Evaluation of the correctness of the German military intelligence’s findings concerning armament and equipment of the Polish Army in 1939. Part I, Land forces

• Authors: Adam Nogaj

Title variants

PL

Ocena poprawności rozpracowania przez niemiecki wywiad wojskowy uzbrojenia oraz wyposażenia Wojska Polskiego w 1939 roku. Część I, Wojska lądowe

Abstracts

PL

Prezentowana publikacja jest jedną z kilkunastu napisanych przez autora, poświęconych prezentacji stanowi wiedzy niemieckiego wywiadu wojskowego o Wojsku Polskim w 1939 r. We wspomnianych publikacjach podjęto także próby oceny poprawności ustaleń tego wywiadu. Artykuł bazuje na materiałach archiwalnych 12. Oddziału Wywiadowczego „Armie Obce Wschód” Sztabu Generalnego Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych z 1939 r., który opracowywał syntetyczne opracowania dotyczące Polski dla najwyższych rangą dowódców wojskowych, w oparciu o analizy oraz materiały zbiorcze z poszczególnych Abwehstelle. Analizowane dokumenty były przed laty dokumentami tajnymi, dostarczanymi wyłącznie do dowódców najwyższego szczebla armii niemieckiej oraz kancelarii Fuehrera. Obecnie, są one zupełnie jawne, dostępne dla badaczy w Bundesarchiv-Militaerarchiv we Freiburgu. Kopie części z tych dokumentów, w postaci mikrofilmów, znajdują się m.in. w Warszawie w Archiwum Akt Nowych. Z uwagi na znaczną objętość publikacji, została ona podzielona na dwie części. Prezentowany artykuł, to część pierwsza, poświęcona stanowi wiedzy wywiadu niemieckiego o uzbrojeniu oraz wyposażeniu wojsk lądowych. W artykule zaprezentowano nie tylko wiedzę wywiadu niemieckiego, lecz także podstawowe analizy, dotyczące oceny poprawności ustaleń tego wywiadu. Z przeprowadzonych analiz oraz zaprezentowanych w artykule uogólnionych zapisów wynika, że wywiad niemiecki nie popełnił rażących błędów w przedstawionych ocenach, dotyczących uzbrojenia i wyposażenia piechoty i kawalerii. Czyli najistotniejszych i najliczniejszych komponentów WP. Dużo błędów popełniono jednakże w prezentacji uzbrojenia artylerii, przyjmując m.in. istnienie na wyposażeniu dział z wojny polsko-bolszewickiej 1920 r., których w 1939 r. na wyposażeniu WP już nie było. Być może, że Abwehra, nie mając aktualnych danych w 1939 r. posłużyła się danymi z wcześniejszych lat, z pierwszej połowy lat 30., kiedy to działa występowały jeszcze na wyposażeniu WP. Nie znano także modeli najcięższego uzbrojenia artylerii. Rozpracowano natomiast na bardzo dobrym poziomie polską broń pancerną. Artykuł, jest kolejną „cegiełką” wnoszoną w dzieło poznania dotychczas niezbadanych zakamarów naszej najnowszej historii.

EN

The presented publication is one of several that the author wrote on to the presentation of the knowledge of German military intelligence about the Polish Army in 1939. These publications also attempted to assess the correctness of the findings of the afore-mentioned intelligence. The article is based on archival materials of the 12th Foreign Armies East Intelligence Section of the General Staff of the High Command of the Land Forces of 1939, which developed synthetic elaborations for the top military commanders of the German army, based on the analysis and collective materials from the individual Abwehstelle. For years, the documents analysed were secret and delivered exclusively to the top commanders of the German army and Hitler’s Chancellery. At present, they are entirely non-confidential and available to researchers at the Bundesarchiv-Militaerarchiv in Freiburg. Copies of parts of these documents, in the form of microfilms, can be found, among others, in the Archive of New Files in Warsaw. Due to the considerable volume of the publication, it has been divided into two parts. The presented article constitutes the first part and is devoted to the knowledge of the German military intelligence on the armament and equipment of land forces. The article presents not only the knowledge of the German military intelligence, but also basic analyses concerning the evaluation of the correctness of its findings. The analyses carried out and the generalised records presented in the article show that the German military intelligence did not make gross errors in the presented assessments concerning the armament and equipment of infantry and cavalry. That is, the most important and numerous components of the Polish Army (WP). However, many mistakes were made in the presentation of the armament of the artillery, assuming, among other things, the presence of cannons from the Polish-Soviet war of 1920 in the equipment, which the WP did no longer have in 1939. Perhaps in 1939 the Abwehr, having no current data, used data from earlier years, from the first half of the 1930s, when the WP still had cannons in its equipment. Models of the heaviest artillery weapons were also unknown. On the other hand, the Polish armoured weapons were worked out very well. The article constitutes yet another contribution to the work of learning about the so-far unexplored recesses of our recent history.

Keywords

PL

Abwehra; wywiad niemiecki; rozpoznanie; uzbrojenie; Wojsko Polskie

EN

Abwehra; German military intelligence; reconnaissance; armament; Polish Army

• Publisher: Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Journal: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Year: 2020
• Volume: 52
• Issue: 2(196)
• Pages: 366-386

Dates

published

2020

Contributors

author

Adam Nogaj

• Military historian

References

• Nogaj A. Techniczne źródła pozyskiwania informacji wywiadowczych. Zeszyty naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych im. Gen. T. Kościuszki. 2011;4(162):115-9.
• Kahn D. Szpiedzy Hitlera. Niemiecki wywiad wojskowy w czasie II wojny światowej. Warszawa: “Magnum”; 2000, p. 177-243.
• Bundesarchiv-Militaerarchiv (here in after BA-MA) in Freiburg. Organisational structure and personnel resources of the 6th Chief Quartermaster’s Department (VI Oddział Nadkwatermistrzostwa), as at September 1938, file no. RH2/1472.
• Nogaj A. Wojsko Polskie w dokumentach niemieckiego wywiadu wojskowego. Omówienie źródeł z 1939 roku. Przegląd Historyczno-Wojskowy. 2008;9(60);3(223):77-98.
• Stachiewicz W. Wierności dochować żołnierskiej. Przygotowania wojenne w Polsce 1935-1939 oraz kampania 1939 w relacjach szefa Sztabu Głównego i szefa Sztabu Naczelnego Wodza. Warszawa: “Rytm”; 1998.
• Grzelak C, Stańczyk H. Kampania polska 1939 roku. Początek II wojny światowej. Warszawa: “Rytm”; 2005.
• Wyszczelski L. W obliczu wojny. Wojsko Polskie 1935-1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton; 2008.
• Kozłowski E. Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej; 1964.
• Rozdżestwieński PM. Umundurowanie polowe piechoty. Warszawa: Edipresse Polska; 2014.
• Album wyposażenia Wojska Polskiego. Część 1. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych; 1933, [online]. Available at: http://zbrojownia.cbw.wp.mil.pl:8080/dlibra/docmetadata?id=1293&from=pubstats.
• BA-MA, Oberkommando des Heeres, Az 3 a/n 5o-12. Abt. (III) GenStdH, Nr 550/39 geh., Grosses Orientierungshaft Polen, Stand: Fruehjahr 1939, Kapitel 3b, I. Gliderung, Bewaffnung und Straerken der einzelnen Waffen im Frieden (einschl. Marine), II National Defence (National Verteidigung), III. Motorisierung., Berlin, den 1. April 1939., file no. H3/1815/1.
• Smaczny H. Księga kawalerii polskiej 1914-1947. Rodowody, barwa, broń. Warszawa: TESCO; 1989.
• Jankowski S. “Agaton”. Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Wspomnienia 1939-1946. Vol. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy; 1984.
• 37 mm armata przeciwpancerna Bofors, [online]. Available at: https://pl.wikipedia.org/wiki/37_mm_armata_przeciwpancerna_Bofors [Accessed: 14 April 2018].
• 15 Cieplewicz M. [et al.]. Zarys dziejów wojskowości polskiej w latach 1864-1939, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej; 1990.
• Archive of New Files (Archiwum Akt Nowych – AAN), Oberkommando des Heeres, Az. 3 a/n 50-12. Abt. (III) GenStdH, Nr. 1400/39 g., Geheim, Kurze Uebersichtueberdie polnische Panzerwaffe, Stand: Juli 1939, Alexandria Collection (here in after: AC), T. 78, reel 502, frame 6490027-6490056.
• Jońca A, Szubański R, Tarczyński J. Wrzesień 1939. Pojazdy Wojska Polskiego. Barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności; 1990.
• TK-3, [online]. Available at: https://pl.wikipedia.org/wiki/TK-3 [Accessed: 14.04.2018].

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0014.2540

Biblioteka Nauki

30145354