WWII vicissitudes of the insignia of king Augustus III

• Authors: Jarosław Robert Kudelski

Title variants

PL

Wojenne losy insygniów króla Augusta III

Abstracts

PL

W czasie II wojny światowej zajęciu, przemieszczeniu i wywozowi uległo wiele cennych dzieł sztuki znajdujących się w polskich zbiorach publicznych i prywatnych. Ze względu na wartość niektórych obiektów władze okupacyjne podjęły decyzję o przekazaniu części z nich niemieckim muzeom. Taki los spotkał m.in. insygnia koronacyjne króla Augusta III i jego żony Marii Józefy. Niemieccy urzędnicy przejęli regalia należące do Muzeum Narodowego w Warszawie już w 1939 roku. Początkowo przewieziono je do Krakowa – stolicy Generalnego Gubernatorstwa. Kilka miesięcy później insygnia wróciły do Warszawy. W 1941 r. upomniał się o nie szef Kancelarii Rzeszy dr Hans Lammers. Decyzją Adolfa Hitlera regalia miały trafić do zbiorów Grünes Gewölbe w Dreźnie, dokąd wywieziono je z Warszawy w 1942 roku. Pod koniec wojny zostały ewakuowane do składnicy dzieł sztuki w podziemiach twierdzy Königstein. Po jej zakończeniu insygnia zostały wywiezione – wraz z innymi dobrami kultury – do Moskwy. Dopiero w 1960 r. władze radzieckie zwróciły Polsce cenne regalia.

EN

During WW II, numerous precious art works from Polish public and private collections were looted, displaced and taken out of Poland. In view of the value of some of those pieces, the invaders’ authorities decided to have them transferred to German museums, and this is what happened to the coronation insignia of King Augustus III and his spouse Maria Josepha. German officials took over the regalia which were property of the National Museum in Warsaw already in 1939. Some time after, they were transferred to Cracow, the capital of the General Government. Several months later the insignia returned to Warsaw. In 1941, Dr Hans Lammers, Chief of the Reich Chancellery, requested them. On Adolf Hitler’s decision they were to be transferred to Dresden’s Grünes Gewölbe; in order to be transported there they were taken from Warsaw in 1942. By the end of the war, they were evacuated to a repository of artworks in the cellars of the Königstein Fortress. After WW II had ended, they were relocated, together with other cultural goods, to Moscow. It was only in 1960 that the Soviet regime returned the precious regalia to Poland.

Keywords

EN

royal insygnia of Augustus III; reclamation; Grünes Gewölbe; war vicissitudes of art works; war losses

PL

insygnia koronacyjne króla Augusta III; rewindykacja; Grünes Gewölbe; wojenne losy dzieł sztuki; straty wojenne

• Publisher: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
• Journal: Muzealnictwo
• Year: 2021
• Issue: 62
• Pages: 129-138

Dates

published

2021

Contributors

author

Jarosław Robert Kudelski

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.0008

Biblioteka Nauki

1932697