Fragmenty tekstyliów z krypty północnej (wielkich mistrzów) w katedrze w Kwidzynie. Nowe propozycje możliwości interpretacyjnych

• Authors: Dominika Szczupak

Title variants

EN

Fragments of textiles from the northern crypt (of the Grand Masters) in the Kwidzyn cathedral. New interpretative possibilities

Abstracts

EN

In 2007, a crypt was discovered in the cathedral of St. John the Evangelist in Kwidzyn. It hid the burial places of three men identified as three Grand Masters of the Teutonic Order. Fragments of textiles were found among their bone remains. After analysis, a reconstruction of the clothing from the northern and southern coffins started. However, there are reasons to reconsider this issue. Undoubtedly, ornamented fabrics were not used for the entire coat. They could only come from its parts. Some of those fabrics may have been used for a pillow, a mattress, belts, or a shroud. Fabrics without ornaments may be identified as remnants of a shawl collar of a coat, lining of a decorative element, a robe, chausses or headgear. Ribbons could be hems of a coat or robe sleeves, while a braided string might come from a prayer cord (“Paternoster”) or, more likely, fastened the coat just below the collarbone.

PL

W 2007 r. w katedrze św. Jana Ewangelisty w Kwidzynie odkryto kryptę z pochówkami trzech mężczyzn, których zidentyfikowano jako trzech wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego. Pośród szczątków kostnych zalegały również fragmenty tekstyliów. Po ich analizie podjęto się zrekonstruowania odzieży z trumien północnej i południowej. Jednak istnieją przesłanki do przeprowadzenia ponownych rozważań na ten temat. Tkaniny ornamentowane bezsprzecznie nie zostały wykorzystane do uszycia w całości płaszcza, mogły pochodzić jedynie z jego elementu. Część z nich być może pochodziła z poduszki, materaca, pasków lub całunu. Tkaniny niezdobione można identyfikować jako pozostałości kołnierza szalowego płaszcza, podszewki elementu dekoracyjnego, sukni, nogawic, czy też nakrycia głowy. Z kolei wstążki mogły być obszywkami płaszcza lub rękawów sukni, a pleciony sznurek pochodził ze sznura modlitewnego („paternoster”) lub, co bardziej prawdopodobne, spinał płaszcz na wysokości nieco poniżej obojczyka.

Keywords

PL

pochówek; średniowiecze; zakon krzyżacki; odzież; wielki mistrz

EN

burial; Middle Ages; Teutonic Order; clothing; Grand Master

• Publisher: Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
• Journal: Komunikaty Mazursko-Warmińskie
• Year: 2023
• Volume: 321
• Issue: 2
• Pages: 199-217

Dates

published

2023

Contributors

author

Dominika Szczupak

• Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych, Teologicznych i Artystycznych „Academia Artium Humaniorum” UMK w Toruniu, Polska

References

• Czaja Roman, Pochówki wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego w katedrze w Kwidzynie w świetle źródeł pisanych, w: Katedra w Kwidzynie – tajemnica krypt, red. M. Grupa, T. Kozłowski, Kwidzyn 2009.
• Czaja Roman, Handel jedwabiem i jego wykorzystanie w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w XIV i XV w., w: Katedra w Kwidzynie – tajemnica krypt, red. M. Grupa, T. Kozłowski, Kwidzyn 2009.
• Drążkowska Anna, Ozdoby i nakrycia głowy na ziemiach polskich od X do końca XVIII wieku, Toruń 2012.
• Glinski Gerhard von, Wörster Peter, Königsberg. Die ostpreußische Hauptstadt in Geschichte und Gegenwart, Berlin-Bonn 1990.
• Grupa Małgorzata, Tkaniny z krypty północnej w Kwidzynie, w: Katedra w Kwidzynie – tajemnica krypt, red. M. Grupa, T. Kozłowski, Kwidzyn 2009.
• Jóźwiak Sławomir, Trupinda Janusz, Pogrzeby, pochówki i sposoby upamiętnienia braci Zakonu Niemieckiego w średniowiecznych Prusach. Kilka uwag w kontekście funkcjonowania kaplicy św. Anny, w: Kaplica św. Anny na Zamku Wysokim w Malborku. Dzieje, wystrój, konserwacja, red. J. Hochleitner, M. Mierzwiński, Malbork 2016.
• Jóźwiak Sławomir, Trupinda Janusz, Organizacja życia na zamku krzyżackim w Malborku w czasach wielkich mistrzów (1309-1457), wyd. 3, Malbork 2019.
• Jurkowlaniec Tadeusz, Nagrobki średniowieczne w Prusach, Warszawa 2015.
• Kozłowski Tomasz, Eksploracja krypty północnej w prezbiterium kościoła katedralnego w Kwidzynie, w: Katedra w Kwidzynie – tajemnica krypt, red. M. Grupa, T. Kozłowski, Kwidzyn 2009.
• Kwiatkowski Krzysztof, Wojska zakonu niemieckiego w Prusach 1230-1525. Korporacja, jej pruskie władztwo, zbrojni, kultura wojny i aktywność militarna, Toruń 2016.
• Rumiński Jan, Badania barwników z jedwabiów z krypty katedry w Kwidzynie, w: Katedra w Kwidzynie – tajemnica krypt, red. M. Grupa, T. Kozłowski, Kwidzyn 2009.
• Simiński Rafał, Od “solitudo” do „terra culta”: przestrzeń jako przedmiot wyobrażeń w Inflantach i Prusach od XIII do początku XV wieku, Toruń 2008.
• Szczupak Dominika, Higiena i zdrowie na zamkach w państwie krzyżackim w Prusach (XIII-XV w.) w świetle badań archeologiczno-architektonicznych, Toruń 2021, mps pracy magisterskiej w archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Trupinda Janusz, Zespół heraldyczny z herbem von Jungingen w systemie dekoracji malarskiej piętra reprezentacyjnego Pałacu Wielkich Mistrzów w Malborku, Studia z Dziejów Średniowiecza, t. 12, 2006.
• Wiśniewski Bogumił, Badania archeologiczne w katedrze kwidzyńskiej – przesłanki i rezultaty, w: Katedra w Kwidzynie – tajemnica krypt, red. M. Grupa, T. Kozłowski, Kwidzyn 2009.
• Wojcieszak Magdalena, Nekropole średniowiecznego i wczesnonowożytnego Wrocławia, Wratislavia Antiqua, t. 15, Wrocław 2012.
• Woźniak Michał, Dyptyk relikwiarzowy elbląskiego komtura domowego Thiele von Loricha, w: Praeterita posteritati. Studia z historii sztuki i kultury ofiarowane Maciejowi Kilarskiemu, red. M. Mierzwiński, Malbork 2001.
• Wróblewska Kamila, Gotycka płyta nagrobna Kunona von Liebenstein w Nowym Mieście nad Drwęcą, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, nr 3, 1961.
• Zoll-Adamikowa Helena, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski, t. 1: Źródła, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1966.

Identifiers

DOI

10.51974/kmw-162529

Biblioteka Nauki

28761836