Prawne aspekty konfliktu w Górskim Karabachu: stan obecny i perspektywy

• Authors: Rafał Czachor

Title variants

EN

Legal aspects of the Nagorno-Karabakh conflict: the current state and perspectives

Abstracts

EN

The following study picks up some important legal problems related to the conflict over Nagorno-Karabakh – an Azerbaijani separatist province. The Armenians claim that in 1991 Nagorno-Karabakh effectively abandoned Azerbaijan and declared independence, while the Azeris argue that an armed secession was illegal and the disputed territory de jure remains under their jurisdiction. The paper pays particular attention to the main legal arguments that have been raised by both parties to the conflict. It asserts that under Soviet law the secession of Nagorno-Karabakh was not admissible. Pertain to the contemporary public international law the discussion starts with the conclusion that the principle of territorial integrity prevails over the principle of the self-determination of the peoples. However, all minorities, including the peoples and ethnic groups, should enjoy the right to the social, economic and cultural development. Even though Azerbaijan can claim the right to exercise jurisdiction over disputed territory, it should fulfill all duties of a state under the international covenants of civil, economic, social and cultural rights and the European Human Rights Convention.

PL

Poniższy artykuł podejmuje kilka prawnych problemów związanych z separatystyczną prowincją Azerbejdżanu – Górskim Karabachem. Ormianie twierdzą, że w 1991 roku Górski Karabach skutecznie opuścił Azerbejdżan i stanowi obecnie oddzielne państwo, podczas gdy Azerowie twierdzą, że była to nielegalna, zbrojna secesja, zaś de jure obszar ten pozostaje pod jurysdykcją Azerbejdżanu. W artykule poddano analizie wszystkie główne argumenty prawne podnoszone przez strony sporu. Stwierdzono, że na gruncie prawa radzieckiego secesja była dokonana w sposób naruszający prawo. Na gruncie prawa międzynarodowego ogółem zasada integralności terytorialnej ma pierwszeństwo przed zasadą samostanowienia narodów, aczkolwiek wszystkie mniejszości, także ludy i grupy etniczne, muszą mieć zagwarantowane w danym państwie prawo do zapewnienia rozwoju społecznego, gospodarczego i kulturalnego. Choć Azerbejdżan ma prawo roszczenia o sprawowanie jurysdykcji nad spornym obszarem, to niezbędne jest zagwarantowanie przez jego władze przestrzegania paktów praw człowieka i Europejskiej konwencji praw człowieka.

Keywords

PL

Gorski Karabach; Kaukaz Południowy; konflikt etnopolityczny; zasada samostanowienia narodow; zasada integralności terytorialnej

EN

Nagorno-Karabakh; South Caucasus; ethnopolitical conflict; principle of self-determination of peoples; principle of territorial integrity

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Journal: Krakowskie Studia Międzynarodowe
• Year: 2022
• Issue: 1
• Pages: 97-125

Dates

published

2022

Contributors

author

Rafał Czachor

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

References

• Adamczewski P., Górski Karabach w polityce niepodległego Azerbejdżanu, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2012.
• Antonowicz L., Podręcznik prawa międzynarodowego, Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 1998.
• Avetisyan A., Karabakh Knot: Myths and Realities, „Foreign Policy Journal” 2012, www. foreignpolicyjournal.com/2012/03/10/karabakh-knot-myths-and-realities.
• Baguirov A., Nagorno-Karabakh: Basis and Reality of Soviet-Era Legal and Economic Claims used to Justify the Armenian-Azerbaijan War, „Caucasian Review of International Affairs” 2008, Vol. 2, No. 1, s. 11–24.
• Barcik J., Srogosz T., Prawo międzynarodowe publiczne, wyd. 3, C.H. Beck, Warszawa 2017.
• Barsegov Y., Nagornyi Karabah v mezhdunarodnom prave i mirovoy politike. Dokumenty i kommientarii, Krug, Moskva 2008.
• Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, Wolters Kluwer, Warszawa 2005.
• Cornell S.E., Small Nations and Great Powers: Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus, Curzon Press, London–New York 2001.
• Crawford J., The Creation of States in International Law, 2nd ed., Clarendon Press, Oxford 2007.
• Czachor R., Abchazja, Osetia Południowa, Górski Karabach: geneza i funkcjonowanie systemów politycznych, Fundacja Instytut Polsko-Rosyjski, Wrocław 2014.
• Czachor R., Between sustainability and uncertainty. Political systems of Abkhazia, South Ossetia and Nagorno-Karabakh Republic – conditions and features, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K Politologia” 2015, Vol. 22, nr 1, s. 151–163.
• Czachor R., Dynamika inicjatyw międzynarodowych na rzecz regulacji konfliktu w Górskim Karabachu, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych” 2014, nr 3(173), s. 5–19.
• Czachor R., The Nagorno-Karabakh Conflict as a Specific Example of Assymetric Conflict, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych” 2017, Vol. 49, nr 3(185), s. 17–31.
• Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, wyd. 3, C.H. Beck, Warszawa 2014.
• De Waal T., Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War, New York– London 2003.
• Focarelli C., International Law, Edward Elgar Publishing, Cheltenham–Northampton 2019.
• Geukijan O., Ethnicity, Nationalism and Conflict in the South Caucasus Nagorno-Karabakh and the Legacy of Soviet Nationalities Policy, Routledge, London 2016.
• Ingelevič-Citak M., Prawo narodów do samostanowienia a praktyka państw, „Społeczeństwo i Polityka” 2018, nr 2(55), s. 105–118.
• Kleczkowska A., Sankcje ustanawiane przez Radę Bezpieczeństwa ONZ a państwa nieczłonkowskie ONZ, „Roczniki Nauk Prawnych” 2020, t. 30, nr 3, s. 45–63.
• Kolarz S., Status prawny Górskiego Karabachu – porównanie ze statusem prawnym Kosowa, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2016, Vol. 5(1), s. 119–134.
• Kosienkowski M., Pojęcie i determinanty stabilności quazi-państwa, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2008, nr 6, s. 121–130.
• Krüger H., The Nagorno-Karabakh Conflict: A Legal Analysis, Springer, Heidelberg 2010.
• Kwiatkiewicz P., Przemiany polityczne w Azerbejdżanie. Od republiki radzieckiej do współczesnego państwa, Wydawnictwo FNCE, Toruń 2013.
• Machowicz K., Tabaszewski R., Porozumienie Republiki Armenii i Republiki Azerbejdżanu z 9 listopada 2020 r. w sprawie Górskiego Karabachu – charakter prawny oraz implikacje polityczne, „Studia Wschodnioeuropejskie” 2021, nr 14, s. 139–152.
• Miarka A., The 2020 Autumn War in Nagorno-Karabakh: Course and Implications for the Strategic Balance of Power in the South Caucasus Region, „Asian Affairs” 2021, Vol. 52, No. 4, s. 826–851.
• Mirzayev F., Primenieniye principa uti possidetis pri diezintegracii SSSR, „Pravo i Politika” 2017, nr 8, s. 12–23.
• Mustafaeva S., Soviet Russia and the formation of borders between the Caucasian states (based on a case study of Azerbaijan and Armenia), „The Caucasus and Globalization” 2010, Vol. 4, No. 1–2, s. 196–205.
• Nolte G., Secession and external intervention, [w:] Secession. International Law Perspectives, ed. M.G. Kohen, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
• Popescu N., ‘Outsourcing’ de facto Statehood: Russia and the Secessionist Entities in Georgia and Moldova, „CEPS Policy Briefs” 2006, no. 109, s. 1–8.
• Radan P., Post-Secession International Borders: A Critical Analysis of the Opinions of the Badinter Arbitration Commission, „Melbourne University Law Review” 2000, Vol. 34, No. 1, s. 50–76.
• Saparov A., From conflict to autonomy in the Caucasus: The Soviet Union and the ma king of Abkhazia, South Ossetia and Nagorno Karabakh, Routledge, London 2014.
• Shaw M.N., International Law, 6th ed., Cambridge University Press, Cambridge 2008.
• Srogosz T., Uti possidetis w prawie międzynarodowym publicznym, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
• Symonides J., Zasiedzenie w prawie międzynarodowym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1966, nr 28(1), s. 115–132.
• Świętochowski T., Azerbejdżan, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2006.
• Yunusov A., Karabakh: Past and Present, Turan Information Agency, Baku 2005.
• Zargarian R.A., Principles for conflict resolution in NagornoKarabakh, „International Peacekeeping” 1999, Vol. 6, s. 129–133.
• Karta Narodów Zjednoczonych (Dz.U. z 1947 r., nr 23, poz. 90).
• Konstituciya (Osnovnoy zakon) Soyuza Sovetskih Socialisticheskih Respublik ot 7 oktiabrya 1977 g., https://constitution.garant.ru/history/ussr-rsfsr/1977/red_1977/5478732/?ysclid=l60vmwaie7469621137.
• Konstituciya Respubliki Arcach, www.nkr.am/ru/constitution-of-Artsakh.
• Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych otwarty do podpisu w NowymJorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. z 1977 r., nr 38, poz. 167).
• Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. z 1977 r., nr 38, poz. 169).
• Zakon SSSR ot 3.04.1990 g. N1409-I O poryadke resheniya voprosov, svyazannyh s vyhodom soyuznoy republiki iz SSSR, https://base.garant.ru/6335629/1cafb24d049dcd1e7707a22d98e9858f/?ysclid=l5vhgdw7pi544573458.
• Zayavlenie Prezidenta Azerbajdzhanskoy Respubliki, Prem’jer-ministra Respubliki Armeniya i Prezidenta Rossijskoy Federacii ot 10 noyabria 2020 g., http://kremlin.ru/acts/news/64384.
• Charter of Paris for a New Europe, www.osce.org/mc/39516.
• Committee of Ministers of the Council of Europe (2001). Reply to the Written Question No 396 by Mrs Hajiyeva to the Committee of Ministers ‘Recognition of the
• Territorial Integrity of Azerbaijan by Armenia’, https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=222923&Site=COE.
• Conference on Security and Co-operation in Europe Final Act, www.csce.gov/sites/helsinkicommission.house.gov/files/Helsinki%20Final%20Act%20-%20Long%20Version.pdf.
• Declaration on the Inadmissibility of Intervention in the Domestic Affairs of States and the Protection of Their Independence and Sovereignty General Assembly resolution 2131(XX), https://legal.un.org/avl/pdf/ha/ga_2131-xx/ga_2131-xx_e.pdf.
• European Community Declaration on Guidelines on the Recognition of New States inEastern Europe and Soviet Union of 16 December 1991, www.dipublico.org/100636/declaration-on-the-guidelines-on-the-recognition-of-new-states-in-eastern-europeand-in-the-soviet-union-16-december-1991.
• Lisbon Document 2006, DOC.S/1/96, www.osce.org/files/f/documents/1/0/39539.pdf.Resolution 1416(2005), Council of Europe, https://pace.coe.int/en/files/17289.Resolution adopted by the General Assembly[Adopted on a Report from the Sixth Committee (A/8082)]2625 (XXV). Declaration on Principles of International Law concerning Friendly Relations and Co-operation among States in accordance with the
• Charter of the United Nations, http://un-documents.net/a25r2625.htm.
• Resolution CM/ResCMN(2021)7, Committee of Ministers, https://search.coe.int/cm/pages/result_details.aspx?ObjectId=0900001680a1410f.
• European Count of Human Rights app. no. 11275/07, https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-168852.
• European Count of Human Rights app. no. 13216/05 Chiragov and others v. Armenia, https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-155353.
• European Count of Human Rights app. no. 36894/04, 3521/07 Zalyan and others v. Armenia, https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-161408.
• Human Rights Watch. Country Report Azerbaijan 2022, https://www.hrw.org/worldreport/2022/country-chapters/azerbaijan.
• Nations in Transit 2022 Report, https://freedomhouse.org/sites/default/files/2022-04/NIT_2022_final_digital.pdf.

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0610-ksm-2022-1-005

Biblioteka Nauki

2192187