Specyfika konserwatywnego dyskursu politycznego we współczesnej Polsce – wybrane wyznaczniki

• Authors: Arkadiusz Łukasz Fordoński

Title variants

EN

The specificity of conservative political discourse in contemporary Poland - selected determinants

Abstracts

EN

The text aims to present what, according to contemporary Polish conservatives, is the specificity of conservative discourse. The problem considered in the work is enclosed in the question: how representatives of the symbolic elites of the Third Polish Republic who considered themselves conservatives perceived their goals in the public debate, what is permissible in it to defend the conservative order and how, in their opinion, conservatives should participate in the public debate. It was important for them to cultivate the heritage of Polish and European conservatism and classical philosophy, as well as to protect the social role of the Catholic religion and Tradition. They also tried to have their institutional and modernization proposals taken into account. Their language was varied, but many authors used terminology that was difficult for the public. It was a conscious choice resulting from the desire to emphasize the importance of the postulates raised or the expert nature of the statement. As a result, although some conservative proposals influenced the adopted legal solutions, the shape of the public debate was influenced primarily by positions inspired by conservatism combined with other ideological trends.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie specyfiki dyskursu konserwatywnego według współczesnych polskich konserwatystów. Problem rozważany w pracy zamyka się w trzech pytaniach: jak przedstawiciele elit symbolicznych III Rzeczypospolitej uznający się za konserwatystów postrzegali swoje cele w debacie publicznej? Co w niej jest dopuszczalne dla obrony konserwatywnego ładu? W jaki sposób konserwatyści, w ich ocenie, powinni brać udział w debacie publicznej? Konserwatyści, pomimo że relatywnie nieliczni, aktywnie włączali się w dyskurs polityczny. Istotne było dla nich kultywowanie dziedzictwa polskiego i europejskiego konserwatyzmu oraz klasycznej filozofii, a także ochrona społecznej roli religii katolickiej i tradycji. Zabiegali także o uwzględnienie ich propozycji ustrojowych i modernizacyjnych. Ich język był zróżnicowany, jednak wielu autorów posługiwało się terminologią niezrozumiałą dla szerokich mas odbiorców. Był to świadomy wybór, wynikający z chęci podkreślenia znaczenia podnoszonych postulatów lub eksperckiego charakteru wypowiedzi. W rezultacie, choć część z konserwatywnych propozycji wpływała na przyjmowane rozwiązania prawne, na kształt debaty publicznej oddziaływały przede wszystkim stanowiska inspirowane konserwatyzmem łączonym z innymi nurtami ideowymi.

Keywords

PL

konserwatyzm; dyskurs konserwatywny; modernizacja

EN

conservatism; conservative discourse; modernization

• Publisher: Instytut Dyskursu i Dialogu
• Journal: Dyskurs & Dialog
• Year: 2023
• Issue: 12(2)
• Pages: 7-21

Dates

published

2023

Contributors

author

Arkadiusz Łukasz Fordoński

• Akademia Mazowiecka w Płocku

• https://orcid.org/0000000258257445

References

• Bartyzel Jacek, Konserwatyzm, w: Jacek Bartyzel, Bogdan Szlachta, Adam Wielomski, Encyklopedia polityczna, Radom 2007, s. 168-174.
• Bartyzel Jacek, Konserwatysta – strażnik Bytu, https://myslkonserwatywna.pl/prof-jacek-bartyzel-konserwatysta-straznik-bytu/ [dostęp: 16.09.2023].
• Bartyzel Jacek, Konserwatywny paradygmat, http://www.legitymizm.org/konserwatywny-paradygmat [dostęp: 16.09.2023].
• Bartyzel Jacek, Szlachta Bogdan, Wielomski Adam, Encyklopedia polityczna, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2007.
• Fordoński Arkadiusz, Katolicyzm jako czynnik polaryzujący w głównych konfliktach światopoglądowych w Polsce w latach 1989-2011, Wydawnictwo Naukowe Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku, Płock 2021.
• Gawin Dariusz, Warszawscy konserwatyści lat 90., w: Konserwatyzm. Państwo. Pokolenie. Tom konferencyjny – pamięci Tomasza Merty, red. Marek Aleksander Ci- chocki, Jan Czarniecki, Fundacja Świętego Mikołaja. Redakcja „Teologii Poli- tycznej”, Warszawa 2013, s. 17-20.
• Jabłońska Barbara, Krytyczna analiza dyskursu: refleksje teoretyczno-metodologiczne, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2006, t. II nr 1, s. 53-67.
• Jurek Marek, Czy neokonserwatyzm jest… konserwatyzmem?, „Fronda” nr 41/2006, s. 13-18.
• Kołakowska Agnieszka, Konserwatysta wobec współczesnych ruchów ekologicznych, https://teologiapolityczna.pl/agnieszka-kolakowska-konserwatysta-wobec-wspolczesnych-ruchow-ekologicznych [dostęp: 16.09.2023].
• Kwiatkowski Mikołaj, Zielony konserwatysta z Galicji. O Janie Gwalbercie Pawlikowskim, „Pressje”, nr 3 (9)/2020, s. 26-34.
• Lasiuk Paweł, „Dobra zmiana” w dyskursie prawicowych tygodników opinii, rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Roberta Cieślaka, Uniwersytet Warszawski Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, https:// depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/4165/0000-DR-156986-praca.pdf?sequence=1, Warszawa 2022 [dostęp: 16.09.2023].
• Legutko Ryszard, Trzy konserwatyzmy, https://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=31 [dostęp: 16.09.2023].
• Lewandowski Arkadiusz, Akcja Wyborcza Solidarność. Centroprawica w poszukiwaniu modelu współpracy, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku, Płock 2016.
• Matyja Rafał, Konserwatyzm po komunizmie, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
• Matyja Rafał, Prawica w pułapce pamięci?, http://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=59. [dostęp: 16.09.2023].
• Merta Tomasz, Nieodzowność konserwatyzmu, https://www.omp.org.pl/artykul.php?artykul=39 [dostęp: 16.09.2023].
• Merta Tomasz, Przytakiwanie istnieniu, https://teologiapolityczna.pl/tomasz-merta-przytakiwanie-istnieniu [dostęp: 18.09.2023].
• Nikiel Adrian, Czym jest narodowy konserwatyzm, w: Antologia współczesnej polskiej myśli politycznej, red. Arkadiusz Meller, Grzegorz Radomski, Witold Wojdyło, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2012, s. 280-283.
• Rittel Stefan Jerzy, Kultura w dyskursie obywatelskim, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2004.
• Sajdak-Burska Anna, Konserwatyzm i nowoczesność w edukacji. Dwoistość – otwarcie – pułapki, „Polska Myśl Pedagogiczna” 9/(1) (2023), https://www.ejournals.eu/ PMP/Ahead-of-print/Numer-9-1/art/23958/ [dostęp: 16.09.2023].
• Trudnowski Piotr, Przełamać „ekologizm”. W poszukiwaniu trwałych fundamentów narracyjnych zielonego konserwatyzmu, w: Zielony konserwatyzm. Wyzwania i rekomendacje w 10 kluczowych obszarach, https://klubjagiellonski.pl/wp- -content/uploads/2021/04/raport-zielony-konserwatyzm-online-1.pdf [dostęp: 16.09.2023].
• Ujazdowski Kazimierz Michał, Żywotność konserwatyzmu, Idee polityczne Adolfa Bocheńskiego, http://ujazdowski.pl/wp-content/uploads/2018/10/zywotnosc- -konserwatyzmu.pdf [dostęp: 16.09.2023].
• Wiech Jakub, Prawicę czeka bój o młode pokolenie. Przynętą Zielony Konserwatyzm? [KOMENTARZ], https://energetyka24.com/klimat/prawice-czeka-boj-o-mlode-pokolenie-przyneta-zielony-konserwatyzm-komentarz [dostęp: 16.09.2023]. Wielomski Adam, O kontrrewolucji, w: Antologia współczesnej polskiej myśli politycznej, red. Arkadiusz Meller, Grzegorz Radomski, Witold Wojdyło, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2012.
• Zaremba Piotr, Musimy chronić konserwatyzm, https://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/124701,musimy-chronic-konserwatyzm.html [dostęp: 18.09.2023].

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.10427821

Biblioteka Nauki

24202863