O związku między istościami a świadomością i jaźnią

• Authors: Jan Pociej

Title variants

EN

How Ities Relate to Concsciousness and the Self?

Abstracts

PL

The third in a series of texts printed in “Rocznik Tomistyczny” (the former two are Albert Mitterer’s and Tadeusz Wojciechowski’s Concepts of the Interdependence of Matter and Motion, RT 6/2017 and The Metaphysical Consequences of the Concepts of Matter and Motion in Contemporary Physics, RT 7/2018) this article gives the crowning touch to the theory of dynamo-energetic duality of being. Applying the method of transcendental analogy, it reveals how human mind – cognizing matter-motion, as well as vegetative, sensitive and rational beings – comes to the conclusion that there are one consciousness and three selves in the Prime Being – the counterpart of triune God of the Catholic doctrine.

Keywords

PL

świadomość; jaźń; indywiduum; istość; Trójca Święta; teologia; Byt Pierwszy; metafizyka; materia; ruch; możność; akt; fizyka; biologia; psychologia; ujęcie; obraz świata

EN

consciousness; self; individual; ity; Holy Trinity; theology; Prime Being; metaphysics; matter; motion; potency; act; physics; biology; psychology; conceptualization; world picture

• Publisher: Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
• Journal: Rocznik Tomistyczny
• Year: 2020
• Volume: 2
• Issue: 9
• Pages: 41-71

Dates

published

2020

Contributors

author

Jan Pociej

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Adams R.M., Primitive Thisness and Primitive Identity, „The Journal of Philosophy” 1 (1979), s. 5-26. Źródło: https://epdf.pub/primitive-thisness-and-primitive-identity.html, dostęp: 12.09.2019.
• Allen C., Trestman M., Animal Consciousness, w: The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Edycja zima 2017). Źródło: https://plato.stanford. edu/archives/win2017/entries/consciousness-ani¬mal/.
• Andrzejuk A., Problem istnienia w Komentarzu Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”, „Rocznik Tomistyczny” 4 (2015), s. 39-61.
• Andrzejuk A., Struktura bytu w „Summa contra Gentiles” Tomasza z Akwinu, „Rocznik Tomistyczny” 6 (2017), s. 99-119.
• Arystoteles, O duszy, tłum. P. Siwek, w: Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. III, Warszawa 1992.
• Bechtel W., Cognitive Biology, (Lecture program, Fall 2012).Źródło: http://mechanism.ucsd.edu/teaching/f13/cs200/index.html.
• Bechtel W., Philosophy of Immunology, w: The Stanford Encyclopedia of Philoso¬phy, (Edycja wiosna 2017), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/spr2017/entries/immunology/>.
• Bełch P., Przypis 107 do zagadnienia 40, w: Tomasz z Akwinu, Suma teolo¬giczna, t. 3, Londyn 1978, s. 282.
• Bertalanffy L. von, Ogólna teoria systemów: podstawy, rozwój, zastosowania. Tłum. E. Woydyłło-Woźniak, Warszawa 1984.
• Broglie L. de, La mécanique ondulatoire et la structure atomique de la matière et du rayonnement, „Journal de Physique et le Radium” 8 (1927), s. 225-241.
• Brudz J., Mała dogmatyka, Kraków 1973.
• Cassirer E., Determinism and Indeterminism in Modern Physics, New Haven 1937.
• Dąbrowski A., Podstawowe rodzaje świadomości we współczesnej filozofii natu¬ralistycznej, „Diametros” 36 (czerwiec) (2013), s. 27-46.
• Dawkins M.S., Why Animals Matter: Animal Consciousness, Animal Welfare, and Human Well-being. New York, Oxford 2012.
• Dias C., Guillemot F., Revealing the inner workings of organoids, „The EM¬BO Journal” 36,10 (2017), s. 1299-1301. Źródło: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5430205/.
• Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego. Źródło: https://sjp.pwn.pl/slowniki/homeostaza.html.
• Duncan S., Barrett L.F., Affect is a form of cognition: A neurobiological analysis. Źródło: https://www. ncbi. nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2396787/.69
• French S., Identity and Individuality in Quantum Theory, w: The Stanford En¬cyclopedia of Philosophy (Edycja: jesień 2015), Edward N. Zalta (ed.), URL =
• Garzón P.C., Keijzer F., Cognition in Plants, w: F. Baluška, Plant-Environ¬ment Interactions, Berlin-Heidelberg 2009.
• Giglioni G., What Ever Happened to Francis Glisson? Albrecht Haller and the Fate of Eighteenth-Century Irritability, „Science in Context” 21(4) (2008), s. 465–493
• Glisson F., Tractatus de natura substantiae energetica, Londini 1672. Źródło: https://books.google.pl/booksid=9Ak_AAAAcAAJ&printsec=frontco¬ver&red ir_esc=y#v=onepage&q &f= false.
• Glisson F., Tractatus de ventriculo et intestinis, Amstelodami 1677, s. 168. Źródło: https://books.google.pl/books?id=pgY_AAAAcAAJ&printsec=frontco¬ver&hl =pl&source =gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false.
• Grygianiec M., Indywiduum, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 12 (2003) 1 (45), s. 91-100.
• Henry J., Medicine and pneumatology: Henry More, Richard Baxter, and Fran¬cis Glisson’s treatise on the energetic nature of substance, „Medical History” 1987, 31. Źródło: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pmc/articles/pmc1139682/pdf/me¬dhist00068-0019.pdf.
• Iwanow J., Rhythmodynamics. Źródło: http://rhythmo dynamics .com/rd_2007en.htm#6.01.
• Jęczmińska K., Świadomość dostępu i świadomość fenomenalna, „Przegląd Filo¬zoficzny – Nowa Seria” 22 (2013) 2 (86), s. 339-355.
• Judycki S., Niematerialna dusza, „Filozofuj!” 4 (2015), s. 17-20.
• Judycki S., Percepcja zmysłowa. Źródło:https://www.kul.pl/files/57/wydzial/judycki/judycki_Struktura_percep¬cji_zmyslowej_i_ wiedza_percepcyjna.pdf, dostęp: 07.06.2019.
• Kaku M., Fizyka przyszłości, tłum. J. Popowski, Warszawa 2011.
• Kaku M., Hiperprzestrzeń, tłum. E.L. Łokas, B. Bieniok, Warszawa 2012.
• Keeley B.L., Nonhuman Animal Senses, w: The Oxford Handbook of the Philo¬sophy of Perception, Oxford 2015.
• Klimowicz T., Zagadnienie psychologii roślin, w: „Wiadomości botaniczne”, V, 1/ 1961.
• Konorski J., Integracyjna działalność mózgu, Warszawa 1969.
• Koszkało M., Indywiduum a osoba. Rozważania Boecjusza, Ryszarda ze św. Wiktora i Jana Dunsa Szkota, „Filo–Sofija” 23 (2013/4), s. 73-88.
• Krąpiec M.A., Miłość, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 7, Lublin 2006.
• Krąpiec M.A., Psychologia racjonalna, w: Dzieła, t. 20, Lublin 1996. 70
• Lloyd D., Aon M.A., Cortassa S., Why homeodynamics, not homeostasis?, „The Scientific World Journal” 1/2001, s. 133-145.
• Misiak M., Odpowiedź na pytanie „Jak przebiega zderzenie protonu z antyneu¬trinem?”. Źródło: https://zapytajfizyka.fuw.edu.pl/pytania/jak-przebiega-zderzenie-proto¬nu-z-antyneutrinem/.
• Pelikan J., Tradycja chrześcijańska. Historia rozwoju doktryny, tom III: Rozwój teologii średniowiecznej (600-1300), tłum. J. Pociej, Kraków 2009.
• Pham M.T. et al., Generation of human vascularized brain organoids, w: „Neu¬roreport” 29/7(2018), s. 588-593. Źródło: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6476536/.
• Piechowiak M., Filozofia praw człowieka: Prawa człowieka w świetle ich mię¬dzynarodowej ochrony, Lublin 1999.
• Pociej J., Konsekwencje metafizyczne ujęć materii i ruchu we współczesnej fizyce, „Rocznik Tomistyczny” 7 (2018), s. 287-312.
• Pociej J., Piotra Semenenki próba odnowy filozofii klasycznej, „Rocznik Tomi¬styczny” 5 (2016), s. 329-355.
• Poczobut R., Naturalizowanie jaźni, w: „Przegląd Filozoficzny – Nowa Se¬ria” 22 (2013) 2 (86), s. 373-388.
• Renner M. et al., Self-organized developmental patterning and differentiation in cerebral organoids, „The EMBO Journal”, 36,10 (2017), s. 1316-1329. Źródło: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC54 30225/.
• Robaczewski A., Jaźń, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 5, Lublin 2004, s. 291-293.
• Roberts M. D., Vacuum Energy, London 2008. Źródło: https://arxiv.org/pdf/hep-th/0012062.pdf.
• Rubel T., Inżynieria genetyczna. Wykład 2: ogólny schemat przepływu informa¬cji genetycznej. Źródło: https://www.ire.pw.edu.pl/~trubel/inge/files/INGE2.pdf
• Seth A., Baars B.J., Edelman D.B., Criteria for consciousness in humans and other mammals, „Consciousness and Cognition” 14 (2005), s. 119-139.
• Swieżawski S., Święty Tomasz z Akwinu. Traktat o człowieku, Kęty 2000.
• Szubka T., Indywiduum, w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 4, Lublin 2003, s. 822-823.
• Tauber A., The Biological Notion of Self and Non-self, w: The Stanford Encyclo¬pedia of Philosophy (Edycja zima 2016), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/win2016/entries/biology-self/>.
• The Cambridge Declaration on Consciousness, Źródło: http://fcmconference.org/img/CambridgeDeclarationOnConsciousness. pdf, Deklaracja z Cambridge na temat świadomości. Tłum. pol. M. Zadrąg,71 Źródło: http://www.blog.viva.org.pl/2012/11/07/deklaracja-z-cambridge-na-te¬mat-swiadomosci/.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, tłum. P. Bełch i inni, Londyn 1962- 1986. Słownik terminów, oprac. A. Andrzejuk, Warszawa 1998.
• Tomasz z Akwinu, Super Boetium De Trinitate, Lugduni Batauorum 1959. Źródło: http://www.corpusthomisticum.org/cbt.html.
• Tomasz z Akwinu: Kwestie dyskutowane o prawdzie, tłum. A. Aduszkiewicz, L. Kuczyński, R. Ruszczyński, Kęty 1998.
• Tompkins P., Bird Ch., The Secret Life of Plants, New Delhi 1973.
• Tononi G., Koch C., Consciousness: here, there and everywhere?, „Philosophi¬cal Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences” 2015; 370(1668). Źródło: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/ PMC4387509/, tłum. wła¬sne JP.
• Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, tłum. K. Kumaniecki, Warszawa 1955.
• Wolff M., Exploring the Physics of the Unknown Universe, California USA 1990.
• Woszczek M., Serie Leibniza i problem dynamiki w kwantowaniu grawitacji, „Filozofia Nauki” 19 (2011) 2 (74), s. 47-48.
• Żechowski C., Teoria emocji i popędów – od Sigmunda Freuda do Jaaka Pank¬seppa, „Psychiatria Polska” 51(6) (2017), s. 1181-1189.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.6350190

Biblioteka Nauki

2075564