Arktyczne aspiracje Chin a ich relacje z Federacją Rosyjską

• Authors: Zdzisław Śliwa , Aleksander Ksawery Olech , Piotr Dutkiewicz

Title variants

EN

China’s Arctic aspirations and its relations with the Russian Federation

Abstracts

EN

The Arctic is an area rich in natural resources such as natural gas and oil. Strategically, the melting glaciers are opening up new shipping lanes, which is important, especially for freight transport. This road can become an alternative to traditional routes and significantly improve the pace of raw materials delivery. The aim of the article is to present China’s political aspirations toward the Arctic. The analysis particularly emphasizes China’s relations with the Russian Federation, which have an impact on their strategies towards the Arctic areas. Russia sees an opportunity in relations with China in the economic domain and also military one, which could reduce the role of the United States. On the other hand, Moscow is sceptical with respect to the Chinese Polar Silk Road concept that would violate Russia’s strong position in the Arctic.

PL

Arktyka to obszar bogaty w surowce naturalne, takie jak gaz ziemny oraz ropa naftowa. Pod względem strategicznym topniejące lodowce odkrywają możliwości otwarcia nowych szlaków żeglugowych, co jest istotne zwłaszcza w transporcie towarów. Droga ta może stać się alternatywą dla tradycyjnych szlaków i istotnie skrócić czas dostarczenia surowców. Celem artykułu jest przedstawienie chińskich aspiracji politycznych wobec Arktyki. W analizie szczególnie podkreślono relacje Chin z Federacją Rosyjską, które wpływają na ich strategie wobec terenów arktycznych. Rosja dostrzega szanse wynikające z kontaktów z Chinami, zwłaszcza w sferze ekonomicznej i częściowo militarnej – mają one niwelować wpływy Stanów Zjednoczonych. Z drugiej jednak strony sceptycznie spogląda na wizję chińskiego Polarnego Jedwabnego Szlaku, który naruszałby silną pozycję Rosji w Arktyce.

Keywords

PL

Rosja; Chiny; Arktyka; polityka; strategia; Polarny Jedwabny Szlak

EN

Russia; China; Arctic; politics; strategy; Polar Silk Road

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Journal: Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
• Year: 2023
• Volume: L
• Issue: 1
• Pages: 147-164

Dates

published

2023

Contributors

author

Zdzisław Śliwa

• Bałtycka Akademia Obrony, Tartu, Estonia

author

Aleksander Ksawery Olech

• Bałtycka Akademia Obrony, Tartu, Estonia

author

Piotr Dutkiewicz

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, Polska

References

• Barrett J., Ahlander J., Exclusive: Swedish space company halts new business helping China operate satellites, Reuters, 21 września 2020, https://www.reuters.com/article/uk-china-space-australia-exclusive-idUKKCN26C20A [dostęp: 20.08.2022].
• Behrendt P., Chiny budują flotę lodołamaczy, a USA starają się nie zostać w tyle, Konflikty.pl, https://www.konflikty.pl/technika-wojskowa/na-morzu/chiny-flote-lodolamaczy-usa-arktyka/ [dostęp: 26.01.2022].
• China’s Arctic Policy, The State Council Information Office of the People’s Republic of China, http://english.www.gov.cn/archive/white_paper/2018/01/26/content_281476026660336.htm [dostęp: 15.01.2022].
• Chinese Arctic Yellow River Station, Hubei Arctic and Antarctic Scientific Expedition Association,https://www.hbaa.cn/en/gb_article.php?modid=11003004 [dostęp: 19.08.2022].
• Chinese FM calls for elevating bilateral relations with Russia, Xinhua, 16.07.2021, http://www.xinhuanet.com/english/2021-07/16/c_1310064854.htm [dostęp: 01.12.2021].
• Chiny budują naftową potęgę. Wielkie inwestycje właśnie dają efekty, WNP.pl, 12.01.2021,https://www.wnp.pl/nafta/chiny-buduja-naftowa-potege-wielkie-inwestycje-wlasnie-dajaefekty,442868.html [dostęp: 12.12.2021].
• Cohen A., China’s Journey To The Center Of The Earth – For Rare Minerals, Forbes, 2.06.2021,https://www.forbes.com/sites/arielcohen/2021/06/02/chinas-journey-to-the-center-of-the--earth/ [dostęp: 12.12.2021].
• Czyżewski D., Chińczycy odkryli wielkie złoże ropy u swoich wybrzeży, Energetyka24, https://www.energetyka24.com/oze/chinczycy-odkryli-wielkie-zloze-ropy-u-swoich-wybrzezy [dostęp:13.12.2021].
• Full transcript of exclusive Putin interview with NBC News’ Keir Simmons, NBC News, 14.06.2021, https://www.nbcnews.com/news/world/transcript-nbc-news-exclusive-interview-russia-svladimir-putin-n1270649 [dostęp: 3.10.2022].
• Funaiole M.P., Hart B., Afghanistan Is No Treasure Trove for China, Foreign Policy, 28.09.2021, https://foreignpolicy.com/2021/09/28/afghanistan-china-rare-earth-minerals-latin-americalithium/ [dostęp: 21.11.2021].
• Zhou G., Интересы Китая в освоении Арктики и инициатива «Ледяной шелковый путь», „Society: Politics, Economics, Law” 2021, nr 9, s. 54–60.
• Grygiel J.J., Great Powers and Geopolitical Change, Johns Hopkins University Press, Baltimore2006.
• Hein M. von, Rosja i Chiny: Problematyczne partnerstwo, Deutsche Welle, 13.03.2022, https://www.dw.com/pl/rosja-i-chiny-problematyczne-partnerstwo/a-61111423 [dostęp: 24.08.2022].
• Humpert M., China Looking to Expand Satellite Coverage in Arctic, Experts Warn Of Military Purpose, High North News, 4 września 2019, https://www.highnorthnews.com/en/china-looking-expand-satellite-coverage-arctic-experts-warn-military-purpose/ [dostęp: 20.08.2022].
• Janicki W., Rywalizacja w Arktyce: przesłanki polityczne czy gospodarcze?, [w:] Arktyka na początku XXI wieku. Między współpracą a rywalizacją, red. M. Łuszczuk, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2013, s. 105–121.
• Jaszczyk W., Tydzień w Azji: 30-lecie chińskiego uczestnictwa w misjach pokojowych ONZ – analiza podejścia i motywacji Pekinu, Instytut Boyma, https://instytutboyma.org/pl/tydzien-w-azji30-lecie-chinskiego-uczestnictwa-w-misjach-pokojowych-onz-analiza-podejscia-i-motywacjipekinu/ [dostęp: 22.06.2023].
• Joint Declaration between the Republic of Finland and the People’s Republic of China on Establishing and Promoting the future-oriented new-type cooperative partnership, Office of the President of the Republic of Finland, Helsinki, 5 kwietnia 2017, https://www.presidentti.fi/en/news/joint-declaration-between-the-republic-of-finland-and-the-peoples-republic-of-chinaon-establishing-and-promoting-the-future-oriented-new-type-cooperative-partnership/ [dostęp: 20.08.2022].
• Kagan R., Power and Weakness, „Policy Review” 2002, nr 113, s. 3–28.
• Концепция внешней политики Российской Федерации (утверждена Президентом Российской Федерации В.В. Путиным 30 ноября 2016 г.), https://www.mid.ru/foreign_policy/official_documents/-/asset_publisher/CptICkB6BZ29/content/id/2542248 [dostęp: 10.12.2021].
• Kubiak K., Potencjał wojskowy Floty Północnej, Armia 24, 10.07.2012, http://www.armia24.pl/na-morzu/98-marynarka-wojenna/1862-potencjal-wojskowy-floty-polnocnej [dostęp:23.08.2022].
• Legucka A., Polityka Rosji wobec Arktyki, PISM, 26.06.2020, https://pism.pl/publikacje/Polityka_Rosji_wobec_Arktyki [dostęp: 26.01.2022].
• Li Zhenfu, Chen Zhuo, Chen Xue, Chen Xiao, The Development of the Arctic Passage and the Construction of the „Polar Silk Road”, „Periodical of Ocean University of China” 2019, nr 2, s. 1–12.
• LIVE: Pompeo delivers speech on U.S. Arctic policy in Rovaniemi, YouTube, 6.05.2019, https://www.youtube.com/watch?v=wY1oFADT1kA [dostęp: 23.08.2022].
• MacDonald A.P., China-Russian cooperation in the Arctic: A cause for concern for the Western Arctic States?, „Canadian Foreign Policy Journal” 2021, vol. 27, nr 2, s. 194–201.
• Non-energy exports of Russia in 2020, https://valdaiclub.com/multimedia/infographics/non-energy-exports-of-russia-in-2020/?fbclid=IwAR2oVgnSc1Sko8XvDwT5FqxRqvHKGjNmhV9ewEWdaXYHqxwiWql4UXB1sHQ [dostęp: 10.12.2021].
• Olędzki J.A., Mocarstwo z panazjatyckiej mozaiki. Geneza i ewolucja Szanghajskiej OrganizacjiWspółpracy, Wydawnictwo Asian Century, Warszawa 2019.
• Pietrzko B., Arktyka – spory o strefy wpływów, [w:] Między ideą, pasją a działaniem. Księga jubileuszowa dedykowana dr. hab. Marianowi Mitrędze, red. P. Grzywna, J. Lustig, N. Stępień-Lampa, B. Zasępa, Uniwersytet Śląski, Katowice 2017, s. 634–645.
• Rada Arktyczna: wznowimy część prac, ale bez udziału Rosji, WNP.pl, 08.06.2022, https://www.wnp.pl/rynki-zagraniczne/rada-arktyczna-wznowimy-czesc-prac-ale-bez-udzialurosji,589581.html [dostęp: 28.09.2022].
• Rainwater S., Race to The North – China’s Arctic Strategy and Its Implication, „The Naval War College Review” 2013, vol. 66, nr 2, s. 63, https://digital-commons.usnwc.edu/nwc-review/vol66/iss2/7/ [dostęp: 19.08.2022]. China’s Strategy and Activities in the Arctic, Rand Corporation, Santa Monica 2022.
• Rosja i Chiny przedłużają traktat o przyjaźni, RP.pl, 28.06.2021, https://www.rp.pl/Dyplomacja/210629401-Rosja-i-Chiny-przedluzaja-traktat-o-przyjazni.html [dostęp: 3.09.2022].
• Rosyjska flota powiększyła się o atomowy lodołamacz, RP.pl, https://www.rp.pl/Polityka/190529559-Rosyjska-flota-powiekszyla-sie-o-atomowy-lodolamacz.html [dostęp: 25.11.2021].
• Russia looks into Navy Arctic Fleet creation – source, TASS, https://tass.com/defense/1346611?utm_source=twitter.com&utm_medium=social&utm_campaign=smm_social_share&fbclid=IwAR07JrSvyqMGRSYLqKRfPbMvarekDqcTFOQM4z-HUVwrhQhRe8NtVX1E7P8 [dostęp: 25.11.2021].
• Shea N., A thawing Arctic is heating up a new Cold War, National Geographic, 15.08.2019, https://www.nationalgeographic.com/adventure/2019/08/how-climate-change-is-setting-the-stagefor-the-new-arctic-cold-war-feature/ [dostęp: 23.08.2022].
• Sørensen C.T.N., Klimenko E., Emerging Chinese-Russian Cooperation in the Arctic. Possibilitiesand Constraints, „SIPRI Policy Paper” 2017 nr 46, s. 5–11, https://www.sipri.org/sites/default/files/2017-06/emerging-chinese-russian-cooperation-arctic.pdf [dostęp: 23.08.2022].
• Sum Ngai-Ling, The intertwined geopolitics and geoeconomics of hopes/fears: China’s triple economic bubbles and the ‘One Belt One Road’ imaginary, „Territory, Politics, Governance” 2019, vol. 7, no. 4, s. 528–552.
• Summary of the 2018 National Defense Strategy of the United States of America, Department of Defense, Waszyngton 2018.
• Śliwa Z., Militaryzacja Arktyki – Federacja Rosyjska zaznacza obecność wojskową w regionie, „Kwartalnik Bellona” 2015, nr 2 (681), s. 38–53.
• Śliwa Z., The Arctic Council as a Forum for Peaceful Cooperation in the Arctic, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2020, vol. 14, nr 2, s. 214–237.
• Śliwa Z., Elak L., Arktyka – aspiracje Państwa Środka, „Kwartalnik Bellona” 2018, nr 1 (692), s. 92–105.
• Ping Su, Huntington H.P., Using critical geopolitical discourse to examine China’s engagement in Arctic affairs, „Territory, Politics, Governance” 2023, vol. 11, s. 590–607.
• The Svalbard Treaty, University of Oslo, https://www.jus.uio.no/english/services/library/treaties/01/1-11/svalbard-treaty.xml [dostęp: 12.12.2021].
• VanderKlippe N., For China, north is a new way to go west, The Globe and Mail, 19.01.2014, https://www.theglobeandmail.com/news/national/the-north/for-china-north-is-a-new-way-to-go-west/article16402962/ [dostęp: 19.08.2022].
• Wang Qian, Arctic research set to be beefed up, China Daily, 6.05.2010, http://www.chinadaily.com.cn/china/2010-05/06/content_9814100.htm [dostęp: 20.08.2022].
• Wnukowski D., Polarny Jedwabny Szlak: Arktyka w chińskiej polityce zagranicznej i gospodarczej, PISM, 23.11.2018, https://www.pism.pl/publikacje/Polarny_Jedwabny_Szlak__Arktyka_w_chi_skiej_polityce_zagranicznej_i_gospodarczej_ [dostęp: 11.12.2021].
• Woźniak M., Polityka ekonomiczna Federacji Rosyjskiej wobec regionu arktycznego, Instytut NowejEuropy, https://ine.org.pl/polityka-ekonomiczna-federacji-rosyjskiej-wobec-regionuarktycznego/ [dostęp: 09.12.2021].
• Xie J., Studies Reveal China’s Dominant Position in High-Tech Minerals, VOA News, 30.05.2021,https://www.voanews.com/a/east-asia-pacific_voa-news-china_studies-reveal-chinasdominant-position-high-tech-minerals/6206341.html [dostęp: 12.12.2021].
• Zając J., Teoria ról międzynarodowych, [w:] Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach międzynarodowych, red. R. Zięba, S. Bieleń, J. Zając, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2015,s. 127–152.

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0718-btip-2023-1-008

Biblioteka Nauki

18055682