Ignacy Matuszewski. Piłsudczyk, czyli kto?

• Authors: Krzysztof Kloc

Title variants

EN

Ignacy Matuszewski. Who is a Piłsudskiite?

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, co oznaczało bycie piłsudczykiem w myśli oraz w filozofii politycznej Ignacego Matuszewskiego. Autor pominął biografię i działalność polityczną bohatera artykułu jako już stosunkowo dobrze znane, skoncentrował się natomiast na jego wypowiedziach na temat przedstawiony w tytule artykułu, zawartych w ogromnym dorobku pisarskim Matuszewskiego, powstałym zarówno w okresie międzywojennym, jak i na uchodźstwie po 1945 r. Przedstawiony został stosunek piłsudczyków do osoby Józefa Piłsudskiego, do państwa, do niepodległości, a także do dogmatyzmu w myśleniu politycznym, do czego piłsudczycy, w tym sam Matuszewski, mieli stosunek negatywny. Autor wskazał, że w omawianym okresie rozumienie pojęcia „piłsudczyk” w polskiej myśli politycznej ewoluowało od nazwy żołnierzy służących pod komendą Piłsudskiego do określenia wszystkich Polaków, którzy podzielali idee kierujące pierwszym marszałkiem Polski.

Keywords

PL

Ignacy Matuszewski; Józef Piłsudski; piłsudczyk; piłsudczycy; państwo; niepodległość

EN

Ignacy Matuszewski; Józef Piłsudski; Piłsudskiite; Piłsudskiites; state; independence

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2022
• Volume: 39
• Issue: 1
• Pages: 432-451

Dates

published

2022

Contributors

author

Krzysztof Kloc

• Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie

• https://orcid.org/0000000303302728

References

• Dlaczego czcimy dzień szósty sierpnia, Warszawa 1919.
• Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918-1945, t. 1: 1918-1926, red. J.J. Bruski, M. Wołos, cz. 1: Polska między Rosją „białą” a „czerwoną” (listopad 1918-marzec 1921), Warszawa 2021.
• Łaptos J., Dyplomaci II RP w świetle raportów Quai d'Orsay, Warszawa 1993.
• Matuszewski I., 11 XI 1918 [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912-1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., 6 VIII 1914 [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912- 1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Dno sprawy [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912- 1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Filozoafi lęku i bezsiły [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912-1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Maskarada [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912- 1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Muzyka i polityka [w:] idem, Pisma wybrane, t. 2: O Polskę całą, wielką i wolną 1943-1946, wybór i oprac. S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Obecność Piłsudskiego [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912-1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Pakt [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912-1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Piłsudski [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912-1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Prawdy polskie [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912- 1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Śmierć Sławka [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912- 1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Terror czy dyscyplina [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912-1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Ucieczka od prawdy [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912-1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., W dniu 19 marca [w:] idem, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912-1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Matuszewski I., Wola Polski, „Wiadomości Polskie” 1941, nr 40.
• Matuszewski I., Żniwo śmierci [w:] idem, Pisma wybrane, t. 2: O Polskę całą, wielką i wolną 1943- 1946, wybór i oprac. S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Studnicki W., Józef Piłsudski. Czy był największy? [w:] idem, Pisma wybrane, t. 3: Ludzie, idee i czyny, do druku przygotował, wstępem i przypisami opatrzył J. Gzella, Toruń 2001.
• Broniewski W., Pamiętnik 1918-1922, Warszawa 1987.
• Dąbski J., Wojna i ludzie. Wspomnienia z lat 1914-1915. Fragmenty, do druku przygotował, wstę- pem i przypisami opatrzył S. Giza, Warszawa 1969.
• Dziennik Juliusza Zdanowskiego, t. 1: 22 VI 1915-29 IV 1917, t. 2: 15 X 1918-23 VI 1919, wstęp i opracowanie J. Faryś, T. Sikorski, H. Walczak, A. Wątor, Szczecin 2013.
• Gorczyńska R., Jędrzejewicz W., Kronikarz epoki Piłsudskiego. Rozmowa z Wacławem Jędrzejewiczem, „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 1985, z. 77.
• Grzędziński J., Maj 1926, wyd. 2, Paryż 1965.
• Nowaczyński A., Kiedy byłem piłsudczykiem. W pierwszym pułku pierwszej brygady, „Wiadomości Literackie” 1933, nr 55.
• Pawlikowski M.K, Epizod miński 1918 roku [w:] Niepodległa na łamach „Kultury” 1947-1962, wybór i wstęp M. Żebrowski, Paryż-Kraków 2018.
• Rataj M., Pamiętniki 1918-1927, do druku podał J. Dębski, Warszawa 1965.
• Wańkowicz M., Spory o monopole - przykład z roku 1917/1918 [w:] Niepodległa na łamach „Kultury” 1947-1962, wybór i wstęp M. Żebrowski, Paryż-Kraków 2018.
• Zdziechowski M., Ze wspomnień o Piłsudskim i jego epoce [w:] idem, Wybór pism, wstęp, wybór i redakcja M. Zaczyński, Kraków 1993.
• Cat, Kto to są „pułkownicy”, „Słowo”, 5 V 1936 (nr 123).
• Piłsudczycy, „Rząd i Wojsko”, 26 I 1919 (nr 4).
• Cenckiewicz S., „Hiram” w poetyckiej klamrze. O literacko-politycznych żywiołach płk. Ignacego Matuszewskiego (1891-1946) [w:] I. Matuszewski, Pisma wybrane, t. 1: Nie ma wolności bez wielkości 1912-1942, wprowadzenie, wybór i opracowanie S. Cenckiewicz, Warszawa 2019.
• Cenckiewicz S., „Ten Studnicki to kompletny wariat”, czyli kilka uwag na marginesie Polski za linią Curzona [w:] W. Studnicki, Polska za linią Curzona, oprac. i wstęp S. Cenckiewicz, Warszawa 2021.
• Cichoracki P., Legenda i polityka. Kształtowanie się wizerunku marszałka Józefa Piłsudskiego w świadomości zbiorowej społeczeństwa polskiego w latach 1918-1939, Kraków 2005.
• Demel F., Lipiński W., Pułkownik Leopold Lis-Kula, przedmowa A. Piłsudska, Warszawa 1932.
• Drymmer W.T., Zespoły dyskusyjne i organizacje tajne, „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 1972, z. 22.
• Faryś J., Piłsudski i piłsudczycy. Z dziejów koncepcji polityczno-ustrojowej (1918-1939), Szczecin 1991.
• Fedorowicz S., Pułkownik Barta. Patriotyczna i niepodległościowa działalność pułkownika Przemysława Berthel de Weydenthal (1893-1919), Kraków 2014.
• Iranek-Osmecki K., Ostatnie bitwy płk. Lisa-Kuli, „Tydzień Polski” 1959, nr 7.
• Jędrzejewicz W., Wypadki majowe w Polsce w 1926 roku, „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 1967, z. 12.
• Kaden-Bandrowski J., Piłsudczycy, wydanie nowe, Warszawa 1936.
• Katelbach T., Przeobrażenia Adama Pragiera, „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 1967, z. 11.
• Katelbach T., „Szlachetny” (Wspomnienia o Adamie Kocu), „Zeszyty Historyczne” (Paryż) 1969, z. 16.
• Kloc K., Michał Sokolnicki (1880-1967). Piłsudczyk - historyk - dyplomata, Kraków 2018.

Identifiers

DOI

10.48261/pis223920

Biblioteka Nauki

2156700