Ksiądz Michał Poradowski w rodzinie emigracyjnych narodowców

• Authors: Stanisław Kilian

Abstracts

PL

Od wielu lat centralne miejsce w badaniach historycznych poświęconych dziejom emigracji zajmują publicyści, politycy – liderzy stronnictw politycznych bezpośrednio zaangażowani w życiu politycznym „polskiego” Londynu. Bohaterowie oddaleni od Londynu, osiedleni na półkuli zachodniej ustępują miejsca politykom „Polski na Tamizą”. W gronie zapomnianych bohaterów znalazł się osiadły w 1950 roku w Chile ks. Michał Poradowski, który przez 40 lat wykładał na uniwersytetach w Santiago i Valparaiso; był wybitnym teologiem, filozofem, socjologiem, publikował w kilku językach ( hiszpańskim, portugalskim, francuskim, angielskim), był animatorem życia Polonii jako wiceprzewodniczący Związku Polaków w Chile. W latach młodości organizacyjnie związany z ugrupowaniami obozu narodowego, należał do młodzieży Obozu Wielkiej Polski. Na emigracji utrzymywał kontakty z politykami „polskiego” Londynu, m.in.: Tadeuszem Bieleckim – prezesem Stronnictwa Narodowego, publikował na łamach „Myśli Polskiej” – sztandarowego pisma SN. W Chile, Brazylii i Argentynie). Zyskał uznanie jako krytyk ideologii lewicowych, marksizmu i polityki sowieckiej. Nie będzie przesady w stwierdzeniu, że ks. Poradowski był jedynym przedstawicielem polskiej emigracji politycznej, który w znaczącym stopniu przyczynił się do ukształtowania opinii publicznej kraju osiedlenia, któremu udało się uformować profil ideowy elity politycznej Chile. W 1992 roku po raz pierwszy od czasu wyjazdu (1945 r.) przyjechał do ojczyzny, na stałe osiadł w roku następnym, jako publicysta polityczny włączył się do pracy ideowo-programowej ugrupowań narodowo-katolickich. Z myślą o upowszechnieniu idei narodowej sfinansował z własnych oszczędności wydanie kilku broszur m.in.: Katolickie państwo narodu polskiego (1996). Celem badawczym szkicu jest ukazanie charakteru relacji, jakie łączyły ks. M. Poradowskiego z rodziną emigracyjnych narodowców – Stronnictwem Narodowym oraz przybliżenie tych wątków jego myśli politycznej, które wyróżniają go spośród publicystów „Myśli Polskiej”.

EN

For many years, the central place in historical research devoted to the history of Polish émigré ilieus has been occupied by publicists and politicians - leaders of parties directly involved in the political life of ‘Polish’ London; those distant from it, settled in the Western Hemisphere do not receive as much attention as politicians of ‘Poland on thames’. among the forgotten ones is Father Michał Poradowski, who settled in Chile in 1950 and for 40 years lectured at the universities of Santiago and Valparaiso; he was an eminent theologian, philosopher, sociologist publishing in several languages (Spanish, Portuguese, French, English). When young, he was associated with the national camp groupings and belonged to the youth of the Camp of Great Poland. He maintained contacts with politicians from ‘Polish’ London, including tadeusz Bielecki - president of the National Party (Polish: Stronnictwo Narodowe), and published in its flagship magazine Myśl Polska (i.e. Polish thought or think: Poland). in Chile, Brazil and argentina, he gained recognition as a critic of left-wing ideologies, Marxism and Soviet politics. there will be no exaggeration in stating that Fr Poradowski was the only representative of the Polish political émigré circle who significantly contributed to the formation of public opinion in the country of settlement and who managed to form the ideological profile of the political elite in Chile. in 1992, for the first time since his departure (1945), he came to Poland, settled there permanently the following year, and as a political journalist joined the ideological and programme work of national and Catholic groups. With a view to spreading the national idea, he financed the publication of several brochures, e.g.: The Catholic State of the Polish Nation (1996), from his own savings.

Keywords

PL

ks. Poradowski; emigracja polityczna; Stronnictwo Narodowe

EN

Ks. Poradowski; political emigre circles; National Democratic Party

• Publisher: Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
• Journal: Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
• Year: 2021
• Issue: 28
• Pages: 231-246

Dates

published

2021

Contributors

author

Stanisław Kilian

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

• https://orcid.org/0000000253800242

References

• Archiwum Stronnictwa Narodowego (londyńskie) obecnie w zbiorach Muzeum Niepodległości; zbiór t. Bieleckiego.
• Archiwum akt Nowych; akta Stanisława łuckiego (Materiały na iV Centralny Zjazd SN; „Problematyka kraju” – tematy do przemyślenia pod obrady V Centralnego Zjazdu SN).
• „Orzeł Biały” 1987.
• „Myśl Polska” 1971, 1972, 1973
• Gratulował mi Pinochet. Rozmowa z ks. Michałem Poradowskim, „Fronda” nr 2/3, 1994.
• Pawlikowski M., Co to jest naród, Londyn 1952.
• Pierwszy Centralny Zjazd Delegatów Stronnictwa Narodowego odbyty w Londynie w dniach 27-30 maja 1955 r., Londyn 1955.
• Poradowski M., Nowy światowy ład, wyd. 3, Wrocław 2013.
• Poradowski M., Dzieje cywilizacji europejskiej, Wrocław 2007.
• Rojek M. E., Podstawy ideowe oraz niektóre zasady ustrojowe programu Stronnictwa Narodowego, Londyn 1950 (?).
• Bartyzel J., Ksiądz profesor Michał Poradowski (1013-2003), w: Narodowa Demokracja XIX-XX wiek. (Koncepcje – ludzie – działalność), red. t. Sikorski, a. Wątor, Szczecin 2008.
• Bibliografia tygodnika „Myśl Polska” 1941-1992, oprac. a. Kotecki, słowo wstępne M. Motas, Warszawa 2016.
• Kawęcki K., Michał Poradowski (1913-2003), w: Słownik biograficzny polskiego obozu narodowego, t. 2, red. K. Kawęcki, Warszawa 2021.
• Lencznarowicz J, Jałta. W kręgu mitów założycielskich polskiej emigracji politycznej 1944-1956, Kraków 2009.
• Poradowski M., Dziedzictwo rewolucji francuskiej, Wrocław 2018.
• Smolana K., Dzieje Polaków w Chile, „Studia Polonijne”, 14 (1992).
• Stobiecki R., Klio na wygnaniu. Z dziejów polskiej historiografii na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii po 1945 r., Poznań 2005.
• Smolik B., Myśl polityczna Wojciecha Wasiutyńskiego, toruń 2004.
• Terej J. J., Rzeczywistość i polityka. Ze studiów nad dziejami najnowszymi Narodowej Demokracji, Warszawa 1979.

Identifiers

DOI

10.52097/rs.2021.231-246

Biblioteka Nauki

2196922