Polsko-brytyjskie stosunki gospodarcze w latach 1971-1980 w świetle „Polskich Dokumentów Dyplomatycznych”

• Authors: Tomasz Korban

Title variants

EN

Polish-British Economic Relations in the 1970s in the Light of “Polish Diplomatic Documents”

Abstracts

EN

The article presents the economic aspects of Polish-British relations in the 1970s. Archival sources used were based on “Polish Diplomatic Documents”, a publication of sources. The United Kingdom at the beginning of the 1970s was Poland’s most important Western economic partner. Relations between the two countries at that time were influenced, among other factors, by British accession to the EEC. Over time, however, Albion lost its leadership position, as Poland’s chief Western economic partner, to West Germany. The article provides an answer to the question about the reasons for this change. The article consists of four parts. First, the basics of economic cooperation are discussed. The bilateral and multilateral factors influencing cooperation are then presented. The next part is devoted to trade between Poland and the UK, particularly its volume and structure. PRL authorities were attempting during the discussed period to rectify Poland’s negative trade balance, as well as the structure of this trade, which was a manifestation of the underdevelopment of the Polish economy. In subsequent parts, the article discusses the role of two symbols of Gierek’s rule in the 1970s (and which came about as a result of the economic relations between Poland and the UK), namely the purchase of licenses and the taking out of loans, the latter of which led to Poland’s debt crisis.

PL

W artykule przedstawiono aspekt ekonomiczny stosunków polsko-brytyjskich w latach siedemdziesiątych XX w. Główne źródło stanowi seria „Polskie Dokumenty Dyplomatyczne”. Wielka Brytania u progu lat siedemdziesiątych była najważniejszych zachodnim partnerem gospodarczym PRL. Na relacje między oboma krajami w tym czasie wpłynął m.in. brytyjski akces do EWG. Z biegiem czasu Albion stracił pozycję lidera na rzecz RFN. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o przyczyny tej zmiany. Tekst składa się z czterech części. Na początku omówiono podstawy współpracy gospodarczej, na którą oddziaływały zarówno czynniki dwustronne, jak i wielostronne. Następnie przedstawiono stan obrotów handlowych między Warszawą a Londynem, ich wielkość i strukturę. Władze PRL usiłowały w omawianym okresie zmienić ujemny bilans handlowy oraz strukturę wymiany, która świadczyła o zacofaniu polskiej gospodarki. W kolejnych częściach omówiono rolę dwóch zjawisk właściwych dla dekady Gierka w relacjach gospodarczych między Polską a Wielką Brytanią, tj. zakupu licencji i kredytów, które doprowadziły do kryzysu zadłużeniowego PRL.

Keywords

PL

„Polskie Dokumenty Dyplomatyczne"; stosunki polsko-brytyjskie; kryzys zadłużeniowy; licencje zagraniczne; dyplomacja PRL

EN

“Polish Diplomatic Documents”; Polish-British relations; debt crisis; foreign licenses; PRL diplomacy

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2023
• Volume: 41
• Issue: 1
• Pages: 420-444

Dates

published

2023

Contributors

author

Tomasz Korban

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

References

• „Polskie Dokumenty Dyplomatyczne” PDD 1972, red. W. Borodziej, Warszawa 2005. PDD 1973, red. P. Majewski, Warszawa 2006. PDD 1974, red. A. Kochański, M. Morzycki-Markowski, Warszawa 2007. PDD 1975, red. P. Machcewicz, Warszawa 2010. PDD 1976, red. P. Długołęcki, Warszawa 2008.
• PDD 1977, red. P. Majewski, Warszawa 2009.
• PDD 1979, red. P. Długołęcki, J. Kochanowski, Warszawa 2014.
• PDD 1980, styczeń-czerwiec, red. P. Długołęcki, Warszawa 2018.
• PDD 1980, lipiec-grudzień, red. P. Długołęcki, Warszawa 2020.
• Rocznik statystyczny handlu zagranicznego RSHZ 1973, Warszawa 1973. RSHZ 1974, Warszawa 1974. RSHZ 1976, Warszawa 1976. RSHZ 1978, Warszawa 1978. RSHZ 1980, Warszawa 1980.
• „Wizyta ma w pewnym sensie wymiar historyczny” - podróż premiera Piotra Jaroszewicza do Wielkiej Brytanii w grudniu 1976 r., oprac. P. Długołęcki, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2008, nr 6.
• Buczkowski B.M., Warunki korzystania z zewnętrznych źródeł nfiansowania rozwoju gospodarcze - go Polski w latach 1970-1990, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 1988, nr 87.
• Capie F., Richardson Gordon, Oxford Dictionary of National Biography [https://doi.org/10.1093/ ref:odnb/103185].
• Ciamaga L., Polska - Wielka Brytania. Gospodarka, stosunki ekonomiczne, Warszawa 1982.
• Długołęcki P., Polityka zagraniczna Polski w 1976 roku, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2009, t. 9, nr 3.
• Fallenbuchl Z.M., Polityka gospodarcza PRL, London 1980.
• Frankel J., British Foreign Policy 1945-1973, London 1975.
• Jachowicz P., Polska w kryzysie zadłużeniowym, „Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace” 2011, t. 7, nr 3.
• Jarosz D., Pasztor M., Stosunki polsko-francuskie 1944-1980, Warszawa 2008.
• Jasiński L.J., Stosunki gospodarcze z zagranicą w PRL, Warszawa 1994.
• Jędrychowski S., Zadłużenie Polski w krajach kapitalistycznych, Warszawa 1982.
• Jezierski A., Leszczyńska C., Historia gospodarcza Polski, Warszawa 1997.
• Kaliński J., Nierównowaga zewnętrzna gospodarki Polski Ludowej, „Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace” 2011, t. 7, nr 3.
• Krajewski M., Historia gospodarcza Polski do 1989 roku, Włocławek 2000.
• Matusiak A., Transakcje kompensacyjne w handlu światowym, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica” 1989, t. 95.
• Morawski W., Dzieje gospodarcze Polski, Warszawa 2010.
• Najnowsza historia świata, t. 2: 1963-1979, red. A. Patek, J. Rydel, J.J. Węc, Kraków 2009.
• Olszański P., Historia polskiego zadłużenia międzynarodowego na tle wydarzeń społecznych i politycznych, Warszawa 2002.
• Pęski J., Jak powstała Ranfieria Gdańska - wspomnienia generalnego projektanta, „Nafta-gaz” 2001, R. 57, nr 5.
• Sasanka P., Czerwiec '76. Geneza, przebieg, konsekwencje, Warszawa 2017.
• Skrzypczyńska J., Polska w GATT/WTO, „Przegląd Politologiczny” 2012, t. 17, nr 1.
• Skrzypek A., Dyplomatyczne dzieje PRL, Pułtusk-Warszawa 2010.
• Sikora M., Black Box. Wywiad jako instrument transferu technologii i wsparcia decyzji ekonomicznych w PRL 1955-1990, Katowice-Warszawa 2021.
• Stare modele do historii, „Tygodnik Rolniczy” 2010, nr 6.
• Szczerbicki T., Motocykle w PRL: rzecz o motoryzacji i nie tylko…, Poznań 2012.
• Tebinka J., Nadzieje i rozczarowania. Polityka Wielkiej Brytanii wobec Polski 1956-1970, Warszawa 2005.
• Tebinka J., Polityka brytyjska wobec Polski Gierka 1976-1980 [w:] PRL na pochylni (1975-1980), red. M. Bukała, D. Iwaneczko, Rzeszów 2017.
• Tebinka J, Polityka Wielkiej Brytanii wobec Polski Edwarda Gierka, grudzień 1970 - luty 1974, [w:] Wrocławskie studia z polityki zagranicznej, t. 3, Wrocław 2010.
• Polsko-brytyjskie stosunki gospodarcze w latach 1971-1980 w świetle „Polskich Dokumentów Dyplomatycznych”

Identifiers

DOI

10.48261/pis234120

Biblioteka Nauki

2230844