Prawne aspekty funkcjonowania sklepów autonomicznych

• Authors: Anna Wilk

Title variants

EN

Legal Aspects of the Operation of Autonomous Stores

Abstracts

EN

The article discusses the legal aspects of the functioning of autonomous stores, i.e. stores in which modern technology allows shopping without the physical presence of staff in the facility. The Author tries to identify the most important legal problems related to the operation of autonomous stores, while indicating their possible solutions. The issues of protection of consumer rights in this type of stores, verification of age, sobriety and legal capacity of customers, as well as protection of consumers’ privacy and personal data in the context of the use of ‘intelligent’ monitoring systems will be discussed.

PL

Artykuł porusza problematykę prawnych aspektów funkcjonowania sklepów autonomicznych, czyli sklepów, w których nowoczesna technologia umożliwia robienie zakupów bez fizycznej obecności personelu w placówce. Autorka stara się zidentyfikować najważniejsze problemy prawne związane z działaniem sklepów autonomicznych, wskazując jednocześnie możliwe ich rozwiązania. Poruszono kwestie ochrony praw konsumenta w tego typu sklepach, weryfikacji wieku, stanu trzeźwości i zdolności do czynności prawnych klientów oraz ochrony prywatności i danych osobowych konsumentów w kontekście użycia „inteligentnych” systemów monitoringu.

Keywords

PL

sklep autonomiczny; klient; konsument

EN

autonomous store; client; consumer

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Journal: Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
• Year: 2024
• Volume: 34
• Issue: 1
• Pages: 31-55

Dates

published

2024

Contributors

author

Anna Wilk

• Akademia WSB, Dąbrowa Górnicza

References

• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst. jedn.: Dz.U. z 2023 r., poz. 1610, 1615, 1890, 1933).
• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r., poz. 2151).
• Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (tekst jedn.: Dz.U.z 2023 r., poz. 2759).
• Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r., poz. 1718).
• Decyzja ramowa Rady z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między Państwami Członkowskimi (Dz.Urz. UE L 190 z 18.07.2002).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylającej decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW (Dz.Urz. UE L 119 z 4.05.2016).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.Urz. UE L 119 z 4.05.2016).
• Bartoszewicz M., Chiński System Zaufania Społecznego, „Przegląd Geopolityczny” 2020, nr 32, s. 58–67.
• Bias in Algorithms. Artificial Intelligence and Discrimination, European Union Agency for Fundamental Rights, Vienna 2022, fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2022-bias-in-algorithms_en.pdf [dostęp:28.12.2023].
• de Bellis E., Johar G.V., Autonomous Shopping Systems. Identyfying and Overcoming Barriers to Consumer Adoption, „Journal of Retailing” 2020, vol. 96, iss. 1, s. 74–87.
• Duszczyk M., Złodzieje mają problem. „Raport mniejszości” inspiracją dla sklepów, 5.09.2023, cyfrowa.rp.pl/technologie/art39055451-zlodzieje-maja-problem-raport-mniejszosci-inspiracja-dla-sklepow [dostęp:28.12.2023].
• Duża sieć otwiera sklepy w niedziele niehandlowe, 2.07.2023, money.pl/gospodarka/duza-siec-otwiera-sklepy-w-niedziele-niehandlowe-6915213955213984a.html [dostęp: 28.12.2023].
• Dyrduł P., Maleszka Ł., Smart contracts w obrocie konsumenckim, [w:] Prawa konsumenta wczoraj, dziś i jutro, red. P. Kukuryk, K. Podgórski, E. Sługocka-Krupa, Warszawa 2023, Legalis.
• Ferrer X., van Nuenen T., Such J.M., Coté M., Criado N., Bias and Discrimination in AI. A Cross-Disciplinary Perspective, „IEEE Transactions of Technology and Society” 2021, no. 2, s. 72–80.
• Jest sposób na sprzedaż alkoholi w sklepach autonomicznych, ale czy opłacalny?, 19.11.2019, wiadomoscihandlowe.pl/prawo-i-polityka/prawo-i-zmiany-legislacyjne/jest-sposob-na-sprzedaz-alkoholi-w-sklepach-autonomicznych-ale-czy-oplacalny-2409422 [dostęp: 28.12.2023].
• Kokoszkiewicz M., Jak kupić piwo w Żabce Nano bez fizycznej weryfikacji wieku przez sprzedawcę? Żabka wprowadza alkohol do sklepów autonomicznych (testujemy), 22.09.2023, wiadomoscihandlowe.pl/retailtech-i-nowe-technologie/big-data-i-sztuczna-inteligencja/jak-kupic-piwo-bez-fizycznej-weryfikacji-wieku-przez-sprzedawce-wsklepie-zabka-nano-wprowadza-alkohol-na-polki-a-my-testujemy-nowe-rozwiazanie-2491664 [dostęp: 28.12.2023].
• Krzemińska M., Rzeszutek M., Stosowanie smart kontraktów w obrocie konsumenckim, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2021, nr 6(10), s. 49–66.
• Kubiak M., Kudła M., Stronniczość i uprzedzenia sztucznej inteligencji (AI Bias) – ryzyko i sposoby jego mitygacji, „Prawo Nowych Technologii” 2023, nr 2, s. 39–48.
• Kucharska B., Sklep bezobsługowy jako innowacyjny format handlu detalicznego – perspektywa postpandemiczna, „Studia i Prace. Kolegium Zarządzania i Finansów” 2023, z. 188, s. 25–42.
• Mazurkiewicz P., Kolejna sieć otwiera autonomiczne sklepy bez pracowników, 28.06.2023, rp.pl/handel/art38668181-kolejna-siec-otwiera-autonomiczne-sklepy-bez-pracownikow [dostęp: 28.12.2023].
• Mering P., Wpływ sztucznej inteligencji na dyskryminację rasową – aspekty prawne, „Ad Astra. Program Badań nad Astropolityką i Prawem Kosmicznym” 2022, nr 6, s. 8–23.
• Michael K., Abbas R., Jayashree P., Bandara R.J., Aloudat A., Biometrics and AI Bias, „IEEE Transactions of Technology and Society” 2022, no. 1, s. 2–8. Mikłaszewicz P., Komentarz do art. 2 ustawy o prawach konsumenta, [w:] Prawo konsumenckie. Komentarz, red. K. Osajda, wyd. 4, Warszawa 2022, „Komentarze Prawa Prywatnego”, t. 7, Legalis, Nb 7.
• Mikłaszewicz P., Komentarz do art. 27 ustawy o prawach konsumenta, [w:] Prawo konsumenckie. Komentarz, red. K. Osajda, wyd. 4, Warszawa 2022, „Komentarze Prawa Prywatnego”, t. 7, Legalis, Nb 2.
• Nesterak J., Kaleta K., Możliwości wykorzystania w działalności handlowej nowoczesnych technologii ery cyfryzacji, [w:] Wiedza – gospodarka – społeczeństwo. Innowacje i rachunkowość na drodze cyfrowej transformacji gospodarki, red. A. Jaki, J. Nesterak, Toruń 2020, s. 13–28.
• Organizacje biją na alarm ws. rozporządzenia UE o sztucznej inteligencji, „Rzeczpospolita” 13.11.2023, rp.pl/internet-i-prawo-autorskie/art39392701-organizacje-bija-na-alarm-ws-rozporzadzenia-ue-o-sztucznej-inteligencji [dostęp: 28.12.2023].
• Rejmaniak R., Bias in Artificial Intelligence Systems, „Białostockie Studia Prawnicze” 2021, vol. 26, nr 3, s. 25–42.
• Rot A., Zygała R., Technologia blockchain jako rewolucja w transakcjach cyfrowych. Aspekty technologiczne i potencjalne zastosowania, „Informatyka Ekonomiczna” 2018, nr 4, s. 122–134.
• Rycko N., Zautomatyzowane umowy, pieczęć elektroniczna i podpis biometryczny. Problematyka złożenia oświadczenia woli i formy czynności prawnych, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Warszawa 2021, iws.gov.pl/wp-content/uploads/2021/11/IWS_Rycko_N_Zautomatyzowane_umowy_pieczec_elektroniczna_i_podpis.pdf [dostęp: 28.12.2023].
• Skalski S., Kaszubowski M., Smart kontrakty a klauzula rebus sic stantibus, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2022, nr 5, s. 118–131.
• Sklepy autonomiczne beneficjentem uszczelnienia handlu w niedziele, 10.02.2022, forsal.pl/biznes/handel/artykuly/8353873,sklepy-autonomiczne-beneficjentem-uszczelnienia-handlu-w-niedziele.html [dostęp:28.12.2023].
• Sohn S., Consumer Perceived Risk of Using Autonomous Retail Technology, „Journal of Business Research” 2024, vol. 171, s. 1–10.
• Wójtowicz T., Social Credit System w Chińskiej Republice Ludowej, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2020, nr 2, s. 38–52.
• Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 listopada 2016 r., Legalis.

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0807-sp-2024-1-02

Biblioteka Nauki

32869159