Moje wspomnienia Stanisława Srzednickiego jako źródło historyczne. Część II

• Authors: Eryk Zywert

Title variants

EN

My Memoirs by Stanislaw Srzednicki as a historical source. Part II

Abstracts

EN

My Memoirs by Stanislaw Srzednicki is a narrative source of yet undetermined usefulness in the study of the history of the Congress Kingdom of Poland. The purpose of the presented research is the source criticism of the memoir within the framework of three thematic areas designated by selected memories relating to family (part I), education and professional career of the memoirist (part II). The undertaken analysis enables determining the reliability of the First President of the Supreme Court’s account and allows indicating factual discrepancies, assessing their scale and explaining their probable causes. The results of this work provide a basis for evaluating the usefulness of My Memoirs as a historical source in the study of the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century. A story of Stanislaw Srzednicki – an important court official of the Congress Kingdom of Poland who played an indispensable role in the Polish state- and law-making process of the Second Polish Republic – becomes a natural correlate of the conducted analysis.

PL

Moje wspomnienia Stanisława Srzednickiego są źródłem narracyjnym o nieustalonej wciąż przydatności w badaniach dziejów Królestwa Polskiego. Celem zaprezentowanych badań jest krytyka źródłowa pamiętnika w ramach trzech obszarów tematycznych wyznaczonych wybranymi wspomnieniami odnoszącymi się do rodziny (część I), kształcenia i kariery zawodowej pamiętnikarza (część II). Przeprowadzona analiza umożliwia ustalenie wiarygodności relacji Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oraz pozwala wskazać dostrzeżone rozbieżności faktograficzne, określić ich skalę i wyjaśnić prawdopodobne przyczyny powstania. Rezultaty tej pracy dają podstawę do oceny przydatności Moich wspomnień jako źródła historycznego w badaniach nad drugą połową XIX w. i początkiem XX w. Naturalnym korelatem prowadzonych rozważań staje się zarys sylwetki Stanisława Srzednickiego – ważnego urzędnika sądowego Królestwa Polskiego, który odegrał niepoślednią rolę w polskim procesie państwo- i prawotwórczym II Rzeczypospolitej Polskiej.

Keywords

PL

Stanisław Srzednicki; Królestwo Polskie; Sąd Najwyższy; Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego; pamiętnik; krytyka źródła historycznego; Stanislaw Srzednicki

EN

Congress Kingdom of Poland; Supreme Court; First President of the Supreme Court; diary; criticism of the historical source

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Journal: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
• Year: 2023
• Volume: XXVI
• Issue: 26
• Pages: 49-75

Dates

published

2023

Contributors

author

Eryk Zywert

• Uniwersytet Łódzki

References

• Archiwum Główne Akt Dawnych: zespół nr 250: „Prokurator Warszawskiej Izby Sądowej”, sygn. 2683.
• Archiwum Państwowe w Łodzi: zespół nr 48: „Sąd Okręgowy Piotrkowski”, sygn. 910.
• Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim: zespół nr 183: „Spuścizna Michała Rawity-Witanowskiego (1859–1943; aptekarz, historyk regionalista, muzealnik)”, sygn. 4.
• Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim: zespół nr 542: „Zbiór Bonifacego i Benedykta Ostrzykowskich”, sygn. 1.
• Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim: zespół nr 552: „Akta Stanisława Srzednickiego (1840–1925; prawnik, pierwszy Prezes Sądu Najwyższego)”, sygn. 1, 2, 4.
• Biblioteka Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie: Zbiory Specjalne – Rękopisy, album Teofila Lenartowicza „Umarli i żywi”, sygn. 2029.
• Dodatek II do spisu szlachty Królestwa Polskiego, Warszawa 1854.
• Mogilnicki A., Wspomnienia adwokata i sędziego, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
• Pomian-Srzednicki S., Moje wspomnienia, t. I–III, red. A. Ruta, Fundacja im. Stanisława Pomian-Srzednickiego, Łódź 2018.
• Przymówienie w dzień żałobny exekwiy Nayjaśnieyszego Alexandra I. cesarza Wszech Rossyi króla polskiego dnia 4. kwietnia 1826. roku w kościele parafi alnym Zakroczymskim, [b.m.r.w.].
• Religijno-moralne przemówienie do uczniów Warszawskiego Instytutu Szlacheckiego w dzień (12/24 sierpnia 1848 r.) uroczystego jego otwarcia przez ks. Aleksandra Przewłockiego, nauczyciela religii i moralności w tymże zakładzie, „Pamiętnik Religijno-Moralny” 1848, t. XV, s. 345–353.
• Rocznik sądowy na rok 1889, Warszawa 1889.
• Wiersz na uczczenie pamiątki koronacji Najjaśniejszego i Najpotężniejszego Aleksandra IIgo Cesarza Wszech Rossyi i Króla Polskiego etc. etc. etc. przez księdza Bonifacego Ostrzykowskiego kanonika honorowego Katedry Płockiéj, proboszcza Brańszczykowskiego, dnia 26 sierpnia/7 września 1856 r. napisany w Moskwie, w Drukarni Józefa Ungra, Warszawa 1857.
• Wypis urzędowy z testamentu ś.p. Karola Hr. Brzostowskiego, Warszawa [1862]. Уставь Варшавскаго благороднаго института / Ustawa dla Instytutu Szlacheckiego w Warszawie, Warszawa 1854.
• „Gazeta Warszawska”, nr 135 z 16 (28) maja 1856 r.
• „Gazeta Warszawska”, nr 165 z 15 (27) czerwca 1856 r.
• „Dziennik Warszawski”, nr 213 z 5 (17) września 1864 r.
• „Gazeta Handlowa”, R. XVII, nr 123 z 26 maja (7 czerwca) 1880 r.
• „Gazeta Handlowa”, R. XVIII, nr 130 z 2 (14) czerwca 1881 r.
• „Gazeta Handlowa”, R. XIX, nr 234 z 7 (19) października 1882 r.
• „Gazeta Handlowa”, R. XX, nr 233 z 6 (18) października 1883 r.
• „Gazeta Handlowa”, R. XXI, nr 70 z 14 (26) marca 1884 r.
• „Tydzień”, R. XIII/IV, nr 2 z 29 grudnia 1885 (10 stycznia 1886 r.).
• „Tydzień”, R. XIV, nr 4 z 12 (24) listopada 1886 r.
• „Gazeta Handlowa”, R. XVII, nr 113 z 7 (19) maja 1890 r.
• „Gazeta Kielecka”, R. XXI, nr 103 z 31 grudnia 1890 r. (19 stycznia 1891 r.).
• „Gazeta Handlowa”, R. XXVIII, nr 175 z 23 lipca (4 sierpnia) 1891 r.
• „Gazeta Handlowa”, R. XXVIII, nr 290 z 7 (19) grudnia 1891 r.
• „Gazeta Handlowa”, R. XXXIV, nr 71 z 17 (29) marca 1897 r.
• „Варшавскій Дневникъ”, № 239 от 6 (18) ноября 1866 г. [dodatek].
• Górak A., Kozłowski J., Latawiec K., Ordery, medale i odznaczenia, [w:] eidem, Słownik biografi czny gubernatorów i wicegubernatorów w Królestwie Polskim (1867–1918), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2014, s. 47–55.
• Haratym A., Stryjeński Zygmunt Karol, [hasło w:] Polski Słownik Biografi czny, t. XLIV, red. A. Romanowski, Warszawa–Kraków 2006–2007, s. 525–528.
• Historya organizacyi sądownictwa w Królestwie Polskiem przez Augusta Heylman radcę stanu Królestwa, t. I, Warszawa 1861.
• Korobowicz A., Sąd okręgowy w Piotrkowie 1876–1915, „Studia Iuridica Lublinensia” 2013, t. 19, s. 143–156.
• Korobowicz A., Sądownictwo Królestwa Polskiego 1876–1915, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1995.
• Łokuciewski A., Grono nauczycielskie i uczniowie Instytutu Szlacheckiego w Wilnie w latach 1856–1859, „Sprawy Nauczycielskie” 1939, t. X, nr 6–7, s. 128–131.
• Krzemiński Z., Adwokatura polska w latach 1918–1939, „Palestra” 1988, nr 11–12 (371–372), s. 59–75.
• Krzemiński Z., Kartki z dziejów warszawskiej adwokatury, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
• Nowakowski J., Teofi l Lenartowicz. A ślad po mnie – pieśń złota…, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973.
• Poznański K., Trudne narodziny Instytutu Szlacheckiego w Warszawie, [w:] W służbie szkoły i nauki. Księga poświęcona Profesorowi Czesławowi Majorkowi, red. Z. Ruta, R. Ślęczka, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2003, s. 123–139.
• Stankiewicz Z., Ruch chłopski podczas powstania styczniowego, „Przegląd Historyczny” 1959, t. 50, z. 2, s. 273–296.
• Stasiak R., Stanisław Pomian-Srzednicki, Moje wspomnienia, t. I–III, Fundacja im. Stanisława Pomian-Srzednickiego, red. A. Ruta, Łódź 2018, ss. 345 (t. 1: 89, t. 2: 117, t. 3: 139), „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 2019, t. 20, z. 1, s. 175–179.
• Syrwid D., Piotrkowskie Towarzystwo Dobroczynności dla Chrześcijan w latach 1885–1914, Miejska Biblioteka Publiczna im. Adama Próchnika, Piotrków Trybunalski 2019.
• Zywert E., Moje wspomnienia Stanisława Srzednickiego jako źródło historyczne. Część I, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2022, t. XXV, s. 191–207.
• Дмитриева Н., Крот М., «К сожалению, не опору, а сопротивление встречает пра-вительство»: сенаторская ревизия прибалтийских губерний, „Quæstio Rossica” 2019, т. 7, № 3, c. 851–868.

Identifiers

DOI

10.48269/2450-6095-sdpipp-26-003

Biblioteka Nauki

39994812