Obecność filozofii tomistycznej w polemice Piotra Semenenki z Andrzejem Towiańskim

• Authors: Kazimierz Mikucki

Title variants

EN

The presence of Thomistic philosophy in the polemic of Piotr Semenenko with Andrzej Towiański

Abstracts

EN

The presenting article presents the main themes of Piotr Semenenko polemics with Andrzej Towiański, which took place in the environment of the Great Emigration. It concerned many matters, including some philosophical ideas related to the Catholic faith. They belonged mainly to fhe field of interest in the philosophy of cognition, general theory of being, philosophy of God and religion, angelology, philosophy of man and philosophy of history. Semenenko’s polemic with Towiański resulted from their representing different philosophical traditions. The first referred essentially to Thomistic philosophy, while the second drew from ideas to Neoplatonic philosophy and the currents of thought that were close to it, which cannot be reconciled with the Thomistic and Christian vision of the world, especially in the matter of understanding its most important elements, which are God and the human person. The use of Thomism in the fight against Towianism has shown that it is the form of Christian philosophy that best serves the Catholic faith as its intellectual foundation, which seems important in the context of current discussions about the doctrinal shape of this faith and its threats from religious syncretism.

Keywords

PL

Piotr Semenenko; Andrzej Towiański; filozofia; tomizm

EN

Piotr Semenenko; Andrzej Towiański; philosophy; Thomism

• Publisher: Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
• Journal: Rocznik Tomistyczny
• Year: 2022
• Issue: 11
• Pages: 227-243

Dates

published

2022

Contributors

author

Kazimierz Mikucki

• Instytut Teologiczny im. Św. Józefa Bilczewskiego we Lwowie

References

• Andrzejuk A., Istnienie i istota. Wstęp do filozofii bytu Tomasza z Akwinu, Wydawnictwo NAVO, Warszawa 2003.
• Dembińska-Siury D., Plotyn, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1995.
• Dembińska-Siury D., Idee neoplatońskie w Biesiadzie Towiańskiego, w: Wybrane zagadnienia z historii filozofii polskiej na tle filozoficznej umysłowości europejskiej. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Filozoficznego, Lublin 20-23 VI 1977, red. J. Legowicz, Wydawnictwo PAN, Ossolineum, Wrocław–Warszawa– Kraków–Gdańsk 1979, s. 119-123.
• Gilson É., Bóg i filozofia, tłum. M. Kochanowska, Wydawnictwo PAX, Warszawa 1982.
• Gilson É, Tomizm. Wprowadzenie do filozofii św. Tomasza z Akwinu, Wydawnictwo PAX, Warszawa 1969.
• Jan Paweł II, Fides et ratio, Wydawnictwo Libreria Editrice Vaticana, Watykan 1998.
• Jaroszyński P., Towiański Andrzej Tomasz, Powszechna encyklopedia filozofii, t.9, red. A. Maryniarczyk i inni, Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2008, s. 526-528.
• Kaszuba T., Piotr Semenenko a odnowa filozofii scholastycznej, „Studia Philosophiae Christiane” 1968 nr 2, s. 219-223.
• Kaszuba T., Niektóre charakterystyczne elementy filozofii ks. Piotra Semenenki CR, „Zeszyty Historyczno-Teologiczne” 10 (2004), s. 21-34.
• Kaszuba T., Piotr Semenenko i jego rozumienie tomizmu, „Zeszyty Historyczno-Teologiczne” 11 (2005), s. 231-249.
• Krąpiec M. A., Psychologia racjonalna, Dzieła, t. XX, Wydawnictwo KUL, Lublin 1996.
• Michalski K., Dokąd idziemy?, „Znak” 1946 nr 1, s. 4-25.
• Mikucki K., Idea spirytualizacji świata i sposób jej urzeczywistnienia w perspektywie filozofii chrześcijańskiej, „Paideia” 3 (2021), s. 97-116.
• Moskal P., Problem filozofii dziejów. Próba rozwiązania w świetle filozofii bytu, Wydawnictwo KUL, Lublin 1997.
• Semenenko P., Towiański et sa doctrine jugés par l’enseignement de l’Église, Wyd. Sagnier et Bray Libraires, Paris 1850.
• Semenenko P., Recenzja jednego dziełka Andrzeja Towiańskiego, Rzym 1863 (http://biblioteka.xcr.pl/autorzy/piotr-semenenko; kwiecień 2022).
• Semenenko P., Credo. Chrześcijańskie prawdy wiary, Wydawnictwo Seyfartha i Czajkowskiego, Lwów 1885.
• Semenenko P., Wyższy pogląd na historię Polski (Myśl Boża w dziejach), Wydawnictwo XX. Zmartwychwstańców, Kraków 1892.
• Semenenko P., Estetyka, Archiwum Polskiej Prowincji Zmartwychwstańców w Krakowie, Materiały dotyczące ks. P. Semenenki, brak sygn.
• Semenenko P., Mistyka ułożona podług nauk konferencyjnych, Wydawnictwo „Czasu”, Kraków 1904.
• Semenenko P., Do różnowierców między nami. Kazanie z powodu ostatnich pism i czynów zwolenników Towiańskiego, Wydawnictwo N. Kamieńskiego i Spółki, Poznań 1858.
• Semenenko P., Zarysy filozofii katolickiej w czterech poglądach zawarte, „Przegląd Poznański” (1857) 24, s. 151–170.
• Semenenko P., Historiosofia. Ogólny rzut oka na całe Dzieje, „Przegląd Poznański” (1863) 1, s. 365-394.
• Sikora A., Towiański i nowe objawienie, w: Filozofia polska, seria Myśli i Ludzie, cz. II: Filozofia Nowożytna i Współczesna, red. B. Baczko, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1967, s. 253-269.
• Sikora A., Towiański i rozterki romantyzmu, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1984.
• Smolikowski P., Historya Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego, t. IV, Wydawnictwo Spółka Wydawnicza Polska, Kraków 1896.
• Smolikowski P., Przesłaniec modernizmu – Andrzej Towiański, Wydawnictwo Związek Katolicki, Warszawa 1912.
• Smolikowski P., Stosunek Adama Mickiewicza do XX. Zmartwychwstańców, „Zeszyty Historyczno-Teologiczne” (2006) 12, s. 325–357.
• Swieżawski S., Święty Tomasz na nowo odczytany, Wydawnictwo Znak, Kraków 1983.
• Tomasz z Akwinu, Summa filozoficzna (Contra gentiles), Wydawnictwo Wiadomości Katolickich, Kraków 1930-1935.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna w skrócie, red. W. Bednarski, Wydawnictwo Dominikanów, Kraków 1997.
• Towiański A., Biesiada, w: P. Semenenko, Towiański et sa doctrine jugés par l’enseignement de l’Église, Paris 1850, s. I-XLV.
• Towiański A., Do rodaków, tułacz kończący tułactwo, red. K. Różycki, b.n.w., Paryż 1863.
• Urbański S., Duchowość zmartwychwstańcza, Wydawnictwo Szkoły Wyższej im. Bogdana Jańskiego, Warszawa 2003.
• Walicki A., Mickiewicza mesjanizm romantyczny, w: Filozofia polska, red. B. Baczko, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1967, s. 229-251.
• Walicki A., Romantyczny mesjanizm, w: Zarys dziejów filozofii polskiej: 1815- 1918, red. A. Walicki, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1986, s. 106-127.
• Witwicki S., Towiańszczyzna wystawiona i anexami objaśniona, Wydawnictwo Księgarnia, Paryż 1844.
• Zdybicka Z.J., Człowiek i religia. Zarys filozofii religii, Wydawnictwo TN KUL, Lublin 1977.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.7539237

Biblioteka Nauki

5956790