Public interest as a determinant of territorial autonomy

• Authors: Przemysław Niemczuk

Title variants

PL

Interes publiczny jako determinanta autonomii terytorialnej

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie problematyki autonomii terytorialnej. Tezą wyznaczającą kierunek rozważań jest założenie, że jedną z podstawowych determinant autonomii terytorialnej jest interes publiczny. Autonomia terytorialna nie ma ściśle ustalonej treści prawnej. Jest pojęciem ogólnym i względnym, którego zdefiniowanie jest zadaniem trudnym, o ile w ogóle możliwym. Jedno jest jednak pewne – pojęcie to wyraża ideę, która determinuje system prawny regulujący organizacyjno-terytorialną formę państwa. Chodzi tu o kwestię podziału w wykonywaniu władzy pomiędzy centrum a terenem związanej z interesem właściwym odpowiednio dla centrum i dla terenu. Natomiast dalsze próby konkretyzacji „autonomii terytorialnej” napotykają już poważne trudności. Stąd szczególnie istotny w tych rozważaniach jest kontekst interesu publicznego. Pojęcie interesu publicznego zasadniczo ma sens względny. Jego treść zależy bowiem od stale zmieniających się uwarunkowań społecznych. Zmienność ta jest między innymi wynikiem kontekstu terenowego. Inna treść będzie właściwa dla określenia interesu ogólnopaństwowego, a inna dla interesu terenowego. Wydaje się więc, że do wyjaśnienia pojęcia „autonomia terytorialna” przybliżyć może odniesienie do koncepcji interesu publicznego, a następnie uwzględnienie relacji pomiędzy interesem „terenu” a interesem ogólnopaństwowym. Zabieg ten pozwoli na uchwycenie zarysu autonomii terytorialnej przez pryzmat determinującego ją interesu publicznego.

EN

The article aims to explore the concept of territorial autonomy. The research assumption is that public interest is one of the fundamental determinants of territorial autonomy. Territorial autonomy has not been defined by law. It is a general and relative term, and thus difficult to define (if such an enterprise is possible at all). However, one thing is certain - the idea behind this term determines the law regulating the organizational and territorial form of the state, i.e. the distribution of power between the centre and the territory. Further attempts to specify territorial autonomy are met with serious difficulties. Therefore, it is crucial to look at it through the prism of public interest. The term public interest has a relative meaning, because it depends on the constantly changing social conditions. This variability is, among others, a result of the territorial context. The national interest and the territorial interest will be defined in different ways. It seems, therefore, that in order to explicate the notion territorial autonomy, one should refer to the concept of public interest and then take into account the relationship between the interest of a territory and the interest of the whole state. This will make it possible to outline territorial autonomy through the prism of its determinant – the public interest.

Keywords

EN

public administration; administrative law; public interest; territorial autonomy

PL

administracja publiczna; prawo administracyjne; interes publiczny; autonomia terytorialna

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2020
• Volume: 3
• Issue: XX
• Pages: 223-233

Dates

published

2020

Contributors

author

Przemysław Niemczuk

References

• Agopszowicz A. [in:] A. Agopszowicz, Z. Gilowska (eds.), Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999.
• Blicharz J., Kategoria interesu publicznego jako przedmiot działania administracji publicznej, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 2004, 40.
• Boć J. [in:] J. Boć, Prawo administracyjne, Wrocław 2000.
• Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Kraków 2006.
• Elżanowski M., Kompetencje i zadania naczelników gmin a nowy podział administracyjny, „Państwo i Prawo” 1977, 4.
• Filipek J., Elementy strukturalne norm prawa administracyjnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1982.
• Filipek J., Rola prawa w działalności administracyjnej państwa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1974.
• Friedmann W., The Changing Content of Public Interest: Some Comments on Harold D. Lasswell, [in:] The Public Interest, New York 1962.
• Gilowska Z. [in:] A. Agopszowicz, Z. Gilowska, Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1999.
• Kamiński A.Z., Niedialektyczna koncepcja planowania i interes społeczny, [in:] W. Morawski (ed.), Gospodarka i demokracja, Warszawa 1983.
• Komierzyńska E., Zdyb M., Klauzula interesu publicznego w działaniach administracji publicznej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2016, 2.
• Lang J., Struktura prawna skargi w prawie administracyjnym, Wrocław 1972.
• Lang, J., Z rozważań nad pojęciem interesu w prawie administracyjnym, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 1997, 38.
• Leoński Z., Organy administracji państwowej w RP, Poznań 1995.
• Leoński Z., Samorząd w Polsce, Warszawa 1998.
• Miemiec W., Miemiec M., Podmiotowość publicznoprawna gminy, „Samorząd Terytorialny” 1991, 11-12.
• Niczyporuk J. [in:] J. Stelmasiak, J. Szreniawski (eds.), Prawo administracyjne ustrojowe. Podmioty administracji publicznej, Bydgoszcz – Lublin 2002.
• Niczyporuk J., Szreniawski J. [in:} E.J. Nowacka (ed.), Ustrój administracji publicznej, Warszawa 2000.
• Olejniczak-Szałowska E., Zadania własne i zlecone samorządu terytorialnego, „Samorząd Terytorialny” 2000, 12.
• Rabska T., Prawny mechanizm kierowania gospodarką, Wrocław – Warszawa – Kraków 1990.
• Stahl M., Wykonywanie zadań publicznych w interesie publicznym i władztwo jako cechy podmiotów administrujących, [in:] R. Hauser, A. Wróbel (eds.), System prawa administracyjnego. Podmioty administrujące, Vol. 6, Warszawa 2011.
• Wiktorowska A., Prawne determinanty samodzielności gminy. Zagadnienia administracyjnoprawne, Warszawa 2002.
• Wyrzykowski M., Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym, Warszawa 1986.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0014.4245

Biblioteka Nauki

2052863