Homofobia – lęk przed homoseksualizmem

• Authors: Irmina Szczepaniak

Title variants

Homofobia – lęk przed homoseksualizmem

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł dotyczy zjawiska homofobii w polskich realiach. Obszerna część teoretyczna została wzbogacona badaniami jakościowymi – wywiadami swobodnymi z osobami nieheteronormatywnymi na temat przemocy, dyskryminacji oraz innych trudności życiowych. Analiza materiału badawczego pozwoliła potwierdzić wysoki stopień homofobii bezpośredniej w badanych przez autorkę przypadkach, ale również tej pośredniej wymierzanej w ogół społeczności LG. W artykule zaprezentowano problemy, z jakimi muszą zmagać się osoby homoseksualne w Polsce. Oprócz badań autorskich w tekście przedstawiono również materiał badawczy pochodzący z nieopublikowanego jeszcze raportu Centrum Badań nad Uprzedzeniami.   This article is about homophobia in Polish realities. An extensive theoretical element was also supplemented by qualitative research – interviews with homosexuals about violence, discrimination and other hardships. Analysis of the research material confirmed the high level of direct homophobia in cases with which the subjects were dealing, but also indirect homophobia which is targeted toward whole LGBT community. This article presents a range of problems which have to be faced by homosexuals in Poland. The article, besides the author’s own research, also consists of research material from the unpublished report of the Center for Research on Prejudice.

EN

This article is about homophobia in Polish realities. An extensive theoretical element was also supplemented by qualitative research – interviews with homosexuals about violence, discrimination and other hardships. Analysis of the research material confirmed the high level of direct homophobia in cases with which the subjects were dealing, but also indirect homophobia which is targeted toward whole LGBT community. This article presents a range of problems which have to be faced by homosexuals in Poland. The article, besides the author’s own research, also consists of research material from the unpublished report of the Center for Research on Prejudice.

Keywords

PL

homoseksualizm; homofobia; dyskryminacja; przemoc; nieheteronormatywność; LGBT; LG; gej; lesbijka; homosexuality; homophobia; discrimination; violence; non-heteronormativity; homoseksualizm; homofobia; dyskryminacja; przemoc; nieheteronormatywność; LGBT; LG; gej; lesbijka; homosexuality; homophobia; discrimination; violence; non-heteronormativity

EN

homosexuality; homophobia; discrimination; violence; non-heteronormativity; LGBT; LG; gay; lesbian

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Biuletyn Kryminologiczny
• Year: 2019
• Issue: 26
• Pages: 39-63

Dates

published

2019-06-18

Contributors

author

Irmina Szczepaniak

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji, Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji

References

• Bartek Źrebiec, Ośrodek Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych – Facebook, 5.02.2019, https://www.facebook.com/osrodek.monitorowania/photos/a.137368036438338/912899242218543/?type=3&theater [dostęp: 9.03.2019].
• Biedroń R., Wprowadzenie do raportu [w:] G. Czarnecki (red.), Raport o homofobicznej mowie nienawiści w Polsce, Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa 2009, s. 7–15, https://www.kph.org.pl/publikacje/homofobiczna_mowa_nienawisci.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• Bogatko K., Drabarz A., Śmiszek K., Przeciwko dyskryminacji. Poradnik prawny, Fundacja Fundusz Współpracy, Warszawa 2013, http://www.ptpa.org.pl/site/assets/files/1029/przecwi_dyskryminacji_-_poradnik_prawny.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• Borowska M., Branka M. (red.), Równość szans kobiet i mężczyzn a rynek pracy. Poradnik dla instytucji rynku pracy, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2010, https://rownosc.info/media/uploads/rownosc_szans.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• CBOS, Stosunek Polaków do związków homoseksualnych, „Komunikat z Badań” 2019, nr 90, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_090_19.PDF [dostęp: 25.01.2020].
• Chruszczewski M.H., Pomimo homofobii [w:] M. Baer, M. Lizurej (red.), Z odmiennej perspektywy. Studia queer w Polsce, Arboretum, Wrocław 2007, s. 141–163.
• Czarkowska M., Skutki przemocy w rodzinie, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bielsku Podlaskim, 6.11.2017, http://www.pcprbielskpodlaski.pl/pomoc-spoleczna/skutki-przemocy-w-rodzinie [dostęp: 14.02.2019].
• Dołęgowska L., Ks. dr Dariusz Oko dla Frondy: Przerażająca prawda o gejach i gender, Fronda.pl, http://www.fronda.pl/a/ks-dr-dariusz-oko-dla-frondy-bylem-w-skandalistach-zeby-mowic-prawde-o-gejach-i-gender,88707.html [dostęp: 26.02.2019].
• Doświadczenia osób LGBT z dyskryminacją i przestępstwami z nienawiści w UE i Chorwacji, Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Wiedeń, https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra-2013_lgbt-survey-factsheet_pl.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• Dunin K., Fałszywi przyjaciele. Pożądana asymilacja czy asymilacja pożądania? [w:] Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Homofobia po polsku, Sic!, Warszawa 2004, s. 17–26.
• Dyskryminacja w pracy. Identyfikacja i przeciwdziałanie, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa, https://docplayer.pl/16376094-Czlowiek-najlepsza-inwestycja-dyskryminacja-w-pracy-identyfikacja-i-przeciwdzialanie.html [dostęp: 19.01.2020].
• Dyskryminacja, Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/sjp/dyskryminacja;2555760.html [dostęp: 15.02.2019].
• Goryczka K., Wpływ przemocy w rodzinie na rozwój zaburzeń psychicznych, Więc Jestem! Studencki Serwis Rozwoju, 2.10.2014, http://www.wiecjestem.us.edu.pl/wplyw-przemocy-w-rodzinie-na-rozwoj-zaburzen-psychicznych [dostęp: 4.01.2019].
• Helios J., Jedlecka W., Współczesne oblicza przemocy. Zagadnienia wybrane, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2017, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/Content/80015/Wspolczesne_oblicza_przemocy.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• Homofobia i dyskryminacja z powodu orientacji seksualnej i tożsamości płciowej w państwach członkowskich UE. Część II, Sytuacja społeczna, Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Wiedeń 2009, https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra-hdgso-report-part2_pl.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• Jedlecka W., Formy i rodzaje przemocy, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 2017, z. XI, s. 13–29.
• Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r., Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483.
• Kośmiński P., „Kieszonkowe dawałem, jak byłaś normalna”. Rozmowa o przemocy domowej wobec osób LGBT, Gazeta Wyborcza, 25.05.2017, http://wyborcza.pl/7,75398,21861143,kieszonkowe-dawalem-jak-bylas-normalna-rozmowa-o-przemocy.html [dostęp: 14.02.2019].
• Krajewska-Kułak E., Kowalczuk K., Kułak-Bejda A., Guzowski A., Kułak W. (red.), Różne barwy przemocy. Praca zbiorowa, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2016.
• Mariusz Pierwszy, Ośrodek Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych – Facebook, 13.02.2019, https://www.facebook.com/osrodek.monitorowania/photos/a.137368036438338/917507888424345/?type=3&theater [dostęp: 8.03.2019].
• Maya O., Policja: W Polsce nie ma przestępstw motywowanych homofobią. Organizacje praw człowieka protestują: 53 przypadki, na:Temat, 18.11.2016, https://natemat.pl/194853,policja-w-polsce-nie-ma-przestepstw-motywowanych-homofobia-organizacje-praw-czlowieka-protestuja-53-przypadki [dostęp: 12.01.2019].
• Młody z Prawicy, Janusz Korwin-Mikke – O gejach i homoseksualistach [Najlepsze wypowiedzi], YouTube, 10.05.2014, https://www.youtube.com/watch?v=QBLRBncSttY [dostęp: 24.11.2018].
• Młyński J., Przemoc w rodzinie – skala zjawiska, ofiary przemocy i formy pomocy pracowników socjalnych, „Studia Socialia Cracoviensia” 2012, t. 4, nr 2(7), s. 141–156.
• Niepublikowany materiał badawczy Centrum Badań nad Uprzedzeniami nt. zdarzeń przemocowo-dyskryminacyjnych wobec osób LGBT, badania przeprowadzone w latach 2017–2018 – raport w przygotowaniu.
• Olmińska A., Dyskryminacja jako przykład nierównego traktowania pracownika, „Roczniki Administracji i Prawa” 2017, nr 17, s. 337–352.
• Patriogeneral, Lech Wałęsa o gejach, YouTube, 1.03.2013, https://www.youtube.com/watch?v=BsNqORI78JU [dostęp: 24.11.2018].
• Pharr S., Homofobia – narzędzie seksizmu, przeł. B. Kozak, Fundacja Autonomia, Kraków 2008.
• Pietruczuk E., Przestępstwa z nienawiści wobec osób LGBT, „Przegląd Prewencyjny” 2012, nr 5, s. 30–35.
• Praca z osobami pokrzywdzonymi przestępstwami motywowanymi uprzedzeniami ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową. Praktyczny przewodnik, Warszawa 2018, http://www.lgbthatecrime.eu/handbook/pdf/Web_Working%20with%20Victims_pl.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• Przeciw dyskryminacji. Poradnik Rzecznika Praw Obywatelskich, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2013, https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/BIULETYN_RPO_Materialy_nr_78.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• Przemoc psychiczna tak samo groźna jak fizyczna, Focus, 21.10.2015, https://www.focus.pl/artykul/przemoc-psychiczna-tak-samo-grozna-jak-fizyczna [dostęp: 12.01.2019].
• Przemoc seksualna wobec dzieci. Informator dla rodziców i opiekunów, Pełnomocnik Rządu do spraw Równego Traktowania, https://przemoc.gov.pl/uploads/50/broszura%20A5%20DRUK_1434481791.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• Radio Plus Radom, Bilans Dnia – ks. Marek Drzewiecki, YouTube, 14.03.2019, https://www.youtube.com/watch?v=qdou6LoDo0A [dostęp: 7.04.2019].
• Rodzaje przemocy, Niebieska Linia, http://www.niebieskalinia.info/index.php/przemoc-w-rodzinie/8-rodzaj-przemocy [dostęp: 9.01.2018].
• Rudniański J., Klasyfikacja, źródła i ocena przemocy w stosunkach międzyludzkich [w:] B. Hołyst (red.), Przemoc w życiu codziennym, Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej, Cinderella Books, Warszawa 1997.
• Slawomir Artemniak, Ośrodek Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych – Facebook, 11.02.2019, https://www.facebook.com/osrodek.monitorowania/photos/a.137368036438338/916565135185287/?type=3&theater [dostęp: 9.03.2019].
• Sypniewski Z., Warkocki B., Homofobia po polsku, Sic!, Warszawa 2004.
• Świder M., Winiewski M. (red.), Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2015–2016, Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa 2017, https://kph.org.pl/wp-content/uploads/2017/11/Sytuacja-spoleczna-osob-LGBTA-w-Polsce.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• Turlej E., Kacper. Samobójstwo, które wstrząsnęło Polską, Newsweek, 24.09.2017, https://www.newsweek.pl/polska/spoleczenstwo/samobojstwo-nastoletniego-kacpra-nie-wytrzymal-przesladowan/h35pjds [dostęp: 20.12.2018].
• W Polsce nie ma homofobii? Raport OBWE dotyczący przestępstw z nienawiści, Kampania Przeciw Homofobii, 17.11.2016, https://kph.org.pl/w-polsce-nie-ma-homofobii-raport [dostęp: 9.01.2019].
• Walka z dyskryminacją ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową, UNIC Warsaw – Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie, 16.05.2013, http://www.unic.un.org.pl/strony-2011-2015/nowa-strona:-dyskryminacja-ze-wzgledu-na-orientacje-seksualna-i-tozsamosc-plciowa/2441 [dostęp: 7.01.2019].
• Weinberg G., Ludzie zorientowani homoseksualnie w społeczeństwie, przeł. J. Jaworski, Softpress, Poznań 1991.
• Winiarska A., Klaus W., Dyskryminacja i nierówne traktowanie jako zjawisko społeczno-kulturowe, „Studia BAS” 2011, nr 2(26), s. 9–40.
• Wojtasik Ł., Cyberprzemoc – charakterystyka zjawiska [w:] idem (red.), Jak reagować na cyberprzemoc. Poradnik dla szkół, wyd. 2 popr., Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Warszawa [2010], s. 6–10, https://www.edukacja.fdds.pl/cb0428e3-c0d8-47cb-8508-1b865100a1f9/Extras/ksiazka-jak_reagowac_na_cyberprzemoc-FDDS-12042017.pdf [dostęp: 19.01.2020].
• Wycisk J., Homofobia jako źródło zagrożeń dla bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w szkole, „Dziecko Krzywdzone” 2018, t. 17, nr 1, s. 96–114.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.3751700