Transseksualizm jako problem diagnostyczny

• Authors: Zbigniew Liber , Zbigniew Jabłoński , Wioletta Katarzyna Szepieniec , Paweł Szymanowski

Title variants

EN

Transsexuality as a diagnostic problem

Abstracts

EN

Transsexuality is a gender identity disorder. A transsexual person expresses a desire for life and social acceptance in the role of the gender opposite to that of their biological sex. The diagnosis is based on a clinical discrepancy between the psychological sense of gender and morphological and biological structure (determined by clinical and laboratory tests). Transsexuality is most likely caused by organic and functional changes in the morphology of the hypothalamic nuclei after chromosomal determination of genital development. Unfortunately, we do not have any biochemical or morphological markers that would allow us to confirm the nature of these changes in a living person. The diagnosis requires cooperation between a doctor with gynecological, andrological and endocrinological experience and a psychologist and psychiatrist. The basic desire of a transsexual person is to find him/herself in the conditions in which s/he can function freely in the perceived gender. Complete reconciliation of the somatic (body) sex with the perceived one requires legal correction of the sex stated on the birth certificate. Therefore, there is a need to unify diagnostic standards to improve the diagnosis of transsexuality for specialists dealing with the diagnosis and treatment of these patients. This would also result in court proceedings being speeded up so that the gender can be legalized without calling additional experts. The authors of this article propose a change in the nomenclature for transsexual people. The term “transsexual” female would denote female Phenotypic Gender Disapproval Syndrome (PGDS-F) and the term “transsexual” male Phenotypic Gender Disapproval Syndrome (PGDS-M). These terms would be used in medical records and would indicate the direction of appropriate hormone therapy (antiandrogens and estrogens for PGDS-M and androgens for PGDS-F). The term for this developmental disorder which is commony used, “transsexuality”, says nothing about its nature.

PL

Transseksualizm jest zaburzeniem identyfikacji płciowej. Osoba transseksualna wyraża pragnienie życia i społecznej akceptacji w roli płci przeciwnej niż posiadana płeć biologiczna. Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu klinicznej niezgodności między psychicznym poczuciem płci a budową morfologiczno- -biologiczną (ustaloną badaniami klinicznymi i laboratoryjnymi). Transseksualizm jest najprawdopodobniej spowodowany organicznymi i czynnościowymi zmianami w morfologii jąder podwzgórzowych, które powstały już po chromosomalnej determinacji kierunku rozwoju narządów płciowych. Niestety nie dysponujemy markerami biochemicznymi czy morfologicznymi, które pozwalałyby przyżyciowo potwierdzić charakter tych zmian. Diagnoza wymaga współpracy lekarza dysponującego doświadczeniem ginekologicznym, andrologicznym i endokrynologicznym z psychologiem i psychiatrą. Podstawowym pragnieniem osoby transseksualnej jest uzyskanie przez nią warunków do swobodnej społecznej egzystencji w płci odczuwanej. Konsekwentne uzgodnienie płci somatycznej (cielesnej) z odczuwaną wymaga sądowej korekty zapisów dotyczących płci w akcie urodzenia. Istnieje więc potrzeba ujednolicenia standardów diagnostycznych usprawniających rozpoznanie transseksualizmu dla specjalistów zajmujących się diagnostyką i leczeniem tych osób. Miałoby to również wpływ na przyspieszenie postępowania sądowego w celu uzyskania płci metrykalnej bez powoływania dodatkowych biegłych. Autorzy artykułu proponują zmianę nazewnictwa w odniesieniu do osób transseksualnych. Termin „transseksualistka” oznaczałby zespół wrodzonej dezaprobaty płci fenotypowej u kobiety (ZWDPF-K), zaś termin „transseksualista” zespół dezaprobaty płci fenotypowej u mężczyzny (ZWDPF-M). Terminy te obowiązywałyby w dokumentacji lekarskiej i wyznaczałyby kierunek odpowiedniej terapii hormonalnej (dla ZWDPF-M antyandrogeny i estrogeny, a dla ZWDPF-K androgeny). Powszechnie używany termin „transseksualizm” dla tego zaburzenia rozwojowego nic nie mówi o jego charakterze.

Keywords

PL

zaburzenie identyfikacji płciowej; zespół dezaprobaty płci; transseksualizm

EN

gender identity disorder; gender disapproval syndrome; transsexuality

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Journal: Państwo i Społeczeństwo
• Year: 2022
• Issue: 1
• Pages: 167-183

Dates

published

2022

Contributors

author

Zbigniew Liber

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Katedra i Klinika Ginekologii i Uroginekologii

author

Zbigniew Jabłoński

• Gabinet Psychologiczno-Seksuologiczny, ul. Wrocławska 15/30, 30-006 Kraków

author

Wioletta Katarzyna Szepieniec

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Katedra i Klinika Ginekologii i Uroginekologii

author

Paweł Szymanowski

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Katedra i Klinika Ginekologii i Uroginekologii

References

• Imieliński K. Zarys seksuologii i seksiatrii. PZWL, Warszawa 1982.
• Imieliński K, Dulko S. Przekleństwo Androgyne. Transseksualizm – mity i rzeczywistość. PWN, Warszawa 1988.
• Gallarda T, Amado I, Coussinoux S, Poirier MF, Cordier B, Olié JP. Le syndrome de transsexualisme: aspects cliniques et perspectives thérapeutiques [The transsexualism syndrome: clinical aspects and therapeutic prospects]. Encephale. 1997; 23(5): 321–326.
• Jokić-Begić N, Cikes AB, Jurin T, Lucev E, Markanović D, Rucević S. Transseksualnost: zivot u krivom tijelu? [Transsexuality: living in a wrong body]. Lijec Vjesn. 2008; 130(9–10): 237–247.
• Starowicz-Lew Z. Seksuologia sądowa. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa [cop. 2000]: 45–51.
• Kucz EA. Biologiczne aspekty seksualności człowieka [w:] Beisert M (red.). Seksualność w cyklu życia człowieka. Wyd. 2 zm. WN PWN, Warszawa 2006: 33–62.
• Seligman MEP, Walker EF, Rosenhan DL. Psychopatologia. Gilewicz J, Wojciechowski A (tłum.). Zysk i S-ka, Poznań 2003.
• Kruijver FP, Fernández-Guasti A, Fodor M, Kraan EM, Swaab DF. Sex Differences in Androgen Receptors of the Human Mamillary Bodies Are Related to Endocrine Status Rather Than to Sexual Orientation or Transsexuality. J Clin Endocrinol Metab. 2001; 88(2): 818–227. doi: 10.1210/jcem.86.2.7258.
• Kruijver FPM, Balesar R, Espila AM, Unmehopa UA, Swaab DF. Estrogen receptor-alpha distribution in the human hypothalamus in relation to sex and endocrine status. J Comp Neurol. 2002; 454(2): 115–139. doi: 10.1002/cne.10416.
• Giltay EJ, Kho KH, Blansjaar BA, Verbeek MM, Geurtz PB, Geleijnse JM, Gooren LJ. The sex difference of plasma homovanillic acid is unaffected by cross- -sex hormone administration in transsexual subjects. J Endocrinol. 2005; 187(1): 109–116. doi: 10.1677/joe.1.06307.
• Buvat J, Lemaire A, Ratajczyk J. Rôle des hormones dans les dysfonctions sexuelles, l’homosexualité, le transsexualisme et les comportements sexuels déviants: conséquences diagnostiques et thérapeutiques [Role of hormones in sexual dysfunctions, homosexuality, transsexualism and deviant sexual behavior: diagnostic and therapeutic consequences]. Contracept Fertil Sex. 1996; 24(11): 834–846.
• Elias AN, Valenta LJ. Are all males equal? Anatomic and functional basis for sexual orientation in males. Med Hypotheses. 1992; 39(1): 85–87. doi: 10.1016/0306-9877(92)90145-3.
• Emory LE, Williams DH, Cole CM, Amparo EG, Meyer WJ. Anatomic variationof the corpus callosum in persons with gender dysphoria. Arch Sex Behav. 1991;20(4): 409–417. doi: 10.1007/BF01542620.
• Grasser T, Keidel M, Kockott G. Frequenzanalytische EEG-Untersuchung zur Frage temporaler Funktionsstörungen bei Transsexualität [Frequency analytic EEG study on the topic of temporal function disorders in transsexuality]. EEG EMG Z Elektroenzephalogr Elektromyogr Verwandte Geb. 1989; 20(2): 117–120.
• Gooren L. The neuroendocrine response of luteinizing hormone to estrogen administration in heterosexual, homosexual, and transsexual subjects. J Clin Endocrinol Metab. 1986; 63(3): 583–588. doi: 10.1210/jcem-63-3-583.
• Rohde W, Uebelhack R, Dörner G. Neuroendocrin respons to estrogen in transsexual men. Monogr Neural Sci. 1986; 12: 75–78. doi: 10.1159/000412735.
• Goodman RE, Anderson DC, Bu’lock DE, Sheffield B, Lynch SS, Butt WR. Study of the effect of estradiol on gonadotrophin levels in untreated male-to-female transsexuals. Arch Sex Behav. 1985; 14(2): 141–146. doi: 10.1007/BF01541659.
• Dörner G, Rohde W, Seidel K, Haas W, Schott GS. On the evocability of a positive oestrogen feedback action on LH secretion in transsexual men and women. Endokrinologie. 1976; 67(1): 20–25.
• Wiesen M, Futterweit W. Normal plasma gonadotropin response to gonadotropinreleasing hormone after diethylstilbestrol priming in transsexual women. J Clin Endocrinol Metab. 1983; 57(1): 197–199. doi: 10.1210/jcem-57-1-197.
• Boyar RM, Aiman J. The 24-hour secretory pattern of LH and the response toLHRH in transsexual men. Arch Sex Behav. 1982; 11(2): 157–69. doi: 10.1007/BF01541981.
• Hoenig J, Kenna JC. EEG abnormalities and transsexualism. Br J Psychiatry.1979; 134: 293–300. doi: 10.1192/bjp.134.3.293.
• Nussselt L, Kockott G. EEG-Befunde bei Transsexualität – ein Beitrag zur Pathogenese [Electroencephalographic changes in transsexualism (author‘s transl)]. EEG EMG Z Elektroenzephalogr Elektromyogr Verwandte Geb. 1976; 7(1):42–48.
• Skałba P. Endokrynologia ginekologiczna. Wyd. 2 [i.e. 3] zm. i uzup. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa [cop. 1998].
• Baron J, Baron J. Zarys endokrynologii ginekologicznej i położniczej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.
• Garcia-Falgueras A, Swaab DF. A sex difference in the hypothalamic uncinatenucleus: relationship to gender identity. Brain. 2008; 131(Pt 12): 3132–3146. doi:10.1093/brain/awn276.
• Kruijver FP, Zhou JN, Pool CW, Hofman MA, Gooren LJ, Swaab DF. Male-to--female transsexuals have female neuron numbers in a limbic nucleus. J Clin Endocrinol Metab. 2000; 85(5): 2034–2041. doi: 10.1210/jcem.85.5.6564.
• Schöning S, Engelien A, Bauer C, Kugel H, Kersting A, Roestel C, Zwitserlood P, Pyka M, Dannlowski U, Lehmann W, Heindel W, Arolt V, Konrad C. Neuroimaging Differences in Spatial Cognition between Men and Male-to-Female Transsexuals Before and During Hormone Therapy. J Sex Med. 2010; 7(5): 1858–1867.doi: 10.1111/j.1743-6109.2009.01484.x.
• Luders E, Sánchez FJ, Gaser C, Toga AW, Narr KL, Hamilton LS, Vilain E. Regional gray matter variation in male-to-female transsexualism. Neuroimage. 2009; 46(4): 904–907. doi: 10.1016/j.neuroimage.2009.03.048.
• Gautier-Smith PC. Atteinte des fonctions cérébrales et troubles du comportement sexuel [Cerebral dysfunction and disorders of sexual behaviour (author’s transl)]. Rev Neurol (Paris). 1980; 136(4): 311–319.
• Cohen-Kettenis PT, van Goozen SH, Doorn CD, Gooren LJ. Cognitive ability and cerebral lateralisation in transsexuals. Psychoneuroendocrinology. 1998; 23(6): 631–641. doi: 10.1016/s0306-4530(98)00033-x.
• Meyer-Bahlburg HF. Hormones and psychosexual differentiation: implications for the management of intersexuality, homosexuality and transsexuality. Clin Endocrinol Metab. 1982; 11(3): 681–701. doi: 10.1016/s0300-595x(82)80007-8. 32. Ostrowski K. Embriologia człowieka: podręcznik dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa1982.
• Ohnishi H, Kondo Y, Sakuma Y. Oestrogen-induced vigorous mounting in female rats carrying hypothalamic knife cuts. J Neuroendocrinol. 2003; 15(6): 602–606. doi: 10.1046/j.1365-2826.2003.01040.x.
• Lisk RD. Neural localization for androgen activation of copulatory behavior in the male rat. Endocrinology. 1967; 80(4): 754–761. doi: 10.1210/endo-80-4-754.
• Lisk RD. Sexual behavior: hormonal control [w:] Martini L, Gannog WF (eds.). Neuroendocrinology. Vol. 2. Academic Press, New York – London 1967: 197–239.
• Swaab DF. Sexual differentiation of the brain and behavior. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2007; 21(3): 431–444. doi: 10.1016/j.beem.2007.04.003.
• Dittrich R, Binder H, Cupisti S, Hoffmann I, Beckmann MW, Mueller A. Endocrine treatment of male-to-female transsexuals using gonadotropin-releasing hormone agonist. Exp Clin Endocrinol Diabetes. 2005; 113(10): 586–592. doi: 10.1055/s-2005-865900.
• Siiteri PK, Wilson JD. Testosterone formation and metabolism during male sexual differentiation in the human embryo. J Clin Endocrinol Metab. 1974; 38(1): 113–125. doi: 10.1210/jcem-38-1-113.
• Amrhein JA, Meyer WJ 3rd, Jones HW Jr, Migeon CJ. Androgen Insensitivity in man: evidence for genetic heterogeneity. Proc Nat Acad Sci USA. 1976; 73(3):891–894. doi: 10.1073/pnas.73.3.891.
• Agmo A, Södersten P. Sexual behaviour in castrated rabbits treated with testosterone, oestradiol, dihydrotestosterone or oestradiol in combination with dihydrotestosterone. J Endocrinol. 1975; 67(3): 327–332. doi: 10.1677/joe.0.0670327.
• Naftolin F, Ryan KJ, Petro Z. Aromatization of androstenedione by the diencephalon. J Clin Endocrinol Metab. 1971; 33(2): 368–370. doi: 10.1210/jcem-33-2-368.
• Henningsson S, Westberg L, Nilsson S, Lundström B, Ekselius L, Bodlund O, Lindström E, Hellstrand M, Rosmond R, Eriksson E, Landén M. Sex steroid- related genes and male-to-female transsexualism. Psychoneuroendocrinology. 2005; 30(7): 657–664. doi: 10.1016/j.psyneuen.2005.02.006.
• Swaab DF, Fliers E. A sexually dimorphic nucleus in the human brain. Science. 1985; 228(4703): 1112–1115. doi: 10.1126/science.3992248.
• Koutcherov Y, Paxinos G, Mai JK. Organization of the human medial preoptic nucleus. J Comp Neurol. 2007; 503(3): 392–406. doi: 10.1002/cne.21355.
• Warylewski J. O duszy uwięzionej w obcym ciele. Dopuszczalność chirurgicznej zmiany płci w świetle prawa karnego. Gazeta Sądowa. 2000; 73–74: 57.
• Karnat-Napieracz A, Liber Z. Odczarować ZWDPF – zespół wrodzonej dezakceptacji płci fenotypowej. Refleksje wokół książki Małgorzaty Bieńkowskiej Transseksualizm w Polsce. Wymiar indywidualny i społeczny przekraczania binarnego systemu płci (2012). Argument. 2015; 5(2): 501–518.

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0858-pis-2022-1-013

Biblioteka Nauki

2129687