Wpływ sztucznej inteligencji na dyskryminację rasową – ujęcie prawne

• Authors: Paweł Mering

Abstracts

EN

The purpose of the article is to present the impact of artificial intelligence on racial discrimination. The author in the first part of the article focuses on presenting the essence and significance of the problem, both racism and the development of artificial intelligence, referring to actual, often tragic events. In the second part of the article, the author points to a number of relevant legal norms that to racial discrimination based on the impact of artificial intelligence, however significantly relate. The third part of the paper refers to the analysis of several cases in which it was the action of artificial intelligence that led to the effect of racial discrimination. The author, leaning into the issue of the effect of artificial intelligence on racial discrimination, considered three hypotheses. First, the phenomenon of discrimination by artificial intelligence is a fact that can be isolated from reality and can be appropriately stigmatized using concrete examples. Second, although artificial intelligence does not have the ability to bear legal responsibility, the effect caused by its action requires a response. And thirdly, it is undoubtedly a fact that due to the advan- ced pre-legislative process, market demand, as well as the principles guiding the EU legislator, certain legal solutions of a framework nature relating to the issue in question will sooner or later become law.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wpływu sztucznej inteligencji na dyskryminację rasową. Autor w pierwszej części artykułu skupia się na przedstawieniu istoty i doniosłości problemu, zarówno rasizmu, jak i rozwoju sztucznej inteligencji, odnosząc się do faktycznych, często tragicznych w skutkach wydarzeń. W drugiej części artykułu autor wskazuje na szereg relewantnych norm prawnych, które do dyskryminacji rasowej opartej o wpływ sztucznej inteligencji się jakkolwiek w sposób istotny odnoszą. Trzecia część opracowania odnosi się do analizy kilku przypadków, w których to działanie sztucznej inteligencji doprowadziło do skutku w postaci dyskryminacji rasowej. Autor, pochylając się nad problematyką wpływu sztucznej inteligencji na dyskryminację rasową, uwzględnił trzy hipotezy. Po pierwsze, zjawisko dyskryminacji przez sztuczną inteligencję jest faktem, który da się wyodrębnić z rzeczywistości i odpowied- nio stypizować, posługując się konkretnymi przykładami. Po drugie, mimo że sztuczna inteligencja nie ma zdolności do ponoszenia prawnej odpowiedzialności, to skutek wywołany jej działaniem wymaga reakcji. Zaś po trzecie, niewątpliwie faktem jest, iż z uwagi na zaawansowany proces przedlegislacyjny, zapotrzebowanie ze strony rynku, a także zasady, którymi kieruje się unijny prawodawca, pewne rozwiązania prawne o charakterze ramowym odnoszące się do omawianej problematyki prędzej czy później nabiorą rangi obowiązują- cego prawa.

Keywords

PL

dyskryminacja; dyskryminacja rasowa; rasizm; sztuczna inteligencja; prawo sztucznej

EN

intelige discrimination; racial discrimination; racism; artificial intelligence; artificial intelligence law

• Publisher: Instytut Metropolitalny
• Journal: Ad Astra. Program badań nad astropolityką i prawem kosmicznym
• Year: 2022
• Issue: 6
• Pages: 8-23

Dates

published

2022

Contributors

author

Paweł Mering

• Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni

References

• A. Winiarska, W. Klaus, Dyskryminacja i nierówne traktowanie jako zjawisko społecz- no‐kulturowe, Warszawa 2011 r., s. 9-11.
• G. Marshall, The Concise Oxford Dictionary of Sociology, Oksford 1994 r., s. 435.
• S. Nelson, The Study of Stereotyping, Prejudice, and Discrimination Within Social Psy- chology A Quick History of Theory and Research [w:] Handbook of Prejudice, Stereotyping, and Discrimination, red. T. Nelson, Nowy Jork 2009 r., s. 2.
• A. Winiarska, W. Klaus., Dyskryminacja i nierówne traktowanie jako zjawisko społecz- no‐kulturowe, Studia Biura Analiz Sejmowych, Warszawa 2011 r., s. 9-11.
• L. Graves, What We Know and What We Don’t Know: Human Genetic Variation and the Social Construction of Race (http://raceandgenomics.ssrc.org/Graves/) [dostęp: 29.11.2020 r.].
• J. Strzałko Co jest ewolucyjnym dziedzictwem człowieka: rasy czy rasizm? Kosmos, Tom 59, nr 1-2, Kraków 2010 r., s. 251-256. M.Bieńkowska-Ptasznik,(https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/3287/1/ Małgorzata%20Bieńkowska-Ptasznik _Tożsamość%20etniczna%20jednostki%20w%20 kontekście%20pogranicza.pdf) [dostęp: 29.11.2020 r.].
• G. Babiński, Etniczność, Encyklopedia Socjologiczna, tom I, Warszawa 1998 s. 193.
• M. Tegmark, Życie 3.0. Człowiek w erze sztucznej inteligencji, Warszawa 2019, s. 30-50.
• Zalewski T., Definicja sztucznej inteligencji [w:] Prawo sztucznej inteligencji, red. L. Lai M. Świerczewski, 2020 r., s. 1-3
• R. Dworkin, Taking Rights Seriously, wyd. 1978 r., s. 22-28.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483) 20
• P. Mering, Czy prawo unijne ma pierwszeństwo przed prawem krajowym? A co z Konstytucją RP?, https://bezprawnik.pl/prawo-ue-czy-konstytucja-rp [dostęp 26.11.2020].
• Wyrok Trybunału z dnia 15 lipca 1964 r. Flaminio Costa a E.N.E.L., https://curia.europa.eu/ arrets/TRA-DOC-PL-ARRET-C-0006-1964-200406979-0500.html [dostęp. 29.11.2020 r.].
• W. Góralczyk, S. Sawicki Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2017.
• https://futureoflife.org/ai-principles/ [dostęp: 28.11.2020 r.].
• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. 1977 nr 38 poz. 167).
• Międzynarodowa Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Ra- sowej z dnia 7 marca 1966 r. ( Dz.U. 1969 nr 25 poz. 187).
• M. Bell, Racism and Equality in the European Union, s. 63 (https://oxford.universitypressscholarship.com/view/10.1093/acprof:oso/9780199297849.001.0001/ac- prof-9780199297849) [dostęp: 29.11.2020 r.].
• Traktat z Amsterdamu zmieniający traktat o Unii Europejskiej z dnia 2 październi- ka 1997 r.(.https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:11997D/ TXT&f rom=PL).
• Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (2012/C 326/01).
• Biała Księga z dnia 19 luutego 2020 r. w sprawie sztucznej inteligencji Europejskie po- dejście do doskonałości I zaufania,COM/2020/65 final.
• Dyrektywa Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (Dz.U. L 180, 19/07/2000 P. 0022 – 0026).
• Decyzja Ramowa Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalcza- nia pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokar- nych (Dz. Urz. WE L 328 z 06.12.2008.).
• Dz.U. C 1 z 3.1.1998, str. 1-1
• Z. Brodecki, Prawo integracji w Europie, Warszawa 2008 r. s. 95.
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komite- tu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 25 kwietnia 2018 r. pn. Sztuczna inteligencja dla Europy, COM/2018/237 final
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 8 kwietnia 2019 r. pn. Budowanie zaufania do sztucznej inteligencji ukierunkowanej na człowieka, COM(2019) 168 final.
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 7 grudnia 2018 r. pn. Skoor- dynowany plan w sprawie sztucznej inteligencji, COM(2018) 795 final.
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 19 lutego 2020 r. pn. A Eu- ropean S
• S. Tolan, M. Miron E. Gomez, C. Castillo, Why Machine Learning May Lead to Unfa- irness: Evidence from Risk Assessment for Juvenile Justice in Catalonia, Best Paper Award, International Conference on AI and Law, (https://www.researchgate.net/ publication/333044538_Why_Machine_Learning_May_Lead_to_Unfairness_Eviden- ce_from_Risk_Assessment_for_Juvenile_Justice_in_Catalonia) [dostęp: 29.11.2020 r.].
• J. Buolamwini, T. Gebru, Proceedings of the 1st Conference on Fairness, Accounta- bility and Transparency, s. 77-91, Nowy Jork 2018 r. (http://proceedings.mlr.press/v81/ buolamwini18a/buolamwini18a.pdf) [dostęp: 29.11.2020 r.].
• Konstytycja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483).
• M. Safjan L. Bosek., Komentarz do art. 32 [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, Warszawa 2016 r., s. 18.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny. (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553).
• Ustawa z dnia 28 października 2002 r. O odpowiedzialności podmiotów zbiorowy- cyh za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz.U. 2002 nr 197 poz. 1661).
• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy. (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141).
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia I instytucjach rynku pra- cy (Dz.U. 2004 nr 99 poz. 100).
• https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/ai [dostęp: 21.11.2020 r.].
• K. Hill, Wrongfully accused by an algorithm, ,,New York Times”, https://www.nyti- mes.com/2020/06/24/technology/facial-recognition-arrest.html [dostęp 21.11.2020]. Rasistowski algorytm? Google pomylił czarnoskórą parę z gorylami., ,,Newsweek”, https://www.newsweek.pl/swiat/rasistowski-algorytm-google-photos-pomylil-afro- amerykanow-z-gorylami/7sdwbt4 [dostęp: 29.11.2020 r.].
• D. Zumstein, S. Hundertmark, Chatbots – and interactive technology for per- sonalized communication and services (https://www.researchgate.net/profile/
• Darius_Zumstein2/publication/322855718_Chatbots_-_An_Interactive_Techno- logy_for_Personalized_Communication_Transactions_and_Services/links/5a- 72ecde458515512076b406/Chatbots-An-Interactive-Technology-for-Personalized- -Communication-Transactions-and-Services.pdf) [dostęp: 29.11.2020 r.]. https://www.businessinsider.com/microsoft-deletes-racist-genocidal-tweets-f rom-ai-chatbot-tay-2016-3?IR=T [dostęp: 29.11.2020].
• G. Sharp, Nicon camera says Asians: People are always blinking,,,The Society Pa- ges”, https://thesocietypages.org/socimages/2009/05/29/nikon-camera-says-asians- -are-always-blinking/ [dostęp: 29.11.2020 r.].

Identifiers

DOI

10.53261/adastra20220602

Biblioteka Nauki

2156740