Sytuacja społeczno-polityczna w województwie olsztyńskim w świetle sprawozdań Wydziału Studiów i Analiz Służby Bezpieczeństwa Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Olsztynie (1989-1990)

• Authors: Witold Gieszczyński

Title variants

EN

The socio-political situation in the Olsztyn voivodeship in the light of the reports of the Department of Studies and Analyses of the Security Service Agency of the Provincial Office of Internal Affairs in Olsztyn (1989–1990)

Abstracts

EN

In individual voivodeships, including Olsztyn, the Department of Studies and Analyses of the Security Service Agency was established within the structures of the Voivodeship Office of Internal Affairs. It functioned at the turn of 1989/1990. Eight preserved documents are published below. These are reports prepared by the Department of Studies and Analyses of the Security Service Agency in Olsztyn for the Ministry of the Interior in Warsaw. Currently, these documents are in the archives of the Olsztyn Regional Office of the Institute of National Remembrance and have not been published or even widely known so far. These reports were created during the period of political changes in Poland and constitute an interesting record of the socio-political situation in Warmia and Mazury at that time.

PL

W poszczególnych województwach, w tym także w Olsztynie w strukturach Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych powołano Wydział Studiów i Analiz Służby Bezpieczeństwa, który funkcjonował na przełomie lat 1989/1990. Poniżej opublikowano osiem zachowanych dokumentów, którymi są sprawozdania sporządzone przez Wydział Studiów i Analiz Służby Bezpieczeństwa w Olsztynie dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie. Obecnie dokumenty te znajdują się w zasobie archiwalnym olsztyńskiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej i dotychczas nie były publikowane, ani nawet szerzej znane. Sprawozdania te powstały w okresie przemian ustrojowych w Polsce i stanowią interesujący zapis ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej na Warmii i Mazurach.

Keywords

PL

transformacja ustrojowa w Polsce; województwo olsztyńskie; Wydział Studiów i Analiz; Służba Bezpieczeństwa; 1989-1990

EN

political transformation in Poland; Olsztyn Voivodeship; Security Service Agency; 1989–1990; Department of Studies and Analyses

• Publisher: Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
• Journal: Komunikaty Mazursko-Warmińskie
• Year: 2023
• Volume: 321
• Issue: 2
• Pages: 324-357

Dates

published

2023

Contributors

author

Witold Gieszczyński

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Polska

References

• Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. III: 1975-1990, red. nauk. Paweł Piotrowski, Warszawa 2008.
• Barcz Jan, Sprawy polskie podczas konferencji „2+4”. Potwierdzenie granicy polsko-niemieckiej i odszkodowania od Niemiec. Studium z historii dyplomacji i prawa międzynarodowego, Warszawa 2021.
• Cenckiewicz Sławomir, Gontarczyk Piotr, SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii, Gdańsk-Warszawa-Kraków 2008.
• Dudek Antoni, Ewolucja stanowiska rządu Tadeusza Mazowieckiego w sprawie obecności Polski w Układzie Warszawskim oraz stacjonowania na jej terytorium wojsk sowieckich, „Dzieje Najnowsze” 2015, nr 4.
• Dudek Antoni, Historia polityczna Polski 1989-2015, Kraków 2016.
• Dudek Antoni, Od Mazowieckiego do Suchockiej. Pierwsze rządy wolnej Polski, Kraków 2019.
• Dudek Antoni, Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988-1990, Kraków 2004.
• Gieszczyńska Renata, NSZZ „Solidarność” Region Warmińsko-Mazurski (1980-1989), [w:] NSZZ „Solidarność” 1980-1989, t.5: Polska środkowo-wschodnia, pod red. Łukasza Kamińskiego i Grzegorza Waligóry, Warszawa 2010.
• Gieszczyński Witold, Weryfikacja funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa w 1990 roku (na przykładzie województwa olsztyńskiego), [w:] Warmia i Mazury w okresie przemian ustrojowych w Polsce (1989-1991). Wybrane zagadnienia, pod red. Witolda Gieszczyńskiego i Norberta Kasparka, Olsztyn 2022.
• Historyczno-prawna analiza struktur organów bezpieczeństwa państwa w Polsce Ludowej (1944-1990). Zbiór studiów, red. Adrian Jusupović, Rafał Leśkiewicz, Warszawa 2013.
• Kopiczko Andrzej, Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1945-1992, cz. 2: Słownik, Olsztyn 2007.
• Kozłowski Tomasz, Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989-1990, Warszawa 2019.
• Piotrowski Paweł, Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975-1990, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1(3).
• Rachuba Andrzej, Kiaupiené Jurate, Kiaupa Zigmantas, Historia Litwy. Dwugłos polsko-litewski, Warszawa 2009.
• Roszkowski Wojciech, Historia Polski 1914-2015, Warszawa 2017.
• Roszkowski Wojciech, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 2001.
• Twarze olsztyńskiej bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Olsztynie. Informator personalny, pod red. Piotra Kardeli, Białystok 2007.

Identifiers

DOI

10.51974/kmw-166397

Biblioteka Nauki

28761892