„Gdybyśmy pojechali, byłaby to kompromitacja patriotyzmu polskiego”. Absencja Polaków na olimpiadzie w Antwerpii w 1920 r.

• Authors: Tadeusz Wolsza

Title variants

EN

“If We Had Attended It Would Have Been a Disgrace to Polish Patriotism”. The Absence of Poles at the 1920 Olympics in Antwerp

Abstracts

PL

W 1920 r. reprezentacja Polski zaplanowała debiut olimpijski podczas igrzysk w Antwerpii. Przygotowania do zawodów ruszyły już w 1919 r. Niestety wojna polsko-bolszewicka, która rozpoczęła się w lutym 1919 r., w zasadniczy sposób wpłynęła na kłopoty organizacyjne i finansowe Polskiego Komitetu Igrzysk Olimpijskich. Główne zawody przedolimpijskie polskich sportowców, w kilku dyscyplinach (np. jeździectwo, kolarstwo, lekkoatletyka, piłka nożna, strzelectwo, szermierka), odbyły się m.in. w Bydgoszczy, Krakowie, Lwowie i Warszawie oraz poza granicami kraju (tenisiści). 25 lipca 1920 r. Stefan Lubomirski – prezes Polskiego Komitetu Igrzysk Olimpijskich – wysłał do Belgii komunikat, w którym absencję w igrzyskach olimpijskich uzasadnił ciężką sytuacją militarną na froncie wojny polsko-bolszewickiej oraz postawą patriotyczną polskiej młodzieży, która pospieszyła z bronią w ręku do obrony ojczyzny. W dniu inauguracji olimpiady w Antwerpii 14 sierpnia 1920 r. pod Warszawą rozstrzygały się losy nie tylko Polski, lecz całej Europy. Sportowcy w niedalekiej przecież Belgii nie mieli wówczas pojęcia, że Armia Czerwona w dalszym planie założyła marsz na zachód, po „trupie Polski”. Nie ma najmniejszych wątpliwości, że zwycięstwo Wojska Polskiego na przedpolach Warszawy, w którego szeregach walczyli niedoszli olimpijczycy, uratowało wolność całej Europie.

Keywords

PL

olimpiada; patriotyzm; Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich; sport; wojna polsko-bolszewicka; Order Wojenny Virtuti Militari

EN

Olympics; patriotism; Polish Olympic Committee; sport; Polish-Bolshevik War; Virtuti Militari War Cross

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2021
• Issue: 2
• Pages: 274-297

Dates

published

2021

Contributors

author

Tadeusz Wolsza

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000000246522838

References

• Chmielewski Z., Sportowcy w powstaniu warszawskim, Warszawa 2017.
• Dudek D., Józef Piłsudski wobec problemów kultury fizycznej (1910-1935), Kraków 2004.
• Gawkowski R., Encyklopedia klubów sportowych Warszawy i jej najbliższych okolic w latach 1918- 1939, Warszawa 2007.
• Gawkowski R., Futbol dawnej Warszawy, Warszawa 2013.
• Gawkowski R., Warszawski sport wobec odrodzenia Rzeczypospolitej w 1918 r. [w:] Warszawiacy wobec niepodległości. Działania mieszkańców Warszawy na rzecz odradzania się Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1914-1921, studia historyczne pod red. M. Zarychty, Warszawa 2020, s. 123-140.
• Kobendza R.L., Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie 1878-1939, Gorzów Wielkopolski-Warszawa 2003.
• Kuśnierz R., W świecie stalinowskich zbrodni, Słupsk 2013.
• Łuczak M., Szermierka w Polsce w latach 1945-1989, Poznań 2002.
• Marszałek Józef Piłsudski patron Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, praca zbiorowa pod redakcją K. Hądzelka, Warszawa 1998.
• Mirkiewicz A., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w II Rzeczypospolitej 1918-1939, Rzeszów 2018.
• Michalski C., Akademicki Związek Sportowy w Krakowie, część I: 1909-1945, Kraków 2007.
• Moja służba Niepodległej. Wspomnienia pułkownika dyplomowanego Józefa Szostaka „Filipa” (1897-1984), przedmowa i oprac. D. Koreś, Wrocław-Warszawa 2019. 77 R. Kuśnierz, W świecie stalinowskich zbrodni, Słupsk 2013, passim; W. Skóra, Służba konsularna Drugiej
• Rzeczypospolitej. Organizacja, kadry i działalność, Toruń 2006, s. 363, 770-771. 78 R. Gawkowski, Encyklopedia klubów sportowych…, s. 23. 79 Ibidem, s. 266.
• Mord w Lesie Katyńskim. Przesłuchania przed amerykańską komisją Maddena w latach 1951-1952, t. 1, wstęp, wybór i oprac. W. Wasilewski, przełożył W. Popowski, Warszawa 2017.
• Ordyłowski M., Szkice z dziejów kultury fizycznej, Zielona Góra 2005.
• Rotkiewicz M., Geneza Polskiego Komitetu Igrzysk Olimpijskich: olimpijski debit Polski, „Sport Wyczynowy. Teoria i Praktyka” 2009, nr 4.
• Skóra W., Służba konsularna Drugiej Rzeczypospolitej. Organizacja, kadry i działalność, Toruń 2006.
• Szwedo B., Na bieżni i w okopach. Sportowcy odznaczeni Orderem Wojennym Virtuti Militari 1914-1 921, 1939-1945, Rzeszów 2011.
• Tucholski J., Mord w Katyniu, Warszawa 1991.
• Tuliński A., 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r., Warszawa 2020.
• Urban T., Katyń. Zbrodnia i walka propagandowa wielkich mocarstw, Warszawa 2019.
• Wolsza T., Od „Honoratki” do klubu przy ul. Wierzbowej 8. Życie szachowe w Warszawie w latach 1829-1939, Warszawa 2020.
• Wolsza T., „To co widziałem przekracza swą grozą najśmielsze fantazje”. Wojenne i powojenne losy Polaków wizytujących Katyń w 1943 r., Warszawa 2015.
• Wolsza T., Ze sportem za pan brat, ze sportem na bakier. Pasje sportowe elit politycznych w dwudziestoleciu międzywojennym i w pierwszych latach Polski Ludowej, Warszawa 2018.
• Wryk R., Dzieje Akademickiego Związku Sportowego w Poznaniu 1919-2019, Poznań 2020.
• Wryk R., Początki ruchu olimpijskiego w Polsce, Poznań 2012.

Identifiers

DOI

10.48261/pis213816

Biblioteka Nauki

2154500