Umowa faktoringu jako przykład empirycznego kształtowania się stosunków obligacyjnych w dobie konwergencji systemów prawa

• Authors: Robert Siwik

Title variants

EN

Factoring agreement as an example of the empirical development of obligation relations in context of law’s systems convergence

Abstracts

EN

The development of factoring in continental Europe took place only in the late 1950s, later than in the countries of the common law tradition. The presented in the article genesis of factoring confirms a large evolution of this legal institution, the legal framework of which was (and still is) built through years of practice. At present, the dominant tendency is the penetration, or even the adoption, of the contemporary common law system into continental law. An example is inclusion into continental contract law of new types of legal relations, developed in American economic practice, such as factoring. The repeatability of factoring transactions in turnover and the systematic unification of the practice of concluding factoring transactions by custom, and then its analysis based on jurisprudence and legal doctrine, resulted in a separate type of contract – factoring contract.

PL

Rozwój faktoringu w Europie nastąpił dopiero w późnych latach 50. XX w., później niż wykształcił się on w państwach tradycji common law. Przedstawiona w artykule geneza faktoringu potwierdza dużą ewolucję tej instytucji prawnej, której ramy prawne były (i nadal są) budowane poprzez lata praktyki. Aktualnie dominującą tendencją jest przenikanie, wręcz recypowanie, współczesnego systemu common law (prawa powszechnego) do prawa kontynentalnego. Przykładem jest właśnie włączenie do kontynentalnego prawa kontraktowego nowych typów stosunków prawnych, wykształconych w amerykańskiej praktyce gospodarczej, takich jak faktoring. Powtarzalność w obrocie transakcji faktoringowych i systematyczne ujednolicanie się praktyki zawierania transakcji faktoringowych drogą zwyczajów, a następnie jej analiza na gruncie orzecznictwa i doktryny prawa, wykształciło na odrębny typ umowy – umowę faktoringu.

Keywords

PL

factoring; stosunek zobowiązaniowy; prawo umów; globalizacja

EN

factoring; obligation relationship; contract law; globalization

• Publisher: Instytut Nauk Prawnych PAN / Institute of Legal Studies PAN
• Journal: Studia Prawnicze
• Year: 2018
• Issue: 5 spec.
• Pages: 151-171

Dates

published

2018

Contributors

author

Robert Siwik

• https://orcid.org/0000000238150819

References

• Bette K., Das Factoring-Geschäft Praxis und Rechtsnatur in Deutschland im Vergleich zu anderen Formen der Forderungsfinanzierung, Stuttgart–Wiesbaden 1973.
• Bierć A., Stopniowa unifikacja prawa umów w skali europejskiej, [w:] A. Janik (red.), Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Całusowi, Warszawa 2009, s. 307-324.
• Bierć A., Zarys prawa prywatnego. Część ogólna, Warszawa 2018.
• Całus A., Prawo cywilne i handlowe państw obcych, Warszawa 1985.
• Chaszczyńska M., Pojęcie, rodzaje i charakter prawny faktoringu, „Przegląd Prawa Handlowego” 1998, nr 1, s. 20-29.
• Diehl-Leistner B.A., Internationales Factoring: Eine rechtsvergleichende Darstellung zum Recht der Bundesrepublik Deutschland. Frankreichs und der Vereinigten Staaten unter Einschluss der UNIDROIT-Konvention über das Internationale Factoring (1988), Monachium 1992.
• Duszka-Jakimko H., Idea konwergencji kultur prawnych w perspektywie integracyjnej, „Przegląd Prawa i Administracji” 2011, nr 86.
• Ferrari F., UNIDROIT-Übereinkommen über Internationales Factoring (Ottawa 1988), [w:] Münchener Kommentar zum Handelsgesetzbuch, Bd. 5. Viertes Buch. Handelsgeschäfte Erster Abschnitt. Allgemeine Vorschriften §§ 343 372 Recht des Zahlungsverkehrs, Effektengeschäft, Depotgeschäft, Ottawa Übereinkommen über Internationales Factoring, Monachium 2001.
• Fischoeder P., Factoring in Deutschland, Köln 1963.
• Golecki M.J., Wojciechowski B., Ekonomiczna analiza stosowania prawa wspólnotowego, [w:] J. Stelmach, M. Soniewicka (red.), Analiza ekonomiczna w zastosowaniach prawniczych, Warszawa 2007.
• Grzywacz J., Faktoring, Warszawa 2005.
• Hawkins D., The Business of Factoring, Londyn 1993.
• Helios J., Jedlecka W., Legitymizacja pozytywistyczna czy prawnonaturalna prawa europejskiego?, Wrocław 2010.
• Heropolitańska I., Kawaler P., Kozioł A., Skup i sprzedaż wierzytelności przez banki (cesja, faktoring, dyskonto, sprzedaż publiczna i niepubliczna), Warszawa 2000.
• Ignaczewski J., Umowy nienazwane, Warszawa 2004.
• Jacyszyn J., Faktoring – zasady ogólne, „Edukacja Prawnicza” 1997, nr 4.
• Kaszubski R.W., Kurowska A., Faktoring, „Przegląd Politologiczny” 1997, nr 12, s. 32-35.
• Katner P., Przeniesienie wierzytelności w umowie faktoringu, Warszawa 2011.
• Katner W.J. (red.), Prawo zobowiązań – umowy nienazwane, System Prawa Prywatnego, t. 9, Warszawa 2015.
• Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2008.
• Kohnstamm J., The Geographic Spread of Factoring, [w:] K.F. Hagenmüller, H.J. Sommer (red.), Factoring – Handbuch, Frankfurt am Main 1987.
• Kreczmańska-Gigol K., Faktoring w świetle prawa cywilnego, podatkowego i bilansowego, Warszawa 2006.
• Kreczmańska-Gigol K., Faktoring w teorii i w praktyce, Gliwice 2007.
• Kreczmańska-Gigol K., Opłacalność faktoringu dla przedsiębiorcy i faktora, Warszawa 2007.
• Kruczalak K., Factoring i jego gospodarcze zastosowanie, Warszawa 1997.
• Kurowski W., Przelew wierzytelności w handlu międzynarodowym. Wprowadzenie, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2004, nr 4, s. 1131-1143.
• Kurowski W., Przelew wierzytelności w prawie prywatnym międzynarodowym, Kraków 2005.
• Livijn C., Factoring – with a View to History, [w:] K.F. Hagenmüller, H.J. Sommer (red.), Factoring – Handbuch, Frankfurt am Main 1987.
• Opioła L., Charakter prawny faktoringu, „Przegląd Prawa Handlowego” 2000, nr 9, s. 34-40.
• Osajda K. (red.), Prawo zobowiązań – część ogólna, System Prawa Prywatnego, t. 5, Warszawa 2013.
• Podedworna-Tarnowska D., Faktoring w Polsce. Szanse i zagrożenia, Warszawa 2007.
• Radwański Z., Teoria umów, Warszawa 1977.
• Rogacka-Łukasik A., Factoring w obrocie krajowym i międzynarodowym, Warszawa 2011.
• Rudolf C., Einheitsrecht für internationale Forderungsabtretungen, Wiedeń 2005.
• Rutberg S., Factoring North of the Border, „Secured Lender”1993, t. 49, nr 4.
• Rytwińska M., Przelew wierzytelności na zabezpieczenie, Warszawa 2007.
• Schwarz W., Factoring, Stuttgart 1993.
• Sikorski G., Faktoring, „Problemy Egzekucji Sądowej” 1997, nr 23.
• Socha K., Faktoring – nowa instytucja prawno-gospodarcza, „Glosa” 1997, nr 5, s. 3-7.
• Sommer H.J., Grenzüberschreitendes Factoring im Zwei-Factor-Verfahren, [w:] K.F. Hagenmüller, H. Sommer, J. Heinrich, U. Brink (red.), Handbuch des nationalen und internationalen Factoring, Frankfurt am Main 1997.
• Stec P., O anglosaskim i kontynentalnym pojmowaniu powiernictwa, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2003, t. 1, s. 7-27.
• Stecki L., Umowa faktoringu, Toruń 1994.
• Timmermans E., Świat faktoringu w 2015 roku. Co warto zapamiętać?, „Faktoring. Almanach Polskiego Związku Faktorów” 2016.
• Tokarczyk R., Tworzenie prawa: pomiędzy kulturą prawa stanowionego i kulturą common law, [w:] O. Nawrot, S. Sykuna, J. Zajadło(red.), Konwergencja czy dywergencja systemów prawnych?, Warszawa 2012, s. 3-24.
• UNIDROIT convention on international factoring (Ottawa, 28 May 1988), https://www.unidroit.org/instruments/factoring [dostęp: 14.12.2018].
• United Nations Convention on the assignment of receivables in international trade, https://uncitral.un.org/en/texts/securityinterests/conventions/receivables [dostęp: 14.12.2018].
• Węgrzynowski Ł., Ekwiwalentność świadczeń w umowie wzajemnej, Warszawa 2011.
• Wowerka A., Faktoring w obrocie międzynarodowym ze szczególnym uwzględnieniem regulacji konwencji ottawskiej o faktoringu międzynarodowym, [w:] A. Smoczyńska (red.), Polskie prawo prywatne w dobie przemian. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Jerzemu Młynarczykowi, Gdańsk 2005, s. 126-148.
• Wowerka A., Umowa faktoringu w świetle konwencji ottawskiej o faktoringu międzynarodowym, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2009, t. 5, s. 57-85.
• Wowerka A., Zakres zastosowania konwencji nowojorskiej o przelewie wierzytelności w handlu międzynarodowym, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2011, t. XXV, s. 659-678.
• Zaccaria A., Internationales Factoring nach Inkrafttreten der Konvenion von Ottawa, „Praxis des Internationalen Privat und Verfahrensrechts” 1995, nr 5.
• Zawada K., Faktoring międzynarodowy, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1996, nr 4, s. 787-817.
• Zawada K., Faktoring. Uwagi o pojęciu, funkcjach i konstrukcji prawnej, [w:] A. Oleszko, R. Sztyk(red.), Księga pamiątkowa: I Kongres Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej, Kluczbork 1993, s. 341-356.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.6242872

Biblioteka Nauki

2012625