Ontyczna struktura normy w ujęciu tomistycznym

• Authors: Natalia Herold

Title variants

EN

Ontic Structure of Norm in the Thomistic Approach

Abstracts

EN

This paper is an attempt to show the Thomistic approach of the ontic structure of norm for conduct of created rational beings. The basis for the statements is Treatise on Law of St. Thomas Aquinas (Summa Theologiae I-II, q. 90-97). There has been two external causes described, that is a formal cause, which shows the pattern of acceptance for a particular norm, and a material one, which is decisive with regard to its content. Additionally, the formal cause decides on the method of promulgation (announcement of co-ming into force) of the norm and on the method of its enforcement (coercive force, sanction). The content of norm (material cause) who is the object of the above protection cannot be any content, but a derivative of permissions subjected in nature (ius civile, ius gentium) and read out adequately by the intellect in the most possible way. Hence, natural law is the resultant of that what is subjected in the nature and the intellectual activity of man who attempts to cognize and articulate the nature. Such understood natural law is, according to Thomas Aquinas, a common fundament for various normative systems (ethics, morality, statute law and common law). The external causes of norm are hence the final cause which answer to the question on the purpose of norm (why do we establish a norm?) and the efficient cause which shapes the matter (content) of norm, and establishes its validity (form). The feature of the efficient cause is its competence for establishing norms present in its ability to secure the norms with a sanction. According to Aquinas, we find a fundament for any norm in the nature of reality whose reading from the normative perspective establishes a natural law. Any other normative systems are binding only when they participate, as specification for example, in natural law.

Keywords

PL

prawo naturalne; prawo wieczne; norma; reguła postępowania; etyka; moralność

EN

natural law; eternal law; norm; principle of conduct; ethics; morality

• Publisher: Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
• Journal: Rocznik Tomistyczny
• Year: 2022
• Issue: 11
• Pages: 277-294

Dates

published

2022

Contributors

author

Natalia Herold

• Szkoła Doktorska, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Naukowe Towarzystwo Tomistyczne

• https://orcid.org/0000000347619495

References

• Tomasz z Akwinu, Traktat o prawie, Summa teologii II-II, q. 90-97, tłum. W. Galewicz, Kęty 2014.
• Tomasz z Akwinu, O bycie i istocie, tłum. S. Krajski, w: Tomasz z Akwinu, Opuscula, seria: Opera philosophorum medii aevii, t. 9, fasc. 1, Warszawa 2001, s. 113-173.
• Św. Tomasz z Akwinu, O substancjach czystych, w: Św. Tomasz z Akwinu, Dzieła wybrane, tłum. J. Salij, Poznań 1984, s. 298-337.
• Tomasz z Akwinu, Kwestie dyskutowane o prawdzie, t. 2, tłum. J. Ruszczyński, Kęty 1998.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 5, tłum. P. Bełch, Londyn 1979.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 6, tłum. P. Bełch, Londyn 1980.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 9, tłum. F. W. Bednarski, Londyn 1963.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 13, tłum. F. W. Bednarski, Londyn 1970.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 18, tłum. F. W. Bednarski, Londyn 1970.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 20, tłum. F. W. Bednarski, Londyn 1972.
• Andrzejuk A., Naturalistyczna koncepcja powstania państwa w ujęciu Tomasza z Akwinu, w: http://katedra.uksw.edu.pl/publikacje/artur_andrzejuk/naturalistyczna_koncepcja_powstania_panstwa.pdf (25.05.2022).
• Andrzejuk A., Prawo naturalne w ujęciu św. Tomasza z Akwinu, „Kultura Prawna” 2 (2019) 1, s. 14.
• Charzyński R., Moc obowiązująca prawa według Czesława Martyniaka, „Kultura prawna” 2 (2019) 1.
• Gogacz M., Mądrość buduje państwo. Człowiek i polityka. Rozważania filozoficzne i religijne, Niepokalanów 1993, s. 125.
• Gogacz M., Podstawy wychowania, Niepokalanów 1993.
• Grat I., Stanowisko Prawnonaturalne Czesława Strzeszewskiego na tle poglądów polskich tomistów, Białystok 2009.
• Kalinowski J., Wstęp do nauk prawnych. Skrypt opracowany na podstawie dr. Jerzego Kalinowskiego wygłoszonych dla studentów wydziału prawa K.U.L. w roku 1948/1949, Nakładem Koła Prawników K.U.L.
• Kelly J.M., Historia zachodniej teorii prawa, tłum. A. Krzynówek, Kraków 2006, s. 415.
• Martyniak Cz., Obiektywna podstawa prawa według św. Tomasza, Lublin 2006.
• Martyniak Cz., Teorja prawa, w: Cz. Martyniak, Pisma, Lublin 2018.
• Mazierski S., Pojęcie konieczności w filozofii św. Tomasza z Akwinu, Lublin 1958.
• Olszewski H., Tomasz z Akwinu, w: Historia doktryn politycznych i prawnych, Poznań 1994, s. 71.
• Piwowarczyk J., Katolicka etyka społeczna, t. 1, Kraków 1957.
• Płotka M., Jak nakaz moralny wynika z natury świata, „Rocznik Tomistyczny” 4 (2015), s. 129-143.
• Reyre W., Sankcje, w: Wtajemniczenie w filozofię świętego Tomasza z Akwinu, red. E. Peillaube, bez tłumacza, wyd. 2, Komorów 2009, s. 319.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.7539257

Biblioteka Nauki

5959065