EN
The provisions on the EU coordination of social security systems are fundamental to the implementation of the Treaty principle of free movement of persons. Unfortunately, the application of Regulations No. 883/2004 and 987/2009 is in practice difficult, and becomes the subject of disputes between Member States, that concern either the way the EU rules are interpreted, or the factual circumstances relevant to the assessment of the given case. Protracted, unsolved conflicts between Member States’ administrations, on the one hand, generate costs and burdens for the institutions involved, while on the other, undermine the trust of citizens and businesses in EU law and call into question the effectiveness of the social protection the coordination rules are supposed to guarantee. The issue of the efficient settlement of disputes is therefore of major importance, both in a systemic and individual sense. Disputes arising from the coordination of social security systems regulations may be settled either in judicial proceedings before the national courts, or the Court of Justice of the European Union (CJEU) or in out-of-court proceedings based on dialog, conciliation or – soon – also mediation between national administrations. This article aims to introduce the available out-of-court dispute settlements methods that can be used by Member States. This issue deserves to be analyzed in depth, as recent years have brought about significant changes in this matter. The main development factors were the new rulings of the CJEU and the establishment of the European Labour Authority in 2019.
PL
Przepisy o unijnej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego mają fundamentalne znaczenie dla realizacji traktatowej zasady swobodnego przepływu osób. Stosowanie rozporządzeń nr 883/2004 i 987/2009 napotyka jednak w praktyce trudności i staje się przedmiotem sporów między państwami członkowskimi. Spory te dotyczą sposobu interpretacji przepisów unijnych bądź okoliczności faktycznych istotnych dla oceny danej sprawy. Przedłużające się, niezałatwione konflikty między administracjami państw członkowskich z jednej strony generują koszty i obciążenia dla zaangażowanych w nie instytucji, z drugiej uderzają w zaufanie obywateli i przedsiębiorców do prawa Unii Europejskiej i stawiają pod znakiem zapytania skuteczność ochrony socjalnej, którą przepisy o koordynacji mają gwarantować. Kwestia szybkiego i ostatecznego rozwiązywania sporów ma więc doniosłe znaczenie praktyczne, zarówno w sensie systemowym, jak i jednostkowym. Spory z obszaru koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego mogą być rozstrzygane w postępowaniach sądowych, prowadzonych przed sądami krajowymi lub Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), albo w postępowaniach pozasądowych, opartych na formule dialogu, koncyliacji, a już wkrótce także mediacji między administracjami państw członkowskich. Niniejszy artykuł ma na celu omówienie dostępnych pozasądowych metod rozwiązywania sporów między państwami członkowskimi. Zagadnienie to zasługuje na pogłębioną analizę, gdyż ostatnie lata przyniosły istotne zmiany w tej materii. Głównymi czynnikami rozwoju były nowe rozstrzygnięcia TSUE oraz powołanie do życia w 2019 r. Europejskiego Urzędu ds. Pracy.