Równe prawa pracujących małżonków i innych osób pełniących obowiązki rodzinne a zachowanie równowagi między życiem zawodowym i rodzinnym

• Authors: Helena Szewczyk

Title variants

EN

Equal rights of working spouses and other persons who fulfil family responsibilities and the maintenance of the balance between work and family life

Abstracts

EN

The improvement in the quality of life of an employed person and his/her sustainable development are the basis of the concept of work-life balance. In this concept, the professional and private spheres are of equal importance and should complement and strengthen each other. The objective of ILO Convention 156 and ILO recommendation 165 related to it, is to ensure equal treatment and equal opportunities in the scope of employment and professional activity of working women and men who fulfill family responsibilities. Art. 33 section 2 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union and the European pillar of social rights provides accordingly. The permanence of marriage and equal rights of spouses are among the basic principles of Polish family law. Equal rights of women and men in the context of equal rights of persons carrying out parental and care responsibilities are a fundamental constitutional principle in our country. Therefore, new legal regulations at the EU and national level concerning the balance between the professional and private life of parents and guardians are necessary. It should be de lege ferenda called for the inclusion of the concept of balance between professional and private life of working people who perform parental and guardian functions in labor law and family and guardianship law in a wider scope. It seems that nowadays the most important problem is the introduction of legal solutions in the field of work exemptions, employee holidays and more flexible working hours for employees who have care responsibilities towards the elderly or chronically ill (parents, parents-in-law, siblings) to the Labor Code.

PL

U podstaw koncepcji równowagi pomiędzy życiem zawodowym a życiem pozazawodowym (work-life balance) leży poprawa jakości życia osoby zatrudnionej oraz jej zrównoważony rozwój. W koncepcji tej sfera zawodowa i prywatna mają równą wartość i powinny się wzajemnie uzupełniać oraz wzmacniać. Celem konwencji nr 156 MOP i powiązanego z nią zalecenia nr 165 MOP jest zagwarantowanie równego traktowania i równych szans w zatrudnieniu i działalności zawodowej pracujących kobiet i mężczyzn wypełniających obowiązki rodzinne. Podobnie stanowi art. 33 ust. 2 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz Europejski filar praw socjalnych. Trwałość małżeństwa i równouprawnienie małżonków jest jedną z podstawowych zasad polskiego prawa rodzinnego. Równouprawnienie kobiet i mężczyzn w kontekście równych praw osób pełniących obowiązki rodzicielskie i opiekuńcze stanowi fundamentalną zasadę ustrojową w naszym kraju. Konieczne są zatem nowe regulacje prawne na szczeblu unijnym i krajowym w sprawie równowagi w życiu zawodowym i prywatnym rodziców i opiekunów. De lege ferenda należy postulować, aby koncepcja równowagi między życiem zawodowym i prywatnym osób pracujących, pełniących funkcje rodzicielskie i opiekuńcze, była szerzej uwzględniania w przepisach prawa pracy i prawa rodzinnego i opiekuńczego. Wydaje się, że najbardziej istotnym obecnie problemem jest wprowadzenie do kodeksu pracy rozwiązań prawnych z zakresu zwolnień od pracy, urlopów pracowniczych oraz bardziej elastycznego czasu pracy dla pracowników, którzy mają obowiązki opiekuńcze wobec osób starszych lub przewlekle chorych (rodziców, teściów, rodzeństwa).

Keywords

PL

małżonkowie; życie rodzinne; życie zawodowe; zatrudnienie; równe prawa; równowaga

EN

spouses; family life; professional life; employment; equal rights; balance

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2021
• Volume: specjalny I
• Issue: XXI
• Pages: 413-426

Dates

published

2021

Contributors

author

Helena Szewczyk

References

• Babińska-Górecka R., Uprawnienia związane z rodzicielstwem osób wykonujących pracę zarobkową, [w:] Umowa o pracę a umowa o zatrudnienie, red. G. Goździewicz, Warszawa 2018.
• Czajka Z., Dyskryminacja kobiet w pracy zawodowej czy wpływ obiektywnych czynników, „Polityka Społeczna” 2013, nr 8.
• Jarosz-Żukowska M.S., Problem horyzontalnego stosowania norm konstytucyjnych dotyczących wolności i prawa jednostki w świetle Konstytucji RP, [w:] Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP, t. I, red. M. Jabłoński, Warszawa 2010.
• Klimasauskiene I., Reconsiliation of work family life in de Court of Justice of the European Union Case Law, „Studia z zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej”, red. A. Świątkowski, Kraków 2015.
• Lasocki T., Zasada równości płci w dostępie do zasiłku macierzyńskiego, PiZS 2011, nr 6.
• Ludera-Ruszel A., Równowaga między życiem zawodowym i prywatnym pracownika w przepisach o czasie pracy, [w:] Prawo ochrony pracy – współczesność i perspektywy rozwoju, red. T. Wyka, M.A. Mielczarek, Warszawa 2017.
• Ludera-Ruszel A., Standardy ochrony pracowniczego prawa do prywatności w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Państwo i Prawo” 2016, nr 4.
• Łętowska E., W sprawie konstytucyjnego równouprawnienia kobiet, [w:] Konstytucja. Rząd. Parlament. Księga Jubileuszowa Profesora Jerzego Ciemniewskiego, red. P. Radziewicz, J. Wawrzyniak, Warszawa 2014.
• Masternak-Kubiak M., Prawo do równego traktowania, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
• Mitrus L., Stosunek pracy, Kraków 2005.
• Molitor K., Die Stellung der Frau im Recht der Arbeit und der sozialen Sicherheit, „Recht der Arbeit” 1984, nr 1.
• Pietras A., Satysfakcja z pracy w świetle koncepcji work-life balance. Analiza zagadnienia z perspektywy ochrony pracy, „Gdańsko-Łódzkie Roczniki Prawa Pracy i Prawa Socjalnego” 2017;
• Pluta A., Uwarunkowania kształtowania relacji praca – życie pozazawodowe drogą do zrównoważonego rozwoju jednostki, red. R. Tomaszewska-Lipiec, Bydgoszcz 2014.
• Polkowska D., Bariery w dostępie kobiet do rynku pracy a kontrakt płci, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2007, nr 1.
• Półtorak M., Projekt dyrektywy WLB – nowe podejście do równości płci w zatrudnieniu?, [w:] Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej, red. K.W. Baran, Kraków 2019.
• Pużycka I., Wojnowska-Radzińska J., Zasada równości i zakaz dyskryminacji w Konstytucji RP, [w:] Prawo wobec dyskryminacji w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym, red. Z. Niedbała, Warszawa 2011.
• Safjan M., Efekt horyzontalny praw podstawowych w prawie prywatnym: autonomia woli a zasada równego traktowania, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2009, nr 2.
• Sanetra W., Ekspertyza dotycząca dyrektywy 96/34 w sprawie urlopów rodzicielskich. Prawo pracy. Cz. I. Opracowania analityczne, red. M. Matey-Tyrowicz, Warszawa 1998.
• Serafin K., Polska regulacja prawa do urlopu ojcowskiego na tle regulacji innych państw, „Gdańsko-Łódzkie Roczniki Prawa Pracy i Prawa Socjalnego” 2011, nr 1.
• Serafin K., Prawo do urlopu ojcowskiego w polskiej regulacji prawnej, „Zeszyty Prawnicze UKSW” 2010, nr 10.1.
• Serafin K., Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem w kontekście art. 33 Konstytucji RP, [w:] Prawa człowieka. Współczesne zjawiska, wyzwania, zagrożenia, t. 2, red. A. Kalisz, Sosnowiec 2015.
• Sękowska-Kozłowska K., Stereotypy dotyczące seksualności i społecznej roli kobiet jako przyczyna naruszenia zakazu dyskryminacji ze względu na płeć glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 25.07.2017 r., 17484/15 Carvalho Pindodl Sousa Morais przeciwko Portugalii, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018, nr 2.
• Sękowska-Kozłowska K., Stereotypy dotyczące płci a przemoc wobec kobiet w dorobku prawnomiędzynarodowym. Od identyfikacji do kształtowania instrumentów prawnych, „Studia Prawnicze” 2016, nr 2.
• Skąpski M., Pracowniczy obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.), „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2001, nr 2.
• Stawiarska P., Wypalenie zawodowe w perspektywie wyzwań współczesnego świata, Warszawa 2016.
• Stefański K., Elastyczny czas pracy, Warszawa 2016.
• Szewczyk H., Równość płci w zatrudnieniu, Warszawa 2017.
• Świątkowski A.M., Międzynarodowe prawo pracy, t. I: Międzynarodowe publiczne prawo pracy – standardy międzynarodowe, vol. 2, Warszawa 2008.
• Świątkowski A.M., Prawo pracy Unii Europejskiej, Warszawa 2015.
• Walczak K., Wpływ europejskiego prawa pracy na polskie indywidualne prawo pracy, „Monitor Prawa Pracy” 2006.
• Wujczyk M., Prawo pracownika do ochrony prywatności, Warszawa 2012.
• Zajadło J., Idea równości we współczesnej filozofii prawa i filozofii polityki, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 6.
• Zieliński T., Podstawy rozwoju prawa pracy, Kraków 1988.
• Ziółkowski M., Zasada równości kobiet i mężczyzn, „Państwo i Prawo” 2016, nr 2.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.6147

Biblioteka Nauki

2056741