A story tailored for every Pole. Strategies for presenting the protagonsists in the media coverage surrounding the death of Paweł Adamowicz

• Authors: Paweł Sarna , Ewelina Tyc

Abstracts

EN

The murder of the mayor of Gdańsk Paweł Adamowicz in 2019 and its circumstances formed the topic of many media reports. These events released strong emotions and reactions. The image of Adamowicz constructed by the media immediately following his death was virtually irreproachable, these positive reports being connected with the so-called taboo of death. Over the following years, one of the main topics of the discourse became the question of the moral responsibility for the mayor’s death. The authors of this article concentrate on rhetorical strategies of portraying the protagonists in the media coverage, utilising concepts including those of Robert Rowland. The daily press (“Gazeta Wyborcza”, “Rzeczpospolita” and “Dziennik Zachodni”) and socio-political weekly publications (“Wprost”, “Newsweek”, “Polityka”, “Sieci” and “Do Rzeczy”) are analysed.

Keywords

EN

Paweł Adamowicz; rhetoric; media narrative; narrative strategy; persuasion

• Publisher: Uniwersytet Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie
• Journal: Państwo i Społeczeństwo
• Year: 2024
• Volume: XXIV
• Issue: 1
• Pages: 43-58

Dates

published

2024

Contributors

author

Paweł Sarna

• University of Silesia in Katowice

author

Ewelina Tyc

• University of Silesia in Katowice

References

• az, „TVP atakowała go średnio pięć razy dziennie”. Manifestacja w rocznicę zabójstwa Pawła Adamowicza, “Gazeta Wyborcza”, 14.01.2023, https://szczecin.wyborcza.pl/szczecin/7,34939,29358933,tvp-atakowala-go-srednio-piec-razy-dziennie-manifestacja.html [accessed: 3.05.2023].
• Burzyńska A., Kariera narracji. O zwrocie narratywistycznym w humanistyce, “Teksty Drugie” 2004, nr 1–2, pp. 43–64.
• Chołodowski M., Prezydent Białegostoku w rocznicę śmierci prezydenta Gdańska: Paweł Adamowicz przede wszystkim kochał ludzi, “Gazeta Wyborcza”, 14.01.2022, https://bialystok.wyborcza.pl/bialystok/7,35241,28001349,bialystok-prezydent-tadeusz--truskolaski-pawel-adamowicz-przede.html [accessed: 3.05.2023].
• Chrabota B., Stop mowie nienawiści, “Rzeczpospolita” – archiwum, 16.01.2019, https://archiwum.rp.pl/2019/01/16 [accessed: 3.05.2023].
• Czarniawska B., Narratives in Social Science Research, SAGE Publications, London 2004.
• „Do Rzeczy: nr 4: Kto sieje nienawiść? Jaka będzie polityka po zabójstwie Pawła Adamowicza?, “Do Rzeczy”, 20.01.2019, https://dorzeczy.pl/kraj/90766/do-rzeczy-nr--4-kto-sieje-nienawisc.html [accessed: 15.04.2023].
• Dobiegała A., Druga rocznica zamachu na Pawła Adamowicza. Adam Bodnar: „Nienawiść, nowe cele i kolejne polowania z nagonką”, “Gazeta Wyborcza”, 13.01.2021, https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,26681132,druga-rocznicazamachu-na-prezydenta-gdanska.html [accessed: 3.05.2023].
• Foss S.K., Rhetorical criticism: Exploration and Practice, 5th ed., Waveland Press, Long Grove, IL, 2018.
• Głowiński M., Narracje literackie i nieliterackie, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 1997.
• Grochal R., Wizjoner i lider. Był niepokorny tak jak Gdańsk, którym rządził dwadzieścia lat, “Newsweek”, nr 4/2019, p. 20.
• Haspel K.C., Communication Studies and Narrative, [in:] Routledge Encyclopedia of Narrative Theory, eds. D. Herman, M. Jahn, M.-L. Ryan, reprinted, Routledge, London–New York 2010, pp. 76–78.
• Karaś D., Msza w rocznicę śmierci Pawła Adamowicza. „Nie bał się tego, co nowe”, “Gazeta Wyborcza”, 14.01.2020, https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,25599631,msza-w-rocznice-smierci-pawla-adamowicza-nie-bal-sie-tego.html [accessed: 3.05.2023].
• Klimkiewicz B., The Public Sphere and the Changing News Media Environment in Poland: Towards Structural Polarisation, “Javnost – The Public” 2021, vol. 28, issue 1, pp. 53–74.
• Kowalczyk M., Cynizm Kurskiego: oglądanie TVP mogło uratować Adamowicza, “Newsweek”, 25.02.2021, https://www.newsweek.pl/opinie/kurski-o-adamowiczuogladanie-tvp-moglo-uratowac-adamowicza/ek5ys99 [accessed: 15.04.2023].
• Kowalczyk M., Niewiniątka z TVP, czyli propagandyści obchodzą rocznicę śmierci Adamowicza, “Newsweek”, 15.01.2021, https://www.newsweek.pl/opinie/w-tvp-rocznica-smierci-pawla-adamowicza/d7e3q4c [accessed: 15.04.2023].
• Kubicki G., Gdańsk podzielił się dobrem, Gdańsk pokazał klasę, “Gazeta Wyborcza”, 17.01.2020, https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,25608423,gdansk--podzielil-sie-dobrem-gdansk-pokazal-klase.html [accessed: 3.05.2023].
• Kublik A., Katka K., Adamowicz na celowniku TVP, “Gazeta Wyborcza”, 22.01.2019,https://www.press.pl/jedynki/pokaz/3/2019-01-22 [accessed: 3.05.2023].
• Lis T., Odpieprzcie się od Pawła, “Newsweek”, 21.01.2022, https://www.newsweek.pl/opinie/dokument-o-pawle-adamowiczu-w-tvp-komentarz-tomasza-lisa/x2e5pms[accessed: 15.04.2023].
• Mamoń M., W Częstochowie uczczono pamięć prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza. „Stop hejt! Nienawiść zabija”, “Gazeta Wyborcza”, 14.01.2023, https://czestochowa.wyborcza.pl/czestochowa/7,48725,29359147,w-czestochowie-uczczono-pamiec-prezydenta-gdanska-pawla-adamowicza.html [accessed: 3.05.2023].
• Michalski C., Telewizja Polska, czyli fabryka nienawiści, “Newsweek”, 22.01.2019, https://www.newsweek.pl/szukaj?q=celem%20jest%20zohydzenie,%20odcz%C5%82owieczenie,%20a%20w%20konsekwencji%20uzyskanie%20spo%C5%82ecznego%20przyzwolenia%20na%20ostateczne%20zniszczenie%20nie%20tylko%20politycznej%20opozycji%20wobec%20PiS [accessed: 15.04.2023].
• Michnik A., Michnik o Adamowiczu: Żegnaj, drogi Pawle, “Gazeta Wyborcza”, 14.01.2019, https://wyborcza.pl/7,75968,24362800,zegnaj-drogi-pawle.html [accessed: 3.05.2023].
• Mierzyńska A., Efekt niszczący. Jak dezinformacja wpływa na nasze życie, Wydawnictwo Agora, Warszawa 2022.
• Naruszewicz-Duchlińska A., Inforozrywka (infotainment) w portalach informacyjnych tvn24.pl i tvp.info, “Prace Językoznawcze” 2013, z. 15/3, pp. 65–75.
• Nodzyńska P., „To był człowiek o złotym sercu”. Tak gdańszczanie żegnali Pawła Adamowicza 3 lata temu, “Gazeta Wyborcza”, 13.01.2022, https://wyborcza.pl/7,82983,27996149,to-byl-czlowiek-o-zlotym-sercu-tak-gdanszczanie-zegnali.html [accessed: 3.05.2023].
• Olczyk E., Piotr Adamowicz: Rządzący przeciągają śledztwo. Nie na rękę im zeznania zabójcy Pawła, “Wprost”, 14.01.2021, https://www.wprost.pl/tylko-u-nas/10408114/piotr-adamowicz-o-zabojstwie-brata.html [accessed: 15.04.2023].
• Pawliszak P., Analiza narracyjna dyskursu publicznego. W poszukiwaniu struktur kulturowych i procesów narzucania znaczeń formujących politykę ekologiczną, [in:] Analiza dyskursu publicznego. Przegląd metod i perspektyw badawczych, red. M. Czyżewski, M. Otrocki, T. Piekot, J. Stachowiak, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa 2017, pp. 67–94.
• Peck A., Konstruowanie historii. Prezentacja i percepcja Polski w amerykańskich podręcznikach akademickich i szkolnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
• Piekutowski J., Cyber kontra real. Cywilizacja w techno-pułapce, rozmowa z Andrzejem Zybertowiczem, Fundacja Nowa Rzeczpospolita, Warszawa 2022.
• Polityka.pl, Gdańsk był jego misją i życiową pasją, “Polityka”, 14.01.2019, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1778466,1,gdansk-byl-jego-misja-i-zyciowa-pasja.read [accessed: 15.04.2023].
• Przyjaciele wspominają Pawła Adamowicza. Artyści chcą przerwać nienawiść. Co w nowym „Wprost”?, “Wprost”, 19.01.2019, https://www.wprost.pl/tylko-u-nas/1-0184667/o-czym-piszemy-w-nowym-numerze-tygodnika-wprost-zapowiedz.html [accessed: 15.04.2023].
• rd, Aleja Pawła Adamowicza w Łodzi? Jest wniosek radnych, “Gazeta Wyborcza”, 16.01.2020, https://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,25606853,aleja-pawlaadamowicza-w-lodzi-jest-wniosek-radnych.html [accessed: 3.05.2023].
• Robaszewski R., Rocznica śmierci Pawła Adamowicza. „Tak jak on wierzę w symfonię szacunku Polaków do Polaków”, 14.01.2022, https://olsztyn.wyborcza.pl/olsztyn/7,48726,28003651,rocznica-smierci-pawla-adamowicza-tak-jak-on-wierze-w--symfonie.html [accessed: 3.05.2023].
• Rowland R., The Narrative Perspective, [in:] Rhetorical Criticism. Perspectives in Action, ed. J.A. Kuypers, Lexington Books, Lanham, MD 2009, pp. 117–142.
• Sandecki M., Msza ekumeniczna w intencji Adamowicza. „Jego śmierć to wezwanie do wyrugowania języka pogardy”, “Gazeta Wyborcza”, 14.01.2022, https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,28003784,msza-ekumeniczna-w-intencji--adamowicza-jego-smierc-to-wezwanie.html [accessed: 3.05.2023].
• Sarna P., Tyc E., Śmierć prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza w nagłówkach polskich dzienników i tygodników, “Res Rhetorica” 2020, nr 1, pp. 1–21.
• Skrzydłowska-Kalukin K., Niech Gdańsk pokaże, jak żyć, “Wprost”, 19.01.2019, https://www.wprost.pl/tygodnik/10184614/niech-gdansk-pokaze-jak-zyc.html [accessed: 15.04.2023].
• Socha R., Odwracanie kota ogonem. TVP o Pawle Adamowiczu, “Polityka”, 22.01.2022, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/2151828,1,odwracanie-kotaogonem-tvp-o-pawle-adamowiczu.read [accessed: 15.04.2023].
• Święchowicz M., „Gołym okiem widać, że się przygotował”. Dlaczego wciąż nie ma aktu oskarżenia dla zabójcy prezydenta Adamowicza?, “Newsweek”, 4.10.2020, https://www.newsweek.pl/polska/spoleczenstwo/zabojstwo-pawla-adamowicza-dlaczegostefan-w-zabil-kiedy-trafi-do-wiezienia/70sklh8 [accessed: 15.04.2023].
• Tabaszewska J., „Wędrujące pojęcia”. Koncepcja Mieke Bal - przykład inter- czy transdyscyplinarności?, “Studia Europaea Gnesnensia” 2013, nr 8, pp. 113–130.
• Timmermans: Jestem wstrząśnięty brutalnym atakiem na Pawła Adamowicza, “Wprost”, 13.01.2019, https://www.wprost.pl/polityka/10183396/timmermans-jestem-wstrzasniety-brutalnym-atakiem-na-pawla-adamowicza.html [accessed: 15.04.2023].
• TK, Dominikanin o. Ludwik Wiśniewski na pogrzebie prezydenta Adamowicza: Trzeba skończyć z nienawistnym językiem! Nie będziemy dłużej obojętni!, “Dziennik Zachodni”, 19.01.2019, https://dziennikzachodni.pl/dominikanin-o-ludwik-wisniewski-napogrzebie-prezydenta-adamowicza-trzeba-skonczyc-z-nienawistnym-jezykiem-niebedziemy-dluzej/ar/13820956 [accessed: 3.05.2023].
• Trzebiński J., Wstęp, [in:] Narracja jako sposób rozumienia świata, red. J. Trzebiński, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk–Sopot 2002, pp. 13–16.
• UJ, Trzecia rocznica śmierci Pawła Adamowicza. Prezydent Wrocławia złożył kwiaty: „To mógł być każdy z nas”, “Gazeta Wyborcza”, 13.01.2022, https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,27997953,trzecia-rocznica-smierci-pawla-adamowicza-prezydent-wroclawia.html [accessed: 3.05.2023].
• Wałek T., Pojęcie, geneza i klasyfikacja zjawisk terrorystycznych, “Securitologia” 2018, nr 2, pp. 110–124.
• Wanat E., Nienawiść. To się samo nie zatrzyma, Wprost.Info, 11.08.2019, https://info.wprost.pl/okiem-wprost/10241093/nienawisc-to-sie-samo-nie-zatrzyma.html [accessed: 15.04.2023].
• Warchala J., Emocjonalizacja informacji, [in:] Współczesne media – gatunki w mediach, t. 1: Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych. Prace dedykowane Profesor Marii Wojtak, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2017, pp. 107–130.
• Warszawski M., „Stop nienawiści”. Czerwona kartka dla Telewizji publicznej, zdjęcia: M. Kosiński, montaż: M. Szyszka, “Gazeta Wyborcza”, 16.01.2019, https://wyborcza.pl/10,82983,24371719,stop-nienawisci-czerwona-kartka-dla-telewizji-publicznej.html [accessed: 3.05.2023].
• Wasilewski J., Dramaturgia języka mediów, [in:] Nowe zjawiska w języku, tekście i komunikacji, red. M. Rutkowski, K. Zawilska, t. II, Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2008, pp. 215–231.
• Włodkowska K., Dziesiątki świadków, którzy nic nie wniosą. Prokuratura spowalnia śledztwo w sprawie śmierci Adamowicza, “Gazeta Wyborcza”, 15.01.2020, https://wyborcza.pl/7,75398,25599603,dziesiatki-swiadkow-ktorzy-nic-nie-wniosaprokuratura-spowalnia.html#S.related-K.C-B.1-L.1.zw [accessed: 3.05.2023].
• wyb. kaf., Donald Tusk wspomina śmierć Pawła Adamowicza: „Zaczynam ryczeć jak dziecko”, “Gazeta Wyborcza”, 13.01.2020, https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,25574441,tt-niegotowe-tusk-wspomina-smierc-adamowicza-zaczynam.html [accessed: 3.05.2023].
• Wyrwas K., Opowiadania potoczne w świetle genologii lingwistycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
• Ziomek J., Retoryka opisowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990.
• Żerkowska-Balas M., Konsumpcja mediów a negatywna identyfikacja partyjna w Polsce w 2015 i 2019 roku, “Studia Socjologiczne” 2022, nr 4, pp. 67–97.

Identifiers

DOI

10.48269/2451-0858-pis-2024-1-002

Biblioteka Nauki

51584255