politycznej bardzo ważną rolę, daleko wykraczającą poza kwestie o charakterze konfesyjnym czy duszpasterskim. Było to szczególnie widoczne w latach siedemdziesiątych XX w., gdy Kościół pod jego kierownictwem miał realny wpływ na niektóre decyzje władz PRL oraz prezentował (w memoriałach skierowanych do rządu i w listach pasterskich) wizję państwa alternatywną wobec komunistów1. Wzrastające możliwości Episkopatu Polski okazały się szczególnie widoczne w czasie strajków, które ogarnęły całą Polskę latem 1980 r. To do prymasa w chwili najpoważniejszego kryzysu społecznego zwrócił się rządzący PRL Edward Gierek, który trafnie kalkulował, że Kościół może się przyczynić do uspokojenia nastrojów. Kardynał Wyszyński w trosce o sytuację w kraju oraz z obawy o interwencję sowiecką spotkał się 25 sierpnia z I sekretarzem Komitetu Centralnego PZPR. Rozmówca prymasa nie przyjął jednak jego sugestii, jak należy postąpić, a wkrótce później został pozbawiony stanowiska2. Prymas wraz z Episkopatem Polski był w okresie robotniczych protestów zainteresowany przede wszystkim zachowaniem spokoju społecznego, ale nie dlatego, że uważał, iż rządy komunistów w Polsce są dla niej czymś pożytecznym, lecz z powodu ryzyka możliwej w jego opinii interwencji wojskowej Związku Sowieckiego,

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2021
• Volume: 37
• Issue: 1
• Pages: 622-648

Dates

published

2021

Contributors

author

Rafał Łatka

• Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej

author

Paweł Skibiński

• Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego

References

• Białkowski M., Działalność Karola Wojtyły na forum Konferencji Episkopatu Polski i jej komisji (1958-1978), „Przegląd Zachodni” 2018, nr 3.
• Czaczkowska E.K., Kardynał Wyszyński. Biograafi, Kraków 2013.
• Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2006.
• Dyduch J., Kardynał Karol Wojtyła w służbie Konferencji Episkopatu Polski, Kraków 2007.
• Łatka R., „Bronić Solidarność przed wkraczaniem na tereny polityczne”. Prymas Stefan Wyszyński wobec Solidarności [w:] Stefan Wyszyński wobec oporu społecznego i opozycji 1945-1981, red. E.K. Czaczkowska, Warszawa 2018.
• Łatka R., Czy Prymas Polski Stefan Wyszyński był antykomunistą? [w:] Antykomunizm Polaków w XX wieku, red. P. Kardela, K. Sacewicz, Białystok-Olsztyn-Warszawa 2019.
• Łatka R., Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970-1989, Warszawa 2019.
• Łatka R., Płaszczyzny wpływu Kościoła na Solidarność (1980-1981), „Komunizm: system - ludzie - dokumentacja” 2016, nr 5.
• Łatka R., Prymas Józef Glemp wobec opozycji politycznej 1981-1982, „Warszawskie Studia Teologiczne” 2018, nr 2.
• Łatka R., Prymas Stefan Wyszyński wobec zagrożenia interwencją sowiecką 1980-1981, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 2018, nr 1.
• Nitecki P., Kościół, „Solidarność” i odnowa społeczna w Polsce, Warszawa 1991.
• Raina P., Kardynał Wyszyński i Solidarność, Warszawa 2005.
• Skibiński P., „Solidarność” - religia - Kościół, „Teologia Polityczna” 2010, nr 10.
• Żaryn J., „Błogosławię Was i Wasze poczynania”. Stefan Wyszyński wobec powstania NSZZ „Solidarność”, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2001, nr 4.
• Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce 1944-1989, Warszawa 2003.
• Żaryn J., Kościół a władza w Polsce (1945-1950), Warszawa 1997.

Identifiers

DOI

10.48261/pis213728

Biblioteka Nauki

2156716