Causa irrationabilitatis, czyli o źródłach transhumanistycznej antropologii

• Authors: Michał Ziółkowski

Title variants

EN

Causa irrationabilitatis, on Sources of Transhumanist Anthropology

Abstracts

EN

The aim of this paper is to show source inspirations on which anthropological model of transhumanist doctrine has been built. Fundamental thesis of transhumanism says that there is possibility of transgressing the natural condition of man through the various latest technologies what suppose to develop more excellent human’s essential form. The author turns attention to the fact that there is a category of possible beings and ontology of transfer adopted by transhumanist doctrine and that there is no essential differentiation between two notions such as „being” and „product”. For that reason it is impossible to apply aparatus of Thomisitic metaphysics to that doctrine. Another element which shows discrepancy of both stances is, analysed by the author, opposition between materialistic-naturalistic transhumanist anthropological model, called on the ground of natural science encephalocentrism and hylemorfism proper for Christian antropology. The author shows irrationality of many anthropological ideas of transhumanist doctrine and also presents its two main sources. The first is ideologization in the area of natural science whose extreme appearance we find in reductionist encephalocentrism. The second is extrapolation of reductionist encephalocentrism stance along with stances of technological probabilism into religious domain of anti-Christian antic gnostic systems. The author ultimately states that transhumanism is ideology which skillfully transforms gnostic mysticism into „new garments” of the latest technologies and for that, it effectively resonates in a contemporary irrational anti-culture.

Keywords

PL

transhumanizm; tomizm; materializm; naturalizm; technologia; transfer; irracjonalizm; ideologia; enkefalocentryzm; redukcjonizm; religia; gnostycyzm

EN

Transhumanism; Thomism; materialism; naturalism; technology; transfer; irrationalism; ideology; encephalocentrism; reductionism; religion; gnosticism

• Publisher: Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
• Journal: Rocznik Tomistyczny
• Year: 2020
• Volume: 2
• Issue: 9
• Pages: 203-226

Dates

published

2020

Contributors

author

Michał Ziółkowski

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/000000015369071X

References

• AJSCHYLOS, Prometeusz skowany, tłum. J. Kasprowicz, Wrocław 2021.
• ANDRZEJUK A., Tomasz z Akwinu jako psycholog, Wydawnictwo von Borowiecky, Warszawa 2020.
• ARYSTOTELES, Metafizyka, tłum. K. Leśniak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1983.
• BOSTROM N., Superinteligencja. Scenariusze, strategie, zagrożenia, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2016.
• BRONK A., Filozofować dziś. Z badań nad filozofią współczesną, Lublin 1995, s. 199-210, w: Artykuły i szkice. Z metodologii i teorii metafizyki, filozoficznej analizy języka religii oraz etyki i metaetyki, red. J. Herbut, Redakcja Wydaw¬nictwo Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2008.
• CASTAGNO A. M. (red.), Origene. Dizionario. La cultura, il pensiero, le opere, Città Nuova Editrice, Roma 2000.
• DOMŻAŁ T.M., Historia neurologii w zarysie, w: Neurologia, red. A. Stępień, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2014.
• DOUDNA J.A., STERNBERG S.H., Edycja genów. Władza nad ewolucją, tłum. A. Tuz, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2018.
• DULEWICZ M., Neuroteologiczne wyjaśnienia przeżyć religijnych. Analiza krytyczna, w: „Humaniora. Czasopismo internetowe” 2 (2013), uniwersytet w Białymstoku Instytut Socjologii, Katedra Ontologii i Epistemologii, ss. 113-121.
• ELIADE M., Okultyzm, czary, mody kulturalne, tłum. I. Kania, Oficyna Literacka, Kraków 1992.
• GALAROWICZ J., Martin Heidegger. Myśliciel czy szaman?, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków 2014.
• GAŁECKI S., Ulepszanie czy przekraczanie natury?, w: Ulepszanie człowieka. Perspektywa filozoficzna, red. G. Hołub, P. Duchliński, Wydawnictwo Na¬ukowe Akademii Ignatianum, Kraków 2018, 143-167.
• GOGACZ M., Elementarz metafizyki, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1987.
• HOŁUB G., Ulepszanie człowieka. Fikcja czy rzeczywistość?, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków 2018.
• JAROSZYŃSKI P., Duns Szkot a powstanie nowożytnej ontologii, w: Błogo¬sławiony Jan Duns Szkot 1308–2008. Materiały Międzynarodowego Sympo¬zjum Jubileuszowego z okazji 700–lecia śmierci bł. Jana Dunsa Szkota, Katolic¬ki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 8-10 kwietnia 2008, E. I. Zieliński, R. Majeran (red.), Wydawnictwo KUL, Lublin 2010, ss. 709-727.
• JONAS H., Lo gnosticismo, Società Editrice Internazionale, Torino 1991.225
• KLICHOWSKI M., Narodziny cyborgizacji. Nowa eugenika, transhumanizm i zmierzch edukacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickie¬wicza, Poznań 2014.
• KURZWEIL R., Nadchodzi osobliwość. Kiedy człowiek przekroczy granice biologii, tłum. E. Chodakowska, A. Nowosielska, Wydawnictwo Kurhaus Pu¬blishing, Warszawa 2016.
• LINDENBERG G., Ludzkość poprawiona, Wydawnictwo Otwarte, Kraków 2018.
• LIPOWICZ M., Od transcendencji człowieka do transgresji człowieczeństwa, „Ethos” (Transhumanizm) 111 (2015), 57-80.
• ŁAGOSZ M., O świadomości. Fenomenologia zjawisk umysłowych, Wydaw¬nictwo Marek Derewiecki, Kęty 2016.
• MARYNIARCZYK A. (red.), Powszechna Encyklopedia Filozofii, tom 4, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2003.
• MIŁKOWSKI M., Sztuczna inteligencja, [w:] Panorama współczesnej filozofii, red. J. Hołówka, B. Dziobkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016, s. 309-328.
• MORAWIEC E., MAZANKA P., Metafizyka klasyczna wersji egzystencjalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2006.
• MORE M., List do Matki Natury, tłum. M. Sieńko, http://www. racjonali-sta.pl/kk.php/s,4003/q,List.do.Matki.Natury. [dostęp: 27.07.2019].
• MORE M., In Praise of the Devil, Atheist Notes 003, 1991, http://www.libertarian.co.uk/?q=node/1063, [dostęp: 11.02.2021].
• OSIŃSKI G., Transhumanizm. Retiarius contra secutor, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej, Toruń 2018.
• OSTROWICKI M., Ontoelektronika, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
• OWEN M. A., COLEMAN M. R., Detecting awareness in the vegetative state, „Annals of the New York Academy of Scientes” (2008) 1129, s. 130-138.
• PAWLAK A.F., Cyberimmortalizm. Cyfrowy postczłowiek jako transhumanistyczny projekt XXI wieku, w: Człowiek a technologia cyfrowa – przegląd aktu¬alnych doniesień, red. P. Szymczyk, K. Maciąg, Wydawnictwo Naukowe Ty¬giel, Lublin 2018, s. 7-26.
• PAWLAK A. F., Transhumanizm jako projekt metafizyczny XXI wieku. Techgnoza i Homo Deus w erze duchowych maszyn, w: Pluralizm religijny i odmiany ezoteryzmu, red. A. Wójtowicz, W. Klimski, Warszawa 2019, s. 143-165.
• REALE G., Historia filozofii starożytnej, tom IV, tłum. E. I. Zieliński, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1999.
• RUDOLPH K., Gnoza. Istota i historia późnoantycznej formacji religijnej, tłum. G. Sowiński, Wydawnictwo Nomos, Kraków 1995.226
• SAWICKI A., Rosyjska immortologia. Śmierć i nieśmiertelność w poglądach myślicieli XVIII–XX wieku, Wydawnictwo Prymat, Białystok – Kraków 2016.
• SIMONETTI M., Testi gnostici in lingua greca e latina, red. M. Simonetti, Fondazione Lorenzo Valla, 2009.
• STĘPIEŃ A.B., T. SZUBKA T., Ideologia a doktryna religijna, w: Artykuły i szkice. Z metodologii i teorii metafizyki, filozoficznej analizy języka religii oraz etyki i metaetyki, red. J. Herbut, Redakcja Wydawnictw Wydziału Teolo¬gicznego Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2008, s. 261-277.
• SZEWCZYK W., Kim jest człowiek. Zarys antropologii filozoficznej, Wydawnictwo Biblos, Tarnów 2000.
• ŚW. TOMASZ z AKWINU, Traktat o człowieku, tłum. S. Swieżawski, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2000.
• TATARKIEWICZ W., Historia filozofii, tom I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
• THÉRON M., Piccola enciclopedia delle eresie cristiane, red. F. Chiossone, Il Nuovo Melangolo, Genova 2006.
• TRĄBKA J., Mózg a świadomość, Wydawnictwo Literackie, Kraków–Wrocław 1983.
• TRUOG R., Role of brain death and the dead donor rule in the ethics of organ transplantation, „Critical Care Medicine” 31 (2003) 9, s. 2391-2395.
• TURNEY J., Ślady Frankensteina. Nauka, genetyka i kultura masowa, tłum. M. Wiśniewska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2001.
• VETULANI J., Mózg: fascynacje, problemy, tajemnice, Wydawnictwo Homini, Kraków 2014.
• ZALEWSKI T., Definicja sztucznej inteligencji, w: Prawo sztucznej inteligencji, red. L. Lai, M. Świerczyński, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2020, s. 1-14.
• ZIÓŁKOWSKI M., Pokonać śmierć czy zmienić człowieka? Ideologia współczesnego transhumanizmu wobec heterodoksji Mikołaja Fiodorowa, Wydawnic¬two von Borowiecky, Warszawa 2021.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.6350242

Biblioteka Nauki

2075882