Zawierzyć Bogu całkowicie - twórczość Stanisława Kazimierza Leszczyńskiego (1944-2020)

• Authors: Arkadiusz Ciechalski

Title variants

EN

To trust God completely. The work of Stanisław Kazimierz Leszczyński (1944 - 2020)

Abstracts

EN

S.K. Leszczyński was a poet who studied physics and mathematics at the Nicolaus Copernicus University and philosophy at the University of Warsaw. He was associated with the Teachers’ Literary Club in Włocławek. He published poems in the local and national press, and published 4 volumes of poetry. His work shows sensitivity to the beauty of the world and the charms of nature, as well as admiration for the lushness of life. The poet expressed his fascination with the countryside perceiving it as an Arcadian land. His choice to live away from great clusters of people, haste, glitz and artificial values deepened his reflective attitude. His poems have a metaphysical dimension; some religious and ethical sensitivity is present in them. The author refers to biblical issues and the works of Polish writers: M. Sęp Szarzyński, F. Karpiński, A. Mickiewicz, B. Leśmian, K.I. Gałczyński, S. Grochowiak and W. Broniewski. His poetic language is rich, densely adorned with extraordinary metaphors, comparisons, epithets, and paradoxical constructions. One can observe some specific predatory imaging in it, as well as an idyllic gentleness can also be perceived. The poet did not shy away from bluntness and expressions that were strongly expressive, which he clashed with the universal, transcendent reality. By the frequent use of a strophic pattern, adherence to the rules of rhythm, adherence to rhymes, mostly inaccurate, and sometimes associative, he connects his works with tradition. On the other hand, he encounters contemporary – metaphorical and elliptical expression, creating stychic poems in which the segmentation of the text depends on individual logical and emotional accents, giving up punctuation marks, abandoning traditional versification schemes. S.K. Leszczyński also dealt with wood carving. He created amphoras, goblets, platters and other items that were displayed in domestic and foreign galleries. The work of this artist is stretched between these two elements, where words reign in one, and forms extracted from wood- in the other; in one there is an abstract elusiveness, and in the other- a tangible concrete; and finally, in one, seeking wisdom, philosophizing, and in the other, the beauty of what is physical. The artist, rotating in these extremely distant worlds, tried to achieve a kind of fullness and completeness.

PL

S.K. Leszczyński to poeta, który studiował fizykę i matematykę na UMK i filozofię na UW, a związany był z Nauczycielskim Klubem Literackim we Włocławku. Wiersze publikował w prasie lokalnej i ogólnopolskiej, wydał cztery tomiki poetyckie. W jego twórczości zauważyć się daje wrażliwość na urodę świata i powaby natury oraz zachwyt nad bujnością życia. Poeta wyrażał fascynację wsią jako krainą arkadyjską. Wybór życia z dala od wielkich skupisk ludzkich, pośpiechu, blichtru i sztucznych wartości pogłębił w nim postawę refleksyjną. Jego wiersze mają wymiar metafizyczny, obecna jest w nich wrażliwość religijna i etyczna. Autor nawiązuje do problematyki biblijnej oraz twórczości M. Sępa Szarzyńskiego, F. Karpińskiego, A. Mickiewicza, B. Leśmiana, K.I. Gałczyńskiego, S. Grochowiaka czy W. Broniewskiego. Jego język poetycki jest bogaty, gęsto ozdobiony nietuzinkowymi metaforami, porównaniami, epitetami, a także konstrukcjami o wydźwięku paradoksalnym. Występuje w nim swoista drapieżność obrazowania, a także sielankowa łagodność. Poeta nie stronił też od dosadności i wyrażeń nacechowanych silnie ekspresją, które zderzał z rzeczywistością uniwersalną, transcendentną. Z tradycją łączy go częste stosowanie układu stroficznego, przestrzeganie zasad rytmiki, przywiązanie do rymów, przeważnie niedokładnych, bywa, że o charakterze asocjacyjnym. Ze współczesnością – zmetaforyzowanie i eliptyczność wypowiedzi, tworzenie wierszy stychicznych, w których segmentacja tekstu zależy od indywidualnych akcentów logicznych i emocjonalnych, rezygnacja ze znaków przestankowych, porzucenie tradycyjnych schematów wersyfikacyjnych. S.K. Leszczyński zajmował się też rzeźbą w drewnie. Wykonywał amfory, kielichy, patery i inne przedmioty, które wystawiane były w galeriach krajowych i zagranicznych. Twórczość artysty rozpięta jest między tymi dwoma żywiołami, gdzie w jednym królują słowa, a w drugim formy wydobywane z drewna; w jednym jest abstrakcyjna ulotność, a w drugim namacalny konkret; wreszcie w jednym szukanie mądrości, filozofowanie, w drugim zaś uroda tego, co fizyczne. Artysta, obracając się w tych skrajnie odległych od siebie światach, próbował osiągnąć swoistą pełnię.

Keywords

EN

Stanisław K. Leszczyński; poets from Kujawy; contemporary Polish poetry; reflective-religious poetry; wood carving

PL

Stanisław K. Leszczyński,; poeci z Kujaw; polska poezja współczesna; liryka refleksyjno-religijna; rzeźba w drewnie

• Publisher: Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku
• Journal: Studia Włocławskie
• Year: 2022
• Volume: 24
• Pages: 640-662

Dates

published

2022

Contributors

author

Arkadiusz Ciechalski

• Włocławskie Towarzystwo Naukowe
• Teologiczne Towarzystwo Naukowe Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku

• https://orcid.org/0000000230826466

References

• Leszczyński S., Hospicjum, Włocławek 2004.
• Leszczyński S., Między słowem a drewnem, Włocławek 1997.
• Leszczyński S., Przykazanie miłości, Włocławek 1992.
• Leszczyński S., Symfonie na wietrze, Włocławek 1990.
• Bolecki W., Nowoczesność w poezji polskiej XX w., 2009, https://culture.pl/pl/artykul/nowoczesnosc-w-poezji-polskiej-xx-wieku [22.12.2020].
• Borowy W., Od Kochanowskiego do Staffa. Antologia liryki polskiej, Warszawa 1981.
• Brzostek D., Skubaczewska-Pniewska A., Poezja świadoma siebie. Interpretacje wierszy autotematycznych, Toruń 2009.
• Ciechalski A., Maria Kretkowska – wybitna działaczka ruchu ziemianek, „Wiadomości Ziemiańskie”, nr 81, 2020, s. 48–53.
• Ciechalski A., Między fizyką a filozofią, „Akant”, 24(2021), nr 6 (305), s. 14–17.
• Ciechalski A., Stanisław Leszczyński (1944–2020) – wybitny artysta i człowiek dobry jak chleb, „Tu i Teraz” [gazeta Włocławka i powiatu włocławskiego], 2020, nr 131.
• Ciechalski A., Wstęp, w: Leszczyński S., Hospicjum, Włocławek 2004.
• Dulczewski Z., Florian Znaniecki – życie i dzieło, Poznań 1984.
• Głębicka E., Grupy literackie w Polsce 1945–1989, Warszawa 2000.
• Grądziel-Wójcik J., Perpetuum mobile, czyli kilka uwag o autotematyzmie, „Forum Poetyki”, nr 2: jesień 2015, s. 108–119. https://doi.org/10.14746/fp.2015.2.26697
• Gruchała J.S., Poeta rozdwojony w sobie – Mikołaj Sęp Szarzyński, w: Pisarze staropolscy. Sylwetki, t. 2, red. S. Grzeszczuk, Warszawa 1997, s. 148–207.
• Hernas C., Barok, Warszawa 1978.
• Hertz P., Pamięć i ład, wybór i posłowie M. Zagańczyk, Warszawa 2018.
• Howzan A., Studencki ruch kulturalny na UMK, „Rocznik Toruński”, 2(1967), s. 43–70.
• Korwin-Piotrowska D., Poetyka – przewodnik po świecie tekstów, Kraków 2011.
• Kostrzewska E., Ruch organizacyjny ziemianek w Królestwie Polskim na początku XX wieku. (Zarys dziejów w świetle prasy), Łódź 2007.
• Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa 2000.
• Kudeł R., Nie królem, a poetą będziesz, „Gazeta Pomorska”, 1995(8 IX).
• Kuncewicz P., Agonia i nadzieja. Poezja polska od 1956, t. 3, Warszawa 1993.
• Kundera M., Święto nieistotności, przeł. M. Bieńczyk, Warszawa 2015.
• Kunikowski S., Nowakowski P., Zapędowski Marek, w: WłSb, red. S. Kunikowski, t. 8, Włocławek 2019, s. 208–210.
• Leszczyńska E.B., Mrok (katalog wystawy), Włocławek 2021.
• Oto ballada, która o tym opowiada... ballady, red. J. Brzozowski, J. Sikorzanka, Łódź 2008.
• Poprawa A., Samowiedza w samych wierszach. Autotematyzm w wierszach Jarosława Marka Rymkiewicza, „Teksty Drugie”, 1997, nr 5, s. 100–114.
• Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–1994. Materiały do biografii, red. S. Kalembka, Toruń 1995.
• Robakowski J., Moje multimedialne peregrynacje...+5 obrazków i kilka autodygresji, w: Odwaga patrzenia. Eseje o fotografii, red. T. Ferenc, Łódź 2006, s. 11–24.
• Roszewski W., W starej kuźni, „Fotografia”, 1969, nr 9, s. 200–211.
• Rozkwita pamięć pomiędzy wierszami: antologia wierszy poetów studiujących na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w latach 1945–2000, wybór i noty biogr. K. Ćwikliński, red. A. Filipska-Ćwiklińska, Toruń 2000.
• Sławiński T., Kretkowscy i ich dzieje od połowy XIV wieku, Włocławek – Warszawa 2007.
• Strofy z kujawskich ogrodów, opr. A. Cybulski, Włocławek 1993.
• Ślady rzeźbione słowami, opr. A. Cybulski, wstęp T. Grzegorzewski, Włocławek 1997.
• Śpiewakowska G., Twórcy z regionu, „Nowości Włocławskie”, 36(2003), nr 70.
• Tendera P., Od filozofii światła do sztuki światła, Kraków 2014.
• Twórcy regionu 3, 6, opr. A. Cybulski, Włocławek 1999, 2005.
• Ziomek J., Renesans, Warszawa 1977.

Identifiers

DOI

10.52404/ttnwloc.stwl.24.31

Biblioteka Nauki

2234812