Żywe dawstwo nerki w Polsce w ujęciu medycznym, prawnym i etycznym

• Authors: Paulina Kurleto , Agnieszka Skorupska-Król , Irena Milaniak

Title variants

EN

Live kidney donation in Poland in medical, legal and ethical terms

Abstracts

EN

Living donor kidney transplantation is the preferred treatment for end-stage renal disease because of the improved short- and long-term results and the avoidance of negative consequences associated with dialysis. This article presents the medical, legal and ethical aspects of kidney transplantation from living donors. It discusses the process of selecting a potential living donor, the criteria for potential donor exclusion, procedures related to post-donation care, as well as dilemmas related to transplantation from living donors. Additionally, aspects of the Kidney Paired Donation Program are presented.

PL

Przeszczepienie nerki pochodzącej od żywego dawcy jest preferowaną metodą leczenia schyłkowej niewydolności nerek z uwagi na lepsze wyniki krótko- i długoterminowe oraz uniknięcie negatywnych konsekwencji związanych z dializą. W artykule przedstawiono aspekty medyczne, prawne oraz etyczne związane z transplantacją nerek od żywych dawców. Omówiono proces kwalifikacji potencjalnego żywego dawcy, kryteria wykluczające potencjalnego dawcę, procedury związane z opieką po donacji, a także dylematy związane z transplantacją od żywych dawców. Dodatkowo przedstawiono założenia i sposób funkcjonowania programu wymiany par.

Keywords

PL

przeszczepianie nerek; żywy dawca nerki; opieka nad dawcą; transplantologia; program wymiany par

EN

kidney transplantation; living kidney donor; donor care; transplantology; kidney paired donation

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Journal: Państwo i Społeczeństwo
• Year: 2022
• Issue: 1
• Pages: 211-220

Dates

published

2022

Contributors

author

Paulina Kurleto

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Katedra Pielęgniarstwa

author

Agnieszka Skorupska-Król

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Katedra Pielęgniarstwa

author

Irena Milaniak

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Katedra Pielęgniarstwa

References

• Kaballo MA, Canney M, O’Kelly P, Williams Y, O’Seaghdha CM, Conlon PJ. A comparative analysis of survival of patients on dialysis and after kidney transplantation. Clin Kidney J. 2018; 11(3): 389–393. doi: 10.1093/ckj/sfx117.
• Luyckx VA, Tonelli M, Stanifer JW. The global burden of kidney disease and the sustainable development goals. Bull World Health Organ. 2018; 96(6):414–422D. doi: 10.2471/BLT.17.206441.
• Hatzinger M, Stastny M, Grützmacher P, Sohn M. Die Geschichte der Nierentransplantation [The history of kidney transplantation]. Urologe A. 2016; 55(10): 1353–1359. doi: 10.1007/s00120-016-0205-3.
• Mamode N, Lennerling A, Citterio F, Massey E, Van Assche K, Sterckx S, Frunza M, Jung H, Pascalev A, Zuidema W, Johnson R, Loven C, Weimar W, Dor FJ. Anonymity and live-donor transplantation: an ELPAT view. Transplantation. 2013; 95(4): 536–541. doi: 10.1097/TP.0b013e31827e31f7.
• Santori G, Barocci S, Fontana I, Bertocchi M, Tagliamacco A, Biticchi R, Valente U, Nocera A. Kidney transplantation from living donors genetically related or unrelated to the recipients: a single-center analysis. Transplant Proc. 2012; 44(7): 1892–1896. doi: 10.1016/j.transproceed.2012.05.061.
• Watson CJE, Dark JH. Organ transplantation: historical perspective and current practice. Br J Anaesth. 2012; 108 Suppl 1: i29–42. doi: 10.1093/bja/aer384.
• Segev DL, Muzaale AD, Caffo BS, Mehta SH, Singer AL, Taranto SE, McBride MA, Montgomery RA. Perioperative mortality and long-term survival following live kidney donation. JAMA. 2010; 303(10): 959–966. doi: 10.1001/jama.2010.237.
• Lentine KL, Lam NN, Segev DL. Risks of Living Kidney Donation: Current State of Knowledge on Outcomes Important to Donors. Clin J Am Soc Nephrol. 2019; 14(4): 597–608. doi: 10.2215/CJN.11220918.
• Massey EK, Kranenburg LW, Zuidema WC, Hak G, Erdman RAM, Hilhorst M, Ijzermans JNM, Busschbach JJ, Weimar W. Encouraging psychological outcomes after altruistic donation to a stranger. Am J Transplant. 2010; 10(6): 1445–1452. doi: 10.1111/j.1600-6143.2010.03115.x.
• Timmerman L, Laging M, Timman R, Zuidema WC, Beck DK, IJzermans JNM, Betjes MGH, Busschbach JJV, Weimar W, Massey EK. The impact of the donors’ and recipients’ medical complications on living kidney donors’mental health. Transpl Int. 2016; 29(5): 589–602. doi: 10.1111/tri.12760.
• Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów. Dz.U. 2005, nr 169, poz. 1411.
• Poltransplant. Biuletyn Informacyjny. 2020; 1(29); http://www.poltransplant. pl/Download/Biuletyn2020.pdf [dostęp: 22.01.2022].
• Durlik M. History of kidney transplantation in Poland. G Ital Nefrol. 2018; 35(Suppl 70): 1–3; https://giornaleitalianodinefrologia.it/wp-content/uploads/sites/3/2018/01/15-Durlik.pdf [dostęp: 12.05.2022].
• Hermanowicz H, Borczon S, Lewandowska D, Przygoda J, Podobińska I, Danielewicz R, Malanowski P, Kamiński A, Czerwiński J. Quality System of Kidney Donation for Transplantation from Living Donors in Poland. Transplant Proc. 2020; 52(7): 2033–2035. doi: 10.1016/j.transproceed.2020.01.115.
• Global Observatory on Donation and Transplantation. Summary; http://www.transplant-observatory.org/summary [dostęp: 23.01.2022].
• Hermanowicz M, Borczon S, Czerwiński J, Lewandowska D, Przygoda J, Michalska K, Podobińska I, Malanowski P, Mańkowski M. System jakości dawstwa nerek do przeszczepienia od żywych dawców. Poltransplant Biuletyn Informacyjny. 2021; 1(30): 67–69.
• Procedura kwalifikacji żywego dawcy. The Polish Society For Organ Donation; http://www.zywydawcanerki.com/Procedura.aspx [dostęp:22.01.2022].
• Gozdowska J, Durlik M. Kwalifikacja biorcy i żywego dawcy nerki [w:] Cierpka L, Durlik M (red.). Transplantologia Kliniczna. Przeszczepy narządowe. Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2015: 112–125.
• Gozdowska J, Kwiatkowski A, Zygier D, Nazarewski S, Jakimowicz T, Tomaszek A, Chmura A, Kieszek R, Czerwiński J. Pobieranie i przeszczepianie nerek od żywych dawców [w:] Czerwiński J, Małkowski P (red.). Medycyna transplantacyjna dla pielęgniarek. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017: 217–252. 20. Nowacka M. Etyka a transplantacje. WN PWN, Warszawa 2003.

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0858-pis-2022-1-016

Biblioteka Nauki

2129681