ZMIANY W SYSTEMIE POLSKIEJ ADMINISTRACJI WYBORCZEJ A PROBLEM ZAUFANIA OBYWATELI DO RZETELNOŚCI I UCZCIWOŚCI PROCEDUR WYBORCZYCH (KILKA REFLEKSJI W KONTEKŚCIE ŚWIADOMOŚCI KONSTYTUCYJNEJ WYBORCÓW)

• Authors: Anna Chmielarz-Grochal , Jarosław Sułkowski

Title variants

EN

CHANGES IN THE POLISH ELECTORAL BODIES’ SYSTEM AND THE ISSUE OF CITIZENS’ TRUST IN THE RELIABILITY AND HONESTY OF ELECTION PROCEDURES (REFLECTIONS IN THE CONTEXT OF THE ELECTORS’ CONSTITUTIONAL CONSCIOUSNESS)

Abstracts

EN

The article is an attempt to answer the question how the changes in the electoral administration introduced by Amendment Act of 2018 may result on the level of citizens’ trust in the state. The starting point for these considerations is the constitutional consciousness of citizens, which should be an important factor in building and maintaining trust also in electoral bodies and procedures. Elections are an important element of the democratic system. In the electoral process, electoral bodies play a special role in building public confidence. Their task is to ensure a broadly understood reliability of election procedures and fairness of the elections themselves. In the authors’ opinion, the legislator’s intention was a kind of smoke screen, whereas articipatory goals gave way to current politics. Modification of the model of electoral administration from professional to political, increasing the powers of political nominees (electoral commissioners, men of trust) and fairly disrespectful treatment of social observers, as well as favoring party committees, allows to undermine the truthfulness of these intentions. Such actions may raise voters’ reasonable doubts as to the integrity of the elections held, and, as a result, deepen/intensify the already existing distrust.

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jak wprowadzone ustawą nowelizującą z 2018 r. zmiany w administracji wyborczej mogą przekładać się na poziom zaufania obywateli do państwa. Punktem wyjścia podjętych rozważań jest świadomość konstytucyjna obywateli, która powinna być ważnym czynnikiem w budowaniu i utrzymaniu zaufania także wobec organów i procedur wyborczych. Wybory stanowią bowiem istotny element systemu demokratycznego. W procesie wyborczym szczególną rolę w budowaniu zaufania społeczeństwa odgrywają organy wyborcze, których zadaniem jest czuwanie nad zapewnieniem szeroko rozumianej rzetelności procedur wyborczych i uczciwości samych wyborów. W ocenie autorów intencja ustawodawcy była swoistego rodzaju zasłoną dymną, cele partycypacyjne ustąpiły miejsca bieżącej polityce. Przekształcenie modelu administracji wyborczej z fachowego na polityczny, zwiększenie uprawnień nominatów politycznych (komisarzy wyborczych, mężów zaufania) oraz dość lekceważące potraktowanie obserwatorów społecznych, a także uprzywilejowanie komitetów partyjnych pozwala podważyć prawdziwość tych intencji. Może to budzić u wyborców uzasadnione wątpliwości co do uczciwości przeprowadzanych wyborów, a w efekcie pogłębiać istniejącą już nieufność.

Keywords

PL

świadomość konstytucyjna; wybory; partycypacja społeczna; demokracja przedstawicielska; administracja wyborcza

EN

constitutional consciousness,; elections,; social participation,; representative democracy,; participatory democracy,; electoral administration

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2020
• Volume: 2
• Issue: XX
• Pages: 45-59

Dates

published

2020

Contributors

author

Anna Chmielarz-Grochal

• Uniwersytet Łódzki

author

Jarosław Sułkowski

• Uniwersytet Łódzki

References

• Buć M., Determinanty aktywności politycznej wyborców, „Dialogi Polityczne” 2007, nr 7.
• Chmielarz-Grochal A., Laskowska M., Sułkowski J., La crisis constitucional en Polonia (sobre la oportunidad perdida de solucionarla). Un estudio de caso, „Revista General de Derecho Constitucional” 2018, nr 27.
• Gajewski K., Mężowie zaufania oraz obserwatorzy społeczni jako wykonawcy społecznej kontroli wyborów, [w:] K. Gajewski (red.), Prawo wyborcze wczoraj i dziś, Gdańsk 2019.
• Habermas J., Obywatelstwo a tożsamość narodowa. Rozważania nad przyszłością Europy, Warszawa 1993.
• Jakubowski P., Modele administracji wyborczej - przegląd rozwiązań prawnych w wybranych państwach, „Przegląd Sejmowy” 2014, nr 6.
• Mączyński A., Potencjalne możliwe schematy działania: elitystyczny i partycypacyjny model demokracji oraz ich konsekwencje dla interakcji publicznych, [w:] Praktyka realizacji biernego prawa wyborczego w Polsce. Źródła regulacji, wykładnia przepisów prawa i efekty ich stosowania w świetle ustawy Kodeks wyborczy, Warszawa 2015.
• Pyrzyńska A., Społeczni obserwatorzy wyborów w polskim prawie wyborczym, „Studia Wyborcze” 2018, t. 26.
• Rachwał M., Wybory we współczesnym państwie demokratycznym, [w:] M. Rachwał (red.), Uwarunkowania i mechanizmy partycypacji społecznej, Poznań 2017.
• Rakowska-Trela A., Składowski K., Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018, Warszawa 2018.
• Sokala A., Administracja wyborcza w obowiązującym prawie polskim. Struktura organizacyjna, charakter prawny, Toruń 2010.
• Sokala A., Zmiany w systemie polskiej administracji wyborczej, „Studia Wyborcze” 2018, t. 25.
• Sześciło D., Modele administracji wyborczej w wybranych państwach, „Studia Wyborcze” 2013, t. 15.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0014.1687

Biblioteka Nauki

443623