Odczłowieczony człowiek. O dehumanizującej roli wskaźnikowania

• Authors: Magdalena Szpunar

Title variants

EN

A dehumanized man. About the dehumanizing role of indexing

Abstracts

EN

We operate in a social reality subject to the unbearable dictate of the countability of everything. Value and meaning only has what is or can be measurable. Quantification has become our fetish without which we can not imagine life in the modern world. We are increasingly positively evaluating typically human attributes, effectively replaced by technical, dehumanized, performance-oriented social machines. The power of statistics appropriates further dimensions of human existence, and numbers become the reservoir of various social control techniques.

PL

Osaczające nas zewsząd procedury i algorytmizacja działania, sprawia, że procesy myślowe, czy refleksyjność, zostają wyrugowane, promując bezwzględne posłuszeństwo i poddanie się logice cywilizacji numerycznej. Liczby uznajemy za wiarygodne, miarodajne, rzetelne, a dodatkowo pozbawione ludzkiej stronniczości i interpretacji. Choć głosi się wszem i wobec zwiększający się zakres wolności i autonomiczności jednostek, mamy do czynienia z procesem przeciwnym – zniewalania jednostek procedurami, kwantyfikatorami i władzą statystyki. Brak poddania się nim grozi utratą skuteczności, o którą wielu tak zabiega, skazując jednostki na bezrefleksyjny konformizm. Nie chodzi zatem o to, aby myśleć, wręcz przeciwnie – chodzi o to, aby nie myśleć, nawykowo wykonując proceduralne wytyczne zbiurokratyzowanej do granic możliwości, odhumanizowanej maszyny. Udziwnione i sztucznie wykreowane procedury, zbliżają nas raczej do działania robotów, niż obdarzonych sprawstwem, racjonalnych podmiotów. Wartość ma zatem nie ta wiedza, która odnosi się do procesów rozumienia świata i samego siebie, ale ta, która objaśnia nam procedury, łatwo domykając niedookreślone. Podmiotowość jednostki, jej rozumienie świata – także poprzez afekty – czy samoświadomość, nie może być zastąpiona przez najbardziej wyszukane procedury algorytmiczne, które długo jeszcze pozostaną bezradne w sferze ludzkiej aksjologii.

Keywords

PL

dehumanizacja; depersonalizacja; wskaźnikowanie; algorytmizacja

EN

dehumanization; depersonalization; indication; algorithmization

• Publisher: Instytut Dyskursu i Dialogu
• Journal: Dyskurs & Dialog
• Year: 2019
• Volume: I
• Issue: 2 (2)
• Pages: 31-40

Contributors

author

Magdalena Szpunar

• https://orcid.org/0000000312455531

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.3621217

Biblioteka Nauki

1811260