Unia florencka

• Authors: Józef Grzywaczewski

Title variants

EN

The Union of Florence

Abstracts

EN

The article presents in abbreviation the context of the Union of Florence in 1439 between the Catholic Church in the West and the Orthodox Church in Greece. It is a presentation according to the “Memoires” of Silvester Syropoulos, a clerk associated to Hagia Sofia. He belonged to the adversaries of this union. He signed it, as many bishops, under emperor’s pressure. Emperor John VIII Paleologos supported the project of union with the West in the hope of military support against the Turks. In fact, the governors of the West (pope and kings) were not able to grand such a support to Greece, even if they tried to do it. The fall of Constantinople (1453) harmed relationship between the Latin and Greek Churches. The Union of Florence concerned Polish Kingdom because on its territory lived many people of orthodox rite. The Union of Florence is considered in Poland as preparation for the Union of Brest (1596).

PL

Artykuł przedstawia w skrócie przebieg obrad Soboru w Ferrarze i Florencji, które zostały zakończone podpisaniem unii pomiędzy Kościołem katolickim a greckim Kościołem prawosławnym w 1439 roku. Debata odbywała się okresie tuż przez upadkiem Konstantynopola (1453). Jest też zarys sytuacji po Soborze w Grecji oraz w Królestwie Polsko-Litewskim. Oryginalność artykułu polega na tym, że jest on opracowany w oparciu o zapiski Sylwestra Syropoulosa, diakona i eklezjarchy (kanonika) z bazyliki Hagia Sofia, który był przeciwnikiem unii z Zachodem, ale w swojej relacji starał się o obiektywność. W Polsce Unia florencka jest uważana za wstęp do Unii brzeskiej (1596).

Keywords

PL

Unia florencka; Unia brzeska; Syropoulos; Konstantynopol; Florencja

EN

Union of Florence; Union of Brest; Syropoulos; Constantinople; Florence

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
• Journal: Teologiczne Studia Siedleckie
• Year: 2022
• Volume: XIX/19
• Pages: 341-358

Dates

published

2022

Contributors

author

Józef Grzywaczewski

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Andriopoulou, V. (2014). The Logistics of a Union. Diplomatic Communication through the Eyes of Sylvester Syropoulos. W: F. Kondyli, V. Andriopoulou, E. Panou, M. Cunningham (red.), Sylvester Syropoulos on Politics and Culture in the Fitteenth-Century Mediterranean. Themes and Problems in the „Memoires” (49-68). Farnham/Burlington: Ashgate Publishing Company.
• Baron, A., Pietras, H. (opr.), (2003). Dokumenty Soborów Powszechnych, t. III. Kraków: WAM.
• Baron, A., Pietras, H. (opr.). (2006). Acta Synodalia, t. I. Kraków: WAM.
• Bełch, S. (1977). Święty Stanisław. Biskup i Męczennik. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy "VERITAS”.
• Błoński, B. (1995). Kościół unicki w Rzeczpospolitej. W: Z. Stepulak (red.). Męczennicy Podlasia w świetle współczesnej nauki (57-97). Siedlce: PETIT.
• Błoński, B. (2016). Bibliografia o Unitach Podlaskich za lata 1990-2015. W: R. Wiszniewski (red.), Dwudziestolecie beatyfikacji Męczenników z Pratulina (55-68). Siedlce: Stowarzyszenie Pamięci Unitów Podlaskich "Martyrium"; Bydgoszcz: Wydawnictwo "Koronis".
• Bokwa, I. (opr.). (2007). Breviarium Fidei. Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha.
• Concilium Florentinum III (1931). Orientalia Christiana, t. 68. Roma: Pontificium Institutum Orientalium.
• Concilium Florentinum. Documenta et Scriptores (1940). Roma: Pontificium Institutum Orientalium Studiorum.
• Daguet, F. (2021). Myśl polityczna św. Tomasza z Akwinu, / tłum. T. Pękala/. Warszawa: Instytut Tomistyczny.
• Davies, N. (1996). Boże igrzysko. Historia Polski, t. 1, tłum. E. Tabakowska. Kraków: Wydawnictwo „Znak".
• Décarreaux, J. (1966). L’Union des Églises au Concile Ferrare-Florence. Chevetogne.
• Denzinger, H. (1997). Symboles et définitions de la foi catholique, wyd. niem. P. Hünermann, wyd. fran. J. Hoffmann. Paris: Cerf.
• Dylągowa, H. (1989). Unia Brzeska i unici w Królestwie Polskim. Warszawa: Kuria Metropolitarna Warszawska. Wydział Duszpasterstwa.
• Dylągowa, H. (1996). Dzieje Unii Brzeskiej. Warszawa: Wydawnictwo Interlibro - Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Enchiridion Patristicum , (1959). Fribourgi: ed. E. de Jornel.
• Garrigues, J.M. (1995). La clarification sur la procession du Saint Esprit et l’enseignement du Concile de Florence. Irenikon 68, nr 4, 501-506.
• Gill, J. (1948). The Acta and the Memoirs of Syropoulos as History. Orientalia Christiana Periodica 24, 303-355.
• Grzywaczewski, J. (2013). Filoque comme un problème théologique. Vox Patrum 59, 559-579.
• Halecki, O. (1997). Od Unii florenckiej do Unii brzeskiej, t. I-II, tł. A. Nitkiewicz. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej - Rzym: Fundacja Jana Pawła II.
• Hefele, J., Leclercq, H. (1910). Histoire des conciles, t. III/ 2. Paris: Letouzey et Ane.
• Hryniewicz, W., Klauza, K. (1989), Florencki Sobór. W: L. Bieńkowski (red.), Encyklopedia Katolicka, t. V, kol. 334-338. Lublin: TN KUL.
• Janin, A. (1997). Les Églises orientales et les rites orientaux. Paris: Letouzey et Ané.
• Kłoczowski, J. (1987). La période du grand développement. W : J. Kłoczowski (red.). Histoire religieuse de la Pologne (106-140). Paris: Le Centurion.
• Kozłowski, M. (2014). Unia Brzeska a Unia Brzeska w świetle prac Oskara Haleckiego. W: M. Dąbrowska (red.). Oskar Halecki i jego wizja Europy, t. 2 (161-175). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Łódź: Uniwersytet Łódzki.
• Krawczak, T. (1994). „Zanim wróciła Polska”: martyrologium ludności unickiej na Podlasiu w latach 1866-1905 w świetle wspomnień. Warszawa: Neriton.
• Laurent, V. (éd.). (1971). Les Mémoires du grand ecclésiarque de l’Église de Constantinople Sylverstre Syropoulos sur le Concile de Florence (1438-1439). Paris: Éditions du Centre national de la recherche scientifique.
• Lewicki A. (1897). Sprawa unii kościelnej za Jagiełły. Kwartalnik Historyczny 11, 310-377.
• Lewicki, A. (1899). Unia Florencka w Polsce. Kraków: Akademia Umiejętności.
• Lewicki, A. (1933). Książę Konstanty Ostrogski a Unja brzeska w 1596 r. Lwów: Towarzystwo Naukowe - Pierwsza Związkowa Drukarnia.
• Likowski, E. (1907). Unia brzeska (r. 1596). Warszawa: Wydawnictwo Gebethner i Wollf.
• Łubiński J. (2005), Dzieje grekokatolików w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym, (Episteme 49). Olecko: Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej.
• Łużny, R., Ziejka, F., Kępiński, A. (red.). (1994). Unia brzeska. Geneza, dzieje i konsekwencje dla kultury narodów słowiańskich. Kraków: Universitas.
• MacCulloch, D. (2009). A history of Christianity. London: Allen Lane.
• Marrou, H.-I. (1964). Histoire de l’éducation dans l’Antiquité. Le monde grec, ed. VI. Paris: Editions du Seuil.
• Matwiejuk, K. (1997), Błogosławieni męczennicy podlascy. Siedlce: Fotoedytor.
• Matwiejuk, K. (2005). Epikleza w modlitwach eucharystycznych. W: H.J. Sobeczko (red.). Modlitwy eucharystyczne. Dzieje-Teologia-Liturgia (147-165), / Opolska Biblioteka Teologiczna 80/. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
• Matwiejuk, K. (2012). Liturgie wschodnie. W: W. Świeżawski (red.). Historia Liturgii (79-100). Zawichost-Kraków-Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
• Ngien, D. (2004). Apology for in medieval theology. Carlisle: Authentic Media.
• Nieścior, L. (2015). Motyw pomyślnej żeglugi u Ojców Kościoła. Studia Antiquitatis Christianae (SACh) 20, 109-122.
• Noel, J.F. (1998). Święte Cesarstwo, tł. M. Żerańska. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
• Ostrogorski, G. (1996). Histoire de l’Etat Byzantin, trad. J. Guillard. Paris: Payot & Rivages.
• Ourliac, P. (1990). Le schisme et les conciles. W: J-M. Mayer, Ch. Pietri, A. Vauchez, M. Vebard (red.), Histoire du Christianisme, t. VI (89-139). Paris: Desclée.
• Pętkowski, K. (1609). Święty a powszechny sobór we Florenciey odprawiony . Kraków.
• Pierling, P. (1906). La Russie et le Saint-Siège. Études diplomatiques, t. 1. Paris: Plon-Nourrit.
• Price, R. (2014). Presence and Pope Primacy. W: F. Kondyli, V. Andriopoulou, E. Panou, M. Cunningham (red.), Sylvester Syropoulos on Politics and Culture in the Fitteenth-Century Mediterranean. Themes and Problems in the „Memoires”. Section IV (33-48). Farnham/Burlington: Ashgate.
• Prochaska, A. (1923). Nieznane dokumenta do Unii Florenckiej w Polsce. Ateneum Wileńskie 1, z. 1. 58-74.
• Pruszkowski, J. (1921). Martyrologium czyli męczeństwo Unii Ś-tej na Podlasiu. Z autentycznych źródeł zebrał i napisał (P.I.K. Podlasiak), cz. I, 1864-1882, wyd. II. Lublin: Wydawca ks. Wincenty Szczepanik.
• Rahner, H. (1996). Kościół i Państwo we wczesnym chrześcijaństwie, tł. M. Radożycka, J. Radożyki. Warszawa: Instytut Wydawniczy «Pax».
• Runciman, S. (1965). La chute de Constantinople 1453. Paris: Hachette.
• Sakowicz, E., Żero, B. (red.), (2021). Chrześcijanie w świecie Islamu: dialog, posłannictwo, świadectwo. Natalin k/Lublina: Misjonarze Afryki (Ojcowie Biali) - Mielec: Zakład Poligraficzny Zdzisława Gajek.
• Śliwa T. (1989). Florencka Unia. W: L. Bieńkowski (red.), Encyklopedia Katolicka, t. V, kol. 333. Lublin: TN KUL.
• Starowieyski, M. (2019). Nasi bracia chrześcijanie Wschodu. Kielce: Wydawnictwo „Jedność”.
• Strok, E., Wiszniewski, R., Nieścioruk, D., Kondraciuk, T. (red.), (2018). Powtarzaj to dzieciom swoim: scenariusze spektakli poświęconych Unitom Drelowskim - patronom Gimnazjum nr 1 w Drelowie, [Siedlce]: Stowarzyszenie Pamięci Unitów Podlaskich ”Martyrium”, Bydgoszcz : Wydawnictwo ”Koronis”.
• Tatar, M. (2018). Elementy duchowości ekumenicznej. Pelplin: Wydawnictwo „Bernardinum”.
• Valognes, J.-P. (1994). Vie et mort des Églises d’Orient des origines à nos jours. Paris: Fayard.
• Weinandy, T.G. (2007). Athanasius. A theological introduction. Burlington: Ashgate.
• Zachariadou, Z. (2014), The Ottomans, the Greek Orthodox Church, and the Perils of the Pope. W: F. Kondyli, V. Andriopoulou, E. Panou, M. Cunningham (red.), Sylvester Syropoulos on Politics and Culture in the Fitteenth-Century Mediterranean. Themes and Problems in the „Memoires”. Section IV (23-32). Farnham/Burlington: Ashgate Publishing Company.

Identifiers

DOI

10.5281/zenodo.7845656

Biblioteka Nauki

27316469