Filozoficzna koncepcja zabobonu w ujęciu Józefa M. Bocheńskiego

• Authors: Natalia Herold

Abstracts

EN

The aim of this paper is to show the conception of philosophical superstition understood as something which is without any doubt false but considered as undoubtedly true. The conception is presented in The Short Philosophical Dictionary of Superstitions of fr. Józef Maria Innocenty Bocheński OP. Philosophical superstition differs from superstition in general, understood as beliefs and practices grounded in conviction that there exist cause-effect relationships, which are impossible to be empirically proven but are thought to have supernatural origin. Bocheński draws from philosophical realism, including classical conception of truth, and claims that philosophical superstition is a cognitive distortion characterized by two: obviousness that a claim is false and universal conviction that this false claim is true. In this paper we present not only premises necessary to qualify some ideas as philosophical superstition but also fundaments that initiate the proces of their creation. According to Bocheński, we find remedy for superstitions in growing social significance of philosophers, whose main task would be to search and identify superstitions. For that reason, in this work we speak of topic of the social role of philosophy. Bocheński claims that not every philosophy is equally destined to fulfill this task for many philosophical ideas contributed to create superstitions. The author of the Dictionary made St. Tho-mas a specific guide on the path of searching and identifying superstitions. The additional aim of the paper is to show a historical context of perception of Bocheński’s book on philosophical super-stitions and describe his influence in various environments. We focus on numerous editions (in Polish and foreign languages) and on main revisions.

Keywords

PL

zabobon filozoficzny; Józef Maria Bocheński; gusła; prawda; metafilozofia

EN

Józef Maria Bocheński; Philosophical prejudices (superstition); truth; metaphilosophy

• Publisher: Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
• Journal: Rocznik Tomistyczny
• Year: 2020
• Volume: 1
• Issue: 9
• Pages: 355-369

Dates

published

2020

Contributors

author

Natalia Herold

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej

• https://orcid.org/0000000347619495

References

• Archiwum Polskiego Radia: https://www.polskieradio.pl/68/2461/Audio/307890,Kronika-Kulturalna
• Bocheński J.M., Polski testament. Ojczyzna, Europa, cywilizacja, Komorów 1999.
• Bocheński J.M., Sto zabobonów, Kraków 1994.
• Broński M. [W.J. Skalmowski], Memorandum zdrowego rozsądku, „Kultura” 482 (1987) 11, s. 135-139.
• Giedroyć J., Kołakowski L., Listy 1957–2000, Warszawa 2016.
• Kołakowski L., Ile zabobonów?, „Kultura” 482 (1987) 11, s. 131-135.
• Kołakowski L., Nauka przed sądem Ciemnogrodu, „Myśl Filozoficzna” 2 (1953), s. 374-388.
• Liskower A. [J. Skoczyński], Sto pierwszy zabobon, „Arka” (1989) 27, s. 139-140.
• Między logiką a wiarą. Z Józefem M. Bocheńskim rozmawia Jan Parys, Les Éditions Noir Sur Blanc, Montricher 1988.
• Olejniczak J., Sto pierwszy zabobon, „Brulion” (1988) 7-8, s. 178-182.
• Šimo H., J.M. Bocheńskiego zabobon filozoficzny a myślenie etyczne, „Etyka” 58 (2019) 2, s. 71-85.
• Skalmowski W.J., Korzystam: https://kulturaparyska.com/pl/people/show/wojciech_skalmowski/biography
• Štěpán J., Logika filozoficznych zabobonów, w: Ojciec Józef Bocheński. Drogi życia i myślenia filozoficznego. W stulecie urodzin uczonego, red. Cz. Głombik, Katowice 2004, s. 58-64.
• Thomas de Aquino, Quaestiones disputatae de veritate. Korzystam z: www.corpusthomisticum.org (dostęp: lipiec 2021).
• Thomas de Aquino, Summa contra Gentiles Contra Gentiles. Korzystam z: www.corpusthomisticum.org (dostęp: lipiec 2021).
• Usowicz B., Wychodzenie na światło, „Metrum” (1988) 5, s. 68-70.
• Wojciechowski M., Przesądy i etyka, „Przegląd Katolicki” (1988) 12, s. 6.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.5841135

Biblioteka Nauki

1966266