Zwalczanie nadużyć finansowych w funduszach UE : Narzędzia stosowane do ochrony budżetu Unii, cz. II

• Authors: Marcin Szymański

Title variants

EN

Fight Against Fraud in the EU Funds – Tools Used in European Funds Spending – Part II

Abstracts

EN

In the next years, Member States will be spending funds from the EU’s largest package ever. It comprises money from the multi-annual financial perspective (2021–2027) and the reconstruction plan – designed to mitigate the crisis and provide the basis for developing modern and sustainable Europe. It will be a great challenge to eliminate fraud in the funds spending. However, it seems feasible to reduce fraud because over the last years EU institutions have made fraud combating their priority. The second part of the article related to the protection of EU financial interests focuses on mea sures and good practices examples that may significantly contribute to counteracting corruption, understood in a broad sense. It describes tools that are applied mainly by the institutions responsible for EU funds implementation aimed at identifying fraud, including a mechanism for anonymous reporting on irregularities (in the context of the Whistleblower Directive). The author discusses potential instruments developed in response to the most frequent irregularities areas, i.e. breaches in public procurement, conflicts of interests, or collusive tendering. An innovative instrument, designated for social control of public funds spending – the so called integrity pact – has been dis cussed in more detail. The author also presents IT tools to increase public spending transparency and to identify suspicious transactions.

PL

Druga część artykułu na temat ochrony interesów finansowych UE przed nadużyciami prezentuje działania, których wdrożenie w ramach systemu kontroli zarządczej może wspomagać przeciwdziałanie szeroko rozumianej korupcji. Wskazuje też przykłady praktyk niektórych urzędów. Odnoszą się one do obszarów największego ryzyka i dotyczą zarówno zapobiegania, jak i wykrywania nadużyć finansowych. Artykuł opisuje narzędzia stosowane głównie przez instytucje odpowiedzialne za wdrażanie środków unijnych, w tym mechanizm służący anonimowemu sygnalizowaniu nieprawidłowości (w kontekście dyrektywy poświęconej ochronie sygnalistów). W tej części przedstawiono możliwe do zastosowania rozwiązania, będące odpowiedzią na najczęściej występujące nieprawidłowości, przede wszystkim naruszenia w obszarze zamówień publicznych, konflikt interesów czy zmowy przetargowe. Przybliżono także tzw. pakt uczciwości, innowacyjny instrument kontroli społecznej wydatkowania środków publicznych. Opisano stosowane narzędzia informatyczne zwiększające przejrzystość wydatków publicznych, a także ułatwiające identyfikację podejrzanych transakcji.

Keywords

PL

nadużycia finansowe; fundusze UE; kontrola zarządcza; wykrywanie nadużyć finansowych; pakt uczciwości; narzędzia informatyczne; zmowy przetargowe

EN

fraud; EU funds; management control; fraud detection; integrity pact; IT tools; bid rigging

• Publisher: Najwyższa Izba Kontroli
• Journal: Kontrola Państwowa
• Year: 2021
• Volume: 66
• Issue: 4 (399)
• Pages: 27-61

Dates

published

2021

Contributors

author

Marcin Szymański

• Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej

References

• Bouhnouni: Od 17 lat powinniśmy mieć przepisy chroniące sygnalistów, Strefa Prawa Uniwersytetu SWPS.
• D. R. Cressey: Other People’s Money: A Study in the Social Psychology of Embezzlement, Montclair, NJ, Patterson Smith 1973.
• Decyzja Komisji Europejskiej z 14 maja 2019 r. ustanawiająca wytyczne dotyczące określania korekt finansowych w odniesieniu do wydatków finansowanych przez Unię w przypadku nieprzestrzegania obowiązujących przepisów dotyczących zamówień publicznych, Komisja Europejska, С(2019) 3452final.
• Guidance on the avoidance and management of conflicts of interest under the Financial Regulation Brussels, Komisja Europejska, 7.4.2021C(2021) 2119 final.
• G20 Compendium of Good Practices for Promoting Integrity and Transparency in Infrastructure Development, lipiec 2019 r.
• Jasiński W.: Rządowy program przeciwdziałania korupcji. Kształtowanie polityki antykorupcyjnej w latach 2014–2019, „Kontrola Państwowa” nr 5/2014.
• Kajalidis M.: Dobre praktyki przy zamówieniach publicznych poniżej progów, Fundacja Moje Państwo, październik 2020 r.
• Komunikat Wyjaśniający Komisji Europejskiej dotyczący prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych, Komisja Europejska, 2006/C 179/02.
• Konwencja Narodów Zjednoczonych Przeciwko Korupcji, 31.10.2003, Dz.U. 2007, nr 84 poz. 563.
• Makowski G., Nowak C., Wojciechowska-Nowak A.: Realizacja wybranych postanowień Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji w Polsce, Fundacja im. Stefana Batorego, 2015.
• Makowski G., Mileszyk N., Sobiech R., Stokowska A., Wiaderek G.: Konflikt interesów w polskiej administracji rządowej – prawo, praktyka, postawy, Fundacja im. S. Batorego, Warszawa 2014.
• Nota COCOF: Information Note on Fraud Indicators for ERDF, ESF and CF z 18.2.2009, COCOF 09/0003/00-EN.
• 1Ocena ryzyka nadużyć finansowych oraz skuteczne i proporcjonalne środki zwalczania nad użyć finansowych, Wytyczne dla państw członkowskich i instytucji wdrażających programy, Komisja Europejska, czerwiec 2014 r., EGESIF_14-0021-00.
• Poradnik dla pracowników administracji rządowej: Konflikt interesów – czym jest i jak go unikać, Dokument przygotowany pod redakcją M. Wnuka, grudzień 2015 r.
• Poradnik w zakresie przeciwdziałania nadużyciom finansowym, w szczególności w ramach projektów realizowanych z Programu Infrastruktura i Środowisko 2014–2020, Minister Inwestycji i Rozwoju, styczeń 2019 r.
• Praktyczny przewodnik dla kierowników opracowany przez grupę ekspertów z państw członkowskich koordynowaną przez dział D.2 OLAF – Zapobieganie Nadużyciom: Identyfikowanie przypadków konfliktu interesów w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych w ramach działań strukturalnych, listopad 2013 r.
• Raport z ankiety na temat przeciwdziałania i zwalczania nadużyć finansowych w wydatkowaniu środków UE, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, kwiecień 2014 r.
• Rekomendacja Rady Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) z 26 stycznia 2017 r. dotycząca uczciwości w służbie publicznej; C(2017)5.
• Rządowy Program Przeciwdziałania Korupcji na lata 2014–2019, Uchwała nr 37 Rady Ministrów z 1 kwietnia 2014 r., M.P.2014.299.
• Rządowy Program Przeciwdziałania Korupcji na lata 2018–2020, Uchwała Nr 207 Rady Ministrów z 19 grudnia 2017 r., M.P. z 2018 r. poz. 12.
• Sprawozdanie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień publicznych w 2019 r.
• Sprawozdanie specjalne nr 06/2019: Zwalczanie nadużyć finansowych w wydatkowaniu środków UE w obszarze spójności – instytucje zarządzające powinny usprawnić wykrywanie, reagowanie i koordynację działań, Europejski Trybunał Obrachunkowy, maj 2019 r.
• M. Waszak: Strażnicy demokracji. Nowe perspektywy ochrony sygnalistów, Fundacja im. S. Batorego, Warszawa 2020.
• M. Wnuk: Konflikt interesów – niedoceniany zabójca zaufania, Zamówienia Publiczne, „Doradca” nr 7/2020.
• Wspólna Strategia KE dot. Zwalczania Nadużyć 2015–2020, Komisja Europejska, grudzień 2015 r.
• Wytyczne w zakresie kontroli realizacji programów operacyjnych na lata 2014–2020, Minister Inwestycji i Rozwoju, 17 września 2019 r.
• Wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD): Managing Conflict of Interest in the Public Service, maj 2003 r.
• Wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) dotyczące zwalczania zmów przetargowych, 2009.
• Zalecenia Szefa Służby Cywilnej w zakresie promowania kultury uczciwości w służbie cywilnej, Szef Służby Cywilnej, grudzień 2017 r.
• Zalecenia w zakresie przeciwdziałania i korygowania nieprawidłowości w tym nadużyć finansowych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020, Minister Inwestycji i Rozwoju, 29 listopada 2017 r.

Identifiers

DOI

10.53122/ISSN.0452-5027/2021.1.31

Biblioteka Nauki

2050120