Rozwiązania kreatywne w edukacji plastycznej w pracy z dzieckiem uzdolnionym na poziomie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej – doświadczenia wybranych szkół

• Authors: Marcin Cziomer

Title variants

EN

Creative solutions in art education with talented child. Based on experience of early education level in chosen schools

Abstracts

EN

The purpose of the article is the presentation of a possibilities which contemporary polish school offers to art gifted children especially in order to kindergarten and early education level. The article refers to importance of the work with art talented child and a legal status and the actual state of a work with child in order to changes in the educational law in Poland in the act “The Teacher’s Charter”. In this context there were described some solutions of a work with art talented child at chosen educational institutions and their real possibilities in this area. According to the applicable law the State is required to support such students. However for some reasons primarily financial barriers implemented by the Local Governments, such support becomes a fiction. Separate place of the article is devoted to the description of the work with children of refuges from Ukraine, which started their education at Polish schools, after the war broke out. In the article is also description of a chosen solutions, which support art talented child – art competitions, idea of interdisciplinary corelation STE AM, open-air paintings or workshops of the folk art. At the and there is a description of some creative solutions at work with art talented child in kindergarten and early education level implemented in the University of Debrecen, and also the author’s observations concerning the methods and forms of working with such a child in Poland.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie możliwości, które współczesna szkoła polska oferuje uczniom uzdolnionym plastycznie, w szczególności na etapach przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Artykuł odnosi się do znaczenia pracy z dzieckiem uzdolnionym plastycznie oraz do stanu prawnego i faktycznego pracy z takim dzieckiem w świetle zmian przepisów prawa oświatowego w Polsce w ustawie Karta Nauczyciela. W tym kontekście opisane zostały rozwiązania w pracy z dzieckiem uzdolnionym plastycznie w wybranych placówkach oświatowych, a także realne możliwości placówek w tym zakresie. Zgodnie z obowiązującym prawem państwo jest zobowiązane wspierać takich uczniów, jednak z powodu przede wszystkim barier finansowych nakładanych m.in. przez samorządy, wsparcie takie w wielu przypadkach staje się fikcją. Osobne miejsce zajmuje opis pracy z dziećmi uchodźców z Ukrainy, które po wybuchu wojny podjęły naukę w polskich szkołach. W artykule przedstawiono także wybrane rozwiązania wspierające ucznia uzdolnionego plastycznie – konkursy plastyczne, idee korelacji między przedmiotowej STEAM, plenery malarskie czy warsztaty sztuki ludowej. Na koniec opisano kreatywne rozwiązania w pracy z dzieckiem uzdolniony plastycznie na etapie przedszkolnym wykorzystywane na Uniwersytecie w Debreczynie, a także autorskie spostrzeżenia dotyczące metody i formy pracy z takim dzieckiem w Polsce.

Keywords

PL

dziecko uzdolnione plastycznie; pedagogika wczesnoszkolna; techniki plastyczne; plenery; warsztaty; kreatywne rozwiązania plastyczne

EN

art gifted child; early education; art techniques; open-air painting; workshops; creative art solutions

• Publisher: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Journal: Państwo i Społeczeństwo
• Year: 2023
• Volume: XXIII
• Issue: 2
• Pages: 163-178

Dates

published

2023

Contributors

author

Marcin Cziomer

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

References

• Borzym I., Uczniowie zdolni. Psychologiczne i społeczne determinanty osiągnięć szkolnych, PWN, Warszawa 1979.
• Dziecko i sztuka: recepcja, edukacja, wsparcie, terapia, red. M. Knapik, przy współpr. K. Krasoń, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
• Galewska-Kustra M., Szkoła wspierająca twórczość uczniów: teoria i przykład praktyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
• Gardner H., Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce, tłum. A. Jankowski, Media Rodzina, Poznań 2002.
• Gazzaniga M.S., Tales from both sides of the brain: A life in neuroscience, Ecco/Harper- Collins, New York, NY 2015.
• Grzesiak K., Kształtowanie kompetencji uczestników zajęć placówek wychowania pozaszkolnego do świadomej partycypacji w kulturze, [w:] Kompetencje – kształcenie – ewaluacja. W poszukiwaniu innowacyjnego modelu kształtowania i oceny kompetencji uczniów młodszych / Competence – education – evaluation: in search of innovative models for the development and the evaluation of young students’ skills, red. J. Aksman, A. Doušková, J. Gabzdyl, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2015, s. 91–106.
• Jak pracować z uczniem zdolnym? Jak pomóc mu w rozwoju?, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 24.10.2022, https://www.wsip.pl/blog/jak-pracowac-z-uczniem--zdolnym-metody-definicja [dostęp: 14.12.2023].
• Kowalski M., Lex Czarnek – zmiany w zakresie godzin dostępności, PortalOświatowy.pl, 24.10.2022, https://www.portaloswiatowy.pl/projekty-aktow-prawnych-dlaoswiaty/lex-czarnek-zmiany-w-zakresie-godzin-dostepnosci-22490.html [dostęp:14.12.2023].
• Limont W., Uczeń zdolny. Jak go rozpoznać i jak z nim pracować, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2010.
• Nauka – Sztuka – Edukacja. Innowacyjny model diagnozy, metod, form pracy i opieki nad uczniem zdolnym plastycznie, red. J. Aksman, Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków 2013.
• Nęcka E., Gruszka A., Orzechowski J., Szymura B., Trening twórczości, wyd. 6 zm., Smak Słowa, Sopot 2019.
• Popek R., Uzdolnienia plastyczne młodzieży. Analiza psychologiczna, UMCS, Lublin 1988.
• Popek S., Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży, wyd. 2, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985.
• Popek S., Psychologia twórczości plastycznej, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.
• Popek S., Zdolności i uzdolnienia twórcze – podstawy teoretyczne, [w]: Aktywność twórcza dzieci i młodzieży, red. S. Popek, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1988, s. 9–39.
• Postanowienie TK z dnia 30 listopada 2011 r., K 21/10, OTK 107/9A/2011.
• Read H., Wychowanie przez sztukę, tłum. A. Trojanowska-Kaczmarska, wstęp. I. Wojnar, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976.
• Szczepańska M., Edukacja kulturalna dziecka w wieku wczesnoszkolnym, Impuls, Kraków 2000.
• Szuman S., Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej dziecka, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990.
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 1982 r., nr 3, poz. 19 ze zm. oraz tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r., poz. 984)
• Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r., poz. 1672).
• Wojnar I., Teoria wychowania estetycznego: zarys problematyki, wyd. 3, PWN 1984.

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0858-pis-2023-2-009

Biblioteka Nauki

27324249