Polskie uchodźstwo w Turcji podczas II wojny światowej

• Authors: Karolina Wanda Olszowska

Title variants

EN

Polish Refugees in Turkey during World War II

Abstracts

PL

Dzieje polskiego uchodźstwa wojennego w Turcji w okresie 1939-1945 stanowią mało znany, lecz ważny epizod relacji polsko-tureckich. Analizując je, najczęściej zwraca się uwagę na polskich inżynierów lotnictwa, którzy w trudnych, wojennych czasach objęli kierownicze stanowiska w nowo powstałej Fabryce Samolotów Tureckiego Stowarzyszenia Lotniczego w Etimesgut pod Ankarą (Türk Hava Kurumu Etimesgut Uçak Fabrikası). Turcy liczyli na rozwijanie swojego przemysłu, a Polacy na kontynuowanie prac w przyszłości, w niepodległej ojczyźnie. Bezsprzecznie był to ważny epizod w relacjach między obu krajami. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że w omawianym okresie liczni polscy specjaliści zostali zatrudnieni w różnych dziedzinach gospodarki tureckiej. Miejscowy rząd udzielał im natychmiastowej zgody na podjęcie pracy, a nawet nadawał tureckie obywatelstwo, aby umożliwić im bezpieczną podróż do Turcji przez obszary należące do państw Osi lub przez nie okupowane. Z kolei polska emigracja wojskowa wykorzystywała Turcję jako terytorium tranzytowe. Dzięki życzliwości władz tureckich przez ich ziemie mogli być transportowani polscy wojskowi, cywile, a także złoto i zaopatrzenie. Nad Bosfor trałfiy także ważne postacie polskiej przedwojennej sceny politycznej. W artykule tym pominięto kwestię Polaków z Polonezköy (dawnego Adampola, polskiej wsi pod Stambułem), którzy stanowili emigrację dziewiętnastowieczną, a także losy Żydów z Polski, dla których Turcja stanowiła kraj tranzytowy na drodze do Palestyny.

Keywords

PL

uchodźstwo wojenne; Turcja; stosunki polsko-tureckie; Polacy w Turcji; polscy inżynierowie w Turcji

EN

war refugees; Turkey; Polish-Turkish relations; Poles in Turkey; Polish engineers in Turkey

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2022
• Volume: 39
• Issue: 1
• Pages: 232-248

Dates

published

2022

Contributors

author

Karolina Wanda Olszowska

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/000000030535912X

References

• Wspomnienia Sokolnicki M., Ankarski dziennik 1943-1946, t. 2, Londyn 1974.
• Sokolnicki M., Dziennik ankarski 1939-1943, t. 1, Londyn 1965.
• Baş O. F., THK Uçak Fabrikası ve Polonyalıların Rolü, „Mühendis ve Makina” (Ankara) 2014, nr 55.
• Birbudak T.S., Akbaba B., II. Dünya Savaşi Yillarinda Türkiye’de Bulunan Polonyalilar, „Ankara
• Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi” 2018, nr 62.
• Dopierała K., Emigracja polska w Turcji w XIX i XX wieku, Lublin 1988.
• Dulęba L., Lotnicza działalność techniczna Polaków w Turcji podczas II wojny światowej, cz. 3: Inne prace lotnicze i studia, „Technika Lotnicza i Astronautyczna” 1981, nr 9.
• Kloc K., Michał Sokolnicki 1880–1967. Piłsudczyk–historyk–dyplomata, Kraków 2018.
• Kornat M., Wołos M., Józef Beck. Biografia, Kraków 2020.
• Łątka J.S., Polacy w Turcji, Lublin 1980.
• Pietrzak J., Polscy uchodźcy na Bliskim Wschodzie w latach drugiej wojny światowej, Łódź 2012.

Identifiers

DOI

10.48261/pis223911

Biblioteka Nauki

2156707