Fascynacja Zachodu architekturą japońską. Twórczość Kengo Kumy; SANAA i Jun’yi Ishigamiego w aspekcie poszukiwania nowego paradygmatu architektury Zachodu

• Authors: Barbara Stec

Title variants

EN

Western fascination with Japanese architecture. The work of Kengo Kuma, SANAA and Jun’ya Ishigami in the aspect of searching for a new paradigm of Western architecture

Abstracts

EN

The article attempts to analyze the symptoms of a contemporary fascination with Japanese architecture in the West. The research goal was to distinguish the features of contemporary Japanese architecture that correspond to the new identity of Western architecture that is currently being sought. The method of research was the analysis of critical texts with the analysis of selected architectural realizations created from the end of the 20th century until today, sporadically referring to earlier studies and examples. The basic assumptions of the work were defined, the history of cultural flows between Japan and the West in the second half of the nineteenth and twentieth centuries was outlined as a background for the contemporary Western references to Japanese architecture. The features / categories of space in traditional Japanese architecture and contemporary Western philosophical thought were specified and indicated in the projects of Kengo Kuma, Sanaa and Jun’ya Ishigami. The conclusion provide the features of Japanese architecture that correspond to the new paradigm of Western architecture that is being formed today.

PL

W artykule podjęto próbę analizy przejawów współczesnej fascynacji architekturą japońską na Zachodzie. Celem badawczym było wyodrębnienie cech współczesnej architektury japońskiej odpowiadających poszukiwanej dziś nowej tożsamości architektury Zachodu. Jako metodę badawczą przyjęto analizę tekstów krytycznych wraz z analizą wybranych realizacji architektonicznych powstałych od końca XX w. do dziś, sporadycznie odnosząc się do opracowań i przykładów wcześniejszych. Określono podstawowe założenia pracy oraz zarysowano historię kulturowych przepływów między Japonią a Zachodem w drugiej połowie XIX w. i w wieku XX jako tło dla współczesnych odniesień Zachodu do architektury Japonii. Określono cechy/kategorie przestrzeni wspólne dla tradycyjnej japońskiej architektury i współczesnej zachodniej myśli filozoficznej oraz wskazano je w projektach Kengo Kumy, SANAA i Jun’yi Ishigamiego. We wnioskach podano cechy architektury japońskiej, korespondujące z kształtowanym dziś nowym paradygmatem architektury Zachodu.

Keywords

PL

architektura; architektura japońska; architektura relacji; środowisko; natura

EN

architecture; Japanese architecture; Western architecture; architecture of relation; environment; nature

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Journal: Państwo i Społeczeństwo
• Year: 2022
• Issue: 2
• Pages: 193-224

Dates

published

2022

Contributors

author

Barbara Stec

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

References

• Adam H., Hubert D., Kothe S., Architecture in Japan: Perceptions, developments and interconnections, [w:] Encounters and positions: architecture in Japan, eds. S. Kohte, H. Adam, D. Hubert, Birkhäuser, Basel 2017, s. 6–17.
• Blake P., Frank Lloyd Wright – architektura i przestrzeń, tłum. J. Mach, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1990.
• Bognar B., Architectural Guide. Japan, 3rd edition, DOM Publishers, Berlin [cop. 2013].
• Cabeza-Lainez J.M., Lighting features in Japanese traditional architecture, [w:] Lessons from Vernacular Architecture, eds. W. Weber, S. Yannas, Earthscan from Routledge, London – New York [cop. 2014], s. 143–154.
• Cabeza Lainez J.M., Jimenez Verdejo J.R., The Japanese Experience of Environmental Architecture through the Works of Bruno Taut and Antonin Raymond, „Journal of Asian Architecture and Building Engineering” 2007, vol. 6, issue 1, s. 33–40, https:// doi.org/10.3130/jaabe.6.33.
• Chang Ch.-Y., Japońskie pojęcie przestrzeni, tłum. z ang. D. Juruś, [w:] Estetyka japońska. Antologia, t. 1: Wymiary przestrzeni, red. K. Wilkoszewska, Universitas, Kraków [cop. 2001], s. 205–215.
• Chang Ch.-Y., Ogólne pojęcie piękna, tłum. z ang. B. Romanowicz, [w:] Estetyka japońska. Antologia, t. 1: Wymiary przestrzeni, red. K. Wilkoszewska, Universitas, Kraków [cop. 2001], s. 62–70.
• Chicago International Exposition of 1893: Ho-o-Den (Phoenix Palace), National Diet Library. Japan, https://www.ndl.go.jp/exposition/e/s1/1893-1.html [dostęp: 1.10.2022].
• Cluzel J.-S., European influence in Japanese architecture (1860–1930), transl. by A. Gharibian, Encyclopédie d’histoire numérique de l’Europe, 22.06.2020, https://ehne.fr/en/node/12387 [dostęp: 6.06.2022].
• Encounters and positions: architecture in Japan, eds. S. Kohte, H. Adam, D. Hubert, Birkhäuser, Basel 2017.
• Estetyka japońska. Antologia, t. 1: Wymiary przestrzeni, red. K. Wilkoszewska, Universitas, Kraków [cop. 2001].
• Fernández Villalobos N., Japón y Occidente. Encuentros y Desencuentros Tras La Segunda Posguerra / Japan and the west. Agreements and disagreements after the second war, „Proyecto, Progreso, Arquitectura” 2015, No. 13, s. 58–73, https://doi.org/10.12795/ppa.2015.i13.04.
• Garda E., Mangosio M., Pastore L., Learning from the past: the lesson of the Japanese house, „WIT Transactions on the Built Environment” 2017, vol. 171, s. 275–284, https://doi.org/10.2495/STR170241.
• Giedion S., Czas, przestrzeń, architektura: narodziny nowej tradycji, tłum. z jedenastego wyd. uzup. przez autora J. Olkiewicz, PWN, Warszawa 1968.
• Gössel P., Leuthäuser G., Architektura XX wieku, t. 1, tłum. K. Frankowska (t. 1), M. Kucewicz (noty), Taschen – TMC ART, Köln – [Warszawa] [cop. 2010].
• Hasegawa Y., Kazuyo Sejima + Ryue Nishizawa, SANAA, trad. M. Archetti, M. Biagi, Mondadori Electa, Milano 2005.
• Ishigami J., Another Nature, Harvard University, Cambridge [cop. 2015].
• Ishigami J., Freeing Architecture, [exhibition catalogue], 4th edition, LIXIL Publishing – Fondation Cartier pour l’Art Contemporain, Tokyo – Paris 2020.
• Jackson N., Japan and the West: an Architectural Dialogue, Lund Humphries, London 2019.
• Kengo Kuma. Eksperyment. Materiał. Architektura / Kengo Kuma. Experimenting with Materials, [katalog wystawy], red. K. Ingarden, tłum. z pol. i z ang. J. Juruś, tłum. z ang. E. Kanigowska-Gedroyć, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Kraków 2021.
• Kim Hyon-Sob, Cross-Current Contribution: A Study on East Asian Influence on Modern Architecture in Europe, „Architectural Research” 2009, vol. 11, no. 2, s. 9–18, https://www.koreascience.or.kr/article/JAKO200917338765105.pdf [dostęp: 6.06.2022].
• Kowalczyk A., Bez ścian. Rozmowa z… Junya Ishigami autorem ekspozycji w pawilonie japońskim, „Architektura i Biznes” 2008, nr 11, s. 66–71.
• Król A., Japonizm [hasło], [w:] Kolekcja. Muzeum Manggha od A do Z, red. A. Król, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha Kraków 2014, s. 41–42.
• Kuma K., Afterword, [w:] Ph. Jodido, Kuma: Complete Works 1988–Today, Taschen, London 2021, s. 18.
• Kuma K., Anti-Object: the dissolution and disintegration of architecture, transl. from the Jap. by H. Watanabe, Architectural Association, London 2008.
• Kuma K., Architektura w charakterze miejsca stanie się normą XXI wieku / Architecture
• Making Maximum Use of the Character of the Land will be the Norm in the Twenty-first Century, [w:] Kierunki – Nowa architektura w Japonii i Polsce. Materiały seminarium / Directions – New Architecture in Japan and Poland. Proceedings of the Seminar, red. M. Poprawska, M.A. Urbańska, tłum. z jęz. pol. J. Juruś, tłum. z jęz. ang. M.A. Urbańska, Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Kraków 2005, s. 148–171.
• Kuma K., Foreword, [w:] Patterns and Layering: Japanese spatial Culture Nature and
• Architecture, eds. S.-J.A. Liotta, M. Belfiore, Gestalten, Berlin 2012, s. 4–5, https://www.academia.edu/43155803/Patterns_and_Layering_Japanese_Spatial_Culture_Nature_and_Architecture_A_journey_in_the_activities_of_Kengo_Kuma_Lab_at_the_University_of_Tokyo [dostęp: 13.04.2022].
• Kuma K., L’architecture naturelle, transl. C. Cadou, Ch. Kawarada, Arléa, Paris 2020.
• Kuma K., Materials, Structures, Details, Birkhäuser – Publishers for Architecture, Basel [cop. 2004].
• Kuma K., Preface, [w:] K. Frampton, Kengo Kuma: complete Works, transl. from the Jap. by H. Watanabe (main text) and M. Inaba (captions), Thames & Hudson, London 2012, s. 6–9.
• Kuma K., Projekty, realizacje / Projects, Realizations, [w:] Kengo Kuma. Eksperyment.
• Materiał. Architektura / Kengo Kuma. Experimenting with Materials, [katalog wystawy], red. K. Ingarden, tłum. z pol. i z ang. J. Juruś, tłum. z ang. E. Kanigowska--Gedroyć, Kraków: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Kraków 2021, s. 77–147.
• Kuma K., Studies in Organic. Kengo Kuma & Associates, transl. from the Jap. by H. Watanabe, TOTO, Tokyo 2009.
• Liotta S.-J.A., Patterns, Japanese Spatial Culture, Nature, and Generative Design, [w:]Patterns and Layering: Japanese spatial Culture Nature and Architecture, eds. S.-J.A. Liotta, M. Belfiore, Gestalten, Berlin 2012, s. 8–51, https://www.academia.edu/43155803/Patterns_and_Layering_Japanese_Spatial_Culture_Nature_and_Architecture_A_journey_in_the_activities_of_Kengo_Kuma_Lab_at_the_University_of_Tokyo [dostęp: 13.04.2022].
• Liotta S.-J.A., Belfiore M., Background, [w:] Patterns and Layering: Japanese spatial Culture Nature and Architecture, eds. S.-J.A. Liotta, M. Belfiore, Gestalten, Berlin 2012, s. 6–7, https://www.academia.edu/43155803/Patterns_and_Layering_Japanese_Spatial_Culture_Nature_and_Architecture_A_journey_in_the_activities_of_Kengo_Kuma_Lab_at_the_University_of_Tokyo[dostęp: 13.04.2022].
• Lipszyc H., Wstęp, [w:] Japonią zauroczeni / Charmed by Japan, zdj. A. Bujak, tłum.z ang. Cz. Miłosz, il. A. Wajda, wiersz W. Szymborska, Kwadrat, Kraków [cop.2002], s. 7.
• Naskova J., Shigeru Ban’s humanitarian architecture sustainable design practice inspired by Japanese tradition, A-DEWS 2015: Design Engineering in the Context ofAsia, Asian Design Engineering Workshop, Proceedings, s. 140–145, http://www.scopus.com/inward/record.url?partnerID=HzOxMe3b&scp=84976288331&origin=inward [dostęp: 6.06.2022].
• Norberg-Schulz Ch., Znaczenie w architekturze Zachodu, tłum. B. Gadomska, Wydawnictwo Murator, Warszawa 1999.
• Nute K., Buildings as a Means to Intersubjectivity: Case Studies from Traditional Japanese Architecture, „The International Journal of the Constructed Environment” 2019, vol. 10, issue 3, s. 1–9, https://doi.org/10.18848/2154-8587/CGP/v10i03/1-9.
• Nute K., Changing Interpretations of Otherness in English-Language Accounts of Japanese Architecture, „Journal of Asian Architecture and Building Engineering” 2019,vol. 18, issue 5, s. 479–493, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13467581.2019.1681999 [dostęp: 6.06.2022].
• Nute K., Space, Time, and Japanese Architecture: The Birth of a New Temporal Tradition, „The International Journal of Architectonic, Spatial, and Environmental Design” 2019, vol. 13, issue 3, s. 51–63, https://doi.org/10.18848/2325-1662/CGP/v13i03/51-63.
• Ota K., Obrist H.U., Junya Ishigami, Koenig Books, London [cop. 2019].
• Rincón-Borrego I., Rodríguez-Llera R., Nordic Memories of the East. Tetsuro Yoshida and the myth of traditional Japanese house in Erik Gunnar Asplund, Aino Aalto and Alvar Aalto, „VLC Arquitectura” 2022, vol. 9, no. 1, s. 27–48, https://doi.org/10.4995/vlc.2022.15603.
• Stec B., Architektura jak czarka dobrej herbaty / Architecture Like a Bowl of Good Tea [w:] Kengo Kuma. Eksperyment. Materiał. Architektura / Kengo Kuma. Experimenting with Materials, [katalog wystawy], red. K. Ingarden, tłum. z pol. i z ang. J. Juruś, tłum. z ang. E. Kanigowska-Gedroyć, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Kraków 2021, s. 47–74.
• Stec B., Materialność jako relacja. Dzianiny architektoniczne Kengo Kumy, „Autoportret” 2015, nr 1(48), s. 36–44.
• Tagsold Ch., Cultural translation: Japanese architecture between East and West, [w:] Encounters and positions: architecture in Japan, eds. S. Kohte, H. Adam, D. Hubert, Birkhäuser, Basel 2017, s. 206–213.
• Tanizaki J., Pochwała cienia, wstęp i tłum. z jap. H. Lipszyc, Karakter, Kraków 2016.
• Trzeciak P., Przygody architektury XX wieku, wyd. 2, Nasza Księgarnia, Warszawa 1976.
• Tyler W.J., Modanizumu: Modernist Fiction from Japan, 1913–1938, University of Hawaii Press, Honolulu 2008.
• Wilkoszewska K., Estetyka japońska. Wprowadzenie, [w:] Estetyka japońska. Antologia, t. 1: Wymiary przestrzeni, red. K. Wilkoszewska, Universitas, Kraków [cop. 2001], s. 7–12.
• Wilkoszewska K., Rozważania o pojęciu przestrzeni / Some Reflections upon the Notion of Space, [w:] Kierunki. Nowa architektura w Japonii i Polsce. Materiały seminarium / Directions. New Architecture in Japan and Poland. Proceedings of the
• Seminar, red. M. Poprawska, M.-A Urbańska, tłum. z jęz. pol. J. Juruś, tłum. z jęz.
• ang. M.A. Urbańska, Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Kraków 2005,s. 100–109.
• Żórawski J., O budowie formy architektonicznej, oprac. B. Lisowski, wyd. 2 uzup., Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1973.

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0858-pis-2022-2-008

Biblioteka Nauki

2170600