Zarządzanie kryzysowe na przykładzie sektora węglowego w Polsce

• Authors: Anna Bałamut

Title variants

EN

Crisis management on the example of the coal sector in Poland

Abstracts

EN

The last few years have brought many changes to the shape of the energy sector in Poland. Diversification of directions and sources of energy has long had its place in the policy of energy and ecological security not only in Poland, but also in the European Union. The question is how Poland coped with adapting the energy market to the EU’s low- or zero-emission policy, how it coped with the reduction of supplies of raw materials from Russia, how it coped with the rising prices of raw materials. A crisis situation can turn into a success for an enterprise (in this case, the state) if actions are taken in a quick, effective and time-sensitive manner, both in the short and long term. The second element is the state’s wealth in raw materials, subjective resources (relations at the local, regional, national and international level) as well as an efficiently functioning mechanism and structure that skillfully distributes tasks. Specifying tasks and separating responsibilities allows for verification of activities and meticulous evaluation of them. Also the so-called circumstantial factors cannot be omitted, that constitute the components of the existing situation and give a full picture of it (crisis dominated by internal or external factors).

PL

Ostatnich kilka lat przyniosło wiele zmian w kształcie sektora energetycznego w Polsce. Dywersyfikacja kierunków i źródeł energii jest od dawna elementem polityki bezpieczeństwa energetyczno-ekologicznego nie tyko Polski, ale i całej Unii Europejskiej. Pozostaje pytanie, jak Polska radzi sobie z dostosowaniem rynku energii do polityki nisko- lub zeroemisyjności UE, z ograniczeniem dostaw surowców z Rosji i z rosnącymi cenami surowców. Sytuacja kryzysowa może przerodzić się w sukces przedsiębiorstwa (w tym przypadku – państwa), jeżeli działania zostaną podjęte w sposób szybki, efektywny i uwzględniający perspektywę czasową, zarówno krótko- jak i długoterminową. Drugi element to zasobność państwa w zaplecze surowcowe, podmiotowe (relacje na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym i międzynarodowym) oraz sprawnie funkcjonujący mechanizm i struktura, która umiejętnie rozdziela zadania. Skonkretyzowanie zadań i rozdzielenie odpowiedzialności pozwalają na weryfikację działań i ich skrupulatną ocenę. Nie można pomijać też tzw. czynników okolicznościowych, które stanowią elementy składowe zaistniałej sytuacji i dają jej pełny obraz (kryzys z dominacją czynników wewnętrznych lub zewnętrznych).

Keywords

PL

kryzys; zarządzanie; węgiel; bezpieczeństwo; Polska; strategia; infrastruktura krytyczna

EN

crisis; management; coal; security; Poland; strategy; critical infrastructure

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Journal: Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
• Year: 2024
• Volume: LIV
• Issue: 1
• Pages: 61-76

Dates

published

2024

Contributors

author

Anna Bałamut

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

References

• 10 kroków do wyjścia z kryzysu energetycznego, Forum Energii, 8.12.2021, https://www.forum--energii.eu/pl/blog/10-krokow [dostęp: 12.05.2023].
• Chodyński A., Kryzys pozaekonomiczny przedsiębiorstwa – ekologiczny aspekt rezyliencji organizacyjnej, [w:] Zrównoważony rozwój, systemy informacyjne i zarządzanie bezpieczeństwem w perspektywie długoterminowej przedsiębiorstw, red. A. Chodyński, D. Fatuła, M.A. Leśniewski, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2022, s. 18–31.
• Energetyczna Mapa Polski, https://emp.pw.edu.pl/info [dostęp: 13.09.2023].
• Huczek M., Kryzys przedsiębiorstwa a jakość zarządzania, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2013, nr 1, s. 7–18, https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/750/Bezpieczenstwo_Teoria__i_Praktyka_nr1_2013.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 12.05.2023].
• Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego. Aktualizacja 2021/2022, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, https://www.gov.pl/web/rcb/krajowy-plan-zarzadzania-kryzysowego [dostęp: 12.05.2023].
• Konieczny nowy Program dla górnictwa węgla kamiennego, Najwyższa Izba Kontroli, 27.09.2022,https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/program-dla-gornictwa.html [dostęp: 12.05.2023].
• Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej, 2023, tekst jednolity, https://www.gov.pl/web/rcb/narodowy-program-ochrony-infrastruktury-krytycznej [dostęp: 8.05.2023].
• Obieg informacji i rola RCB w systemie zarządzania kryzysowego, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, https://www.gov.pl/web/rcb/obieg-informacji-i-rola-rcb-w-systemie-zarzadzaniakryzysowego [dostęp: 20.04.2023].
• Program dla sektora górnictwa węgla kamiennego, Rada Ministrów, 23.01.2018, https://www.gov.pl/web/premier/program-dla-sektora-gornictwa-wegla-kamiennego [dostęp: 12.05.2023].
• Przedlacki W., Ranking wydobycia z polskich kopalń, Instrat, https://instrat.pl/ranking-wydobyciaz-polskich-kopaln-baza-danych [dostęp: 13.09.2023].
• Przygotowanie i realizacja „Programu dla sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce”. Informacja o wynikach kontroli, KGP.430.14.2022, nr ewid. 23/2022/P/21/019/KGP, https://www.nik.gov.pl/plik/id,26632,vp,29430.pdf [dostęp: 15.05.2023].
• Ramowy program działań z Sendai na lata 2015–2030 w sprawie ograniczenia ryzyka katastrof, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, https://www.gov.pl/web/rcb/ramowy-program-dzialanz-sendai-na-lata-2015-2030-w-sprawie-ograniczenia-ryzyka-katastrof [dostęp: 12.05.2023].
• Rocznik − dane o energetyce, Forum Energii, https://www.forum-energii.eu/rocznik-dane-o-energetyce [dostęp: 13.09.2023].
• Transformacja energetyczna – pomiędzy bezpieczeństwem energetycznym a konkurencyjnością gospodarki, red. A. Kucharska, J. Prugar, M. Ruszel, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2020.
• Transformacja energetyczna w Polsce. Edycja 2023, Forum Energii, 17.04.2023, https://www.forum-energii.eu/transformacja-energetyczna-w-polsce-edycja-2023 [dostęp: 12.05.2023].
• Walas-Trębacz J., Ziarko J., Podstawy zarządzania kryzysowego, cz. 2: Zarządzanie kryzysowe w przedsiębiorstwie, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. – Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2011.
• Zasuń R., Derski B., Ile węgla może zabraknąć? Policzyliśmy, WysokieNapięcie.pl, 1.08.2022, https://wysokienapiecie.pl/73729-ile-wegla-moze-zabraknac-policzylismy/ [dostęp: 12.05.2023].
• Zelek A., Zarządzanie kryzysem w przedsiębiorstwie – perspektywa strategiczna, Instytut Organizacji i Zarządzania w Przemyśle „Orgmasz”, Warszawa 2003.
• Żebrowski A., Zarządzanie kryzysowe elementem bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2012.
• Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym, tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r., poz. 122.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2557 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie odporności podmiotów krytycznych i uchylająca dyrektywę Rady 2008/114/WE, Dz.U. UE L 333/164, 27.12.2022, https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzienniki-UE/dyrektywa-2022-2557-wsprawie-odpornosci-podmiotow-krytycznych-i-uchylajaca-72101352 [dostępu: 12.05.2023].
• Załącznik do zarządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 4 stycznia 2023 r., poz. 1, https://bip.mos.gov.pl/fileadmin/user_upload/bip/ministerstwo/podstawy_prawne_dzialania/zalacznik_-_schemat_podzialu_kompetencji.pdf [dostęp: 12.05.2023].

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0718-btip-2024-1-003

Biblioteka Nauki

31342211