Śledztwo Centrali Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu w sprawie zbrodni dokonanej na polskich żołnierzach pod Ciepielowem 8 września 1939 roku

• Authors: Przemysław Jagieła

Title variants

EN

Investigation by the Central Office for the Investigation of National Socialist Crimes in Ludwigsburg into the Crime Committed against Polish soldiers near Ciepielów on 8 September 1939

Abstracts

EN

Between 1965 and 1973, the Central Office for the Investigation of National Socialist Crimes in Ludwigsburg (Germany) investigated the crime committed on 8 September 1939 against Polish soldiers near Ciepielów. In the course of the investigation, three officers and dozens of soldiers of the 29th Infantry Division of the Wehrmacht were questioned. The investigation did not produce a breakthrough in reconstructing the events and even led to doubts about, among other things, the fact that one of the photographs, believed to document the crime, shows Lt Col Walter Wessel - according to some witnesses, it showed a Lt Col Walter Fries. The people interrogated denied the claim that Polish prisoners had been murdered, which should be seen as a course of action aimed at avoiding responsibility for the crime. Through the lens of the investigation in question, it is possible to take a closer look at the mechanisms of the German justice system and its attitude towards accounting for Nazi crimes against prisoners of war during World War II. German historiography is very critical of the German state’s reckoning (also after reunification) with its Nazi past.

PL

W latach 1965–1973 Centrala Badań Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu (RFN) prowadziła śledztwo w sprawie zbrodni popełnionej 8 września 1939 r. na polskich żołnierzach w okolicach Ciepielowa. W jego trakcie przesłuchano trzech oficerów i kilkudziesięciu żołnierzy 29. Dywizji Piechoty Wehrmachtu. Śledztwo nie przyniosło przełomu w odtworzeniu tych wydarzeń, a nawet spowodowało podanie w wątpliwość m.in. tego, że na jednej z fotografii uważanych za dokumentację zbrodni widnieje ppłk Walter Wessel (wg części świadków miał to być ppłk Walter Fries). Przesłuchiwani zaprzeczyli opinii o mordowaniu polskich jeńców, co należy potraktować jako postępowanie mające na celu uniknięcie odpowiedzialności za zbrodnię. Przez pryzmat omawianego śledztwa możliwe jest bliższe przyjrzenie się mechanizmom działania niemieckiego wymiaru sprawiedliwości oraz jego stosunkowi do rozliczania zbrodni hitlerowskich na jeńcach wojennych w czasie II wojny światowej. Historiografia RFN bardzo krytycznie ocena rozliczenie państwa niemieckiego (również po zjednoczeniu) z nazistowską przeszłością.

Keywords

PL

mord pod Ciepielowem; zbrodnie wojenne; III Rzesza; Wehrmacht; Centrala Badania; Zbrodni Narodowosocjalistycznych; śledztwo

EN

Ciepielów Massacre; war crimes; Third Reich; Wehrmacht; Central Office for the; Investigation of National Socialist Crimes; investigation

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2023
• Volume: 41
• Issue: 1
• Pages: 306-322

Dates

published

2023

Contributors

author

Przemysław Jagieła

• Archiwum Państwowe w Opolu

References

• Die Wehrmacht. Mythos und Realität, red. R.D. Müller, H.E. Volkmann, Oldenburg 2012.
• Eichmüller A., Die Strafverfolgung von NSVerbrechen durch westdeutsche Justizbehörden seit 1945. Eine Zahlenbilanz, „Vierteljahresheeft für Zeitgeschichte” 2008, nr 56.
• Frei N., Transnationale Vergangenheitspolitik. Der Umgang mit deutschen Kriegsverbrechen in Europa nach dem Zweiten Weltkrieg, Göttingen 2006.
• Frei N., Vergangenheitspolitik. Die Anfänge der Bundesrepublik und die NSVergangenheit, München 1999.
• Friedrich J., Freispruch für die Nazi Justiz. Die Urteile gegen NS Richter seit 1948. Eine Dokumentation, Berlin 1998.
• Friedrich J., Kalte Amnestie, NSTäter in der Bundesrepublik, München 1994.
• Greve M., Der justitielle Umgang mit den NSGewaltverbrechen in den sechziger Jahren (Europ. Hochschulschrieftn, Reihe III: Geschichte und ihre Hilfswissenschaeftn, Bd. 911), Frankfurt am Main-Berlin-Bern 2001.
• Greve M., Die organisierte Vernichtung „lebensunwerten Lebens” im Rahmen der „Aktion T4”. Dargestellt am Beispiel des Wirkens und der strafrechtlichen Verfolgung ausgewählter Tötungsärzte, Pfaefnweiler 1998.
• Hartmann C., Hürter J., Jureit U., Verbrechen der Wehrmacht. Bilanz einer Debatte, München 2005.
• Jagieła P., Podchorążowie Wojska Polskiego w niewoli niemieckiej 1939-1945, Opole 2018.
• Lemelsen J., Schmidt J., 29. Division, 29. InfanterieDivision (mot.), 29. Panzergrenadier Division, Bad Nauheim 1960.
• Miquel M. von, Ahnden oder amnestieren? Westdeutsche Justiz und Vergangenheitspolitik in den sechziger Jahren, Göttingen 2004.
• Otto R., Wehrmacht, Gestapo und sowjetische Kriegsgefangene im deutschen Reichsgebiet 1941/42, München 1998.
• Overmans R., Hilger A., Polian P., Rotarmisten in deutscher Hand. Dokumente zu Gefangenschaft, Repatriierung und Rehabilitierung sowjetischer Soldaten des Zweiten Weltkrieges, Paderborn 2012.
• Piątkowski S., Walka i masowy mord żołnierzy Wojska Polskiego pod Dąbrową koło Ciepielowa we wrześniu 1939 r. [w:] Z dziejów walk o niepodległość, red. M. Gałęzowski, S. Kalbarczyk, J. Kirszak, D. Koreś, t. 3, Warszawa, 2015.
• Pohl K.H., Wehrmacht und Vernichtungspolitik. Militär im nationalsozialistischen System, Göttingen 1999.
• Prantl H., Wehrmachtsverbrechen. Eine deutsche Kontroverse, Hamburg 1997.
• Rückerl A., Nationalsozialistische Vernichtungslager im Spiegel deutscher Strafprozesse. Belzec, Sobibor, Treblinka, Chelmno, München 1977.
• Rückerl A., NSProzesse. Nach 25 Jahren Strafverfolgung: Möglichkeiten, Grenzen, Ergebnisse, Müller 1984.
• Rückerl A., NSVerbrechen vor Gericht. Versuch einer Vergangenheitsbewältigung, Heidelberg 1982.
• Ryt J., Mord pod Ciepielowem w relacjach i dokumentach, Pszczyna 2009.
• Stratievski D., Sowjetische Soldaten in deutscher Kriegsgefangenschaft. Menschenschicksale in Selbstzeugnissen, Berlin 2015.
• Streim A., Die Behandlung sowjetischer Kriegsgefangener im „Fall Barbarossa”. Eine Dokumentation, Heidelberg-Karlsruhe 1981.
• Ueberschär G.R., Der Nationalsozialismus vor Gericht. Die alliierten Prozesse gegen Kriegsverbrecher und Soldaten 1943-1952, Frankfurt am Main 1999.
• Ueberschär G.R., Wette W., „Unternehmen Barbarossa”. Der deutsche Überfall auf die Sowjetunion 1941: Berichte, Analysen, Dokumente (Sammlung Schöningh zur Geschichte und Gegenwart), Paderborn 1984.
• Weinke A., Die Verfolgung von NSTätern im geteilten Deutschland, Paderborn 2002.
• Weinke A., Eine Gesellschaft ermittelt gegen sich selbst. Die Geschichte der Zentralen Stelle in Ludwigsburg 1958-2008, Darmstadt 2008.
• https://zentralestelleludwigsburg.justizbw.de/pb/site/jum2/get/documents/jum1/JuM/ Zentrale%20Stelle%20Ludwigsburg/Informationsblatt%20ZSt%2007-07-2021-PL.pdf, dostęp 19 lipca 2021 r.
• http://www.michael-greve.de/strafenbrd.htm, dostęp 27 marca 2019 r.

Identifiers

DOI

10.48261/pis234114

Biblioteka Nauki

2230850