Sądownictwo polubowne – nowa jakość rozstrzygania sporów

• Authors: Tomasz Kałużny

Title variants

EN

Arbitration judiciary – new quality of dispute resolution

Abstracts

EN

Arbitration judiciary, often referred to as arbitration, is commonly presented in the literature as one of the alternative methods of dispute resolution. The objections to the irregularities of the judicial state system and legitimate expectations in terms of reducing the time and costs of the proceedings guarantee the parties real access to court and protection of their rights by drawing up an arbitration clause. As part of the mutual relations of arbitration with respect to alternative dispute resolution methods, it should be emphasized that arbitration is a real alternative to the state justice administered by the common courts. It is also worth pointing to the possibilities and the need for disputes resolution by arbitration constituting as an important addition to the course of justice made by courts. The consistent intention to resolve the conflict reflected in the arbitration agreement and the exceptional opportunities for the parties to participate in the arbitration proceedings constitute a new content of the culture and legal awareness of citizens and the creation of modern mutual relations between the parties of broadly understood civil law relations. An arbitration clause, the implementation of arbitration proceedings and the resolution of a dispute within the framework of arbitration may and should therefore constitute a new quality in the administration of justice.

PL

Sądownictwo polubowne, często określane mianem arbitrażu, przedstawiane jest powszechnie w poglądach piśmiennictwa jako jedna z alternatywnych metod rozwiązywania sporów. Zastrzeżenia względem nieprawidłowości sądowego wymiaru sprawiedliwości oraz uzasadnione oczekiwania w zakresie redukcji czasu i kosztów postępowania gwarantują stronom realny dostęp do sądu i ochronę praw przez sporządzenie zapisu na sąd polubowny. W ramach wzajemnych relacji sądownictwa polubownego względem alternatywnych metod rozwiązywania sporów należy podkreślić, że arbitraż stanowi realną alternatywę dla wymiaru sprawiedliwości sprawowanego przez sądownictwo państwowe. Warto również wskazać na możliwości i potrzebę rozstrzygania sporów w ramach sądownictwa polubownego stanowiącego istotne uzupełnienie sądowego wymiaru sprawiedliwości. Odzwierciedlony w umowie arbitrażowej zgodny zamiar rozstrzygnięcia konfliktu oraz wyjątkowe możliwości partycypacji stron w prowadzonym postępowaniu arbitrażowym stanowią o nowej treści kultury i świadomości prawnej obywateli oraz kreowaniu nowoczesnych wzajemnych relacji stron szeroko rozumianych stosunków cywilnoprawnych. Zapis na sąd polubowny, realizacja postępowania arbitrażowego i rozstrzygnięcie sporu w ramach sądownictwa polubownego mogą i powinny stanowić nową jakość w zakresie wymierzania sprawiedliwości.

Keywords

PL

sądownictwo polubowne; arbitraż; mediacja; rozstrzyganie sporów; rozwiązywanie konfliktów; wymierzanie sprawiedliwości

EN

arbitration judiciary; arbitration; mediation; dispute resolution; conflict resolution; administration of justice

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2021
• Volume: specjalny I
• Issue: XXI
• Pages: 623-638

Dates

published

2021

Contributors

author

Tomasz Kałużny

References

• Błaszczak Ł., Alternatywne formy rozwiązywania sporów – analiza zjawiska na tle prawa polskiego, [w:] Czterdziestolecie kodeksu postępowania cywilnego. Zjazd Katedr postępowania cywilnego w Zakopanem (7-9.10.2005 r.), red. I. Ratusińska, Kraków 2006.
• Błaszczak Ł., Ludwik M., Sądownictwo polubowne (arbitraż), Warszawa 2007.
• Ereciński T., [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. T. Ereciński, Warszawa 2012.
• Ereciński T., Weitz K., Sąd arbitrażowy, Warszawa 2008.
• Gmurzyńska E., Mediacja w Stanach Zjednoczonych. Rola prawników, [w:] Alternatywne formy rozwiązywania sporów. Przegląd zagadnień, Warszawa 2003.
• Jakubecki A., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2013.
• Korybski A., Alternatywne rozwiązywanie sporów w USA, Lublin 1993.
• Łaszczuk M., Szpara J., [w:] System prawa handlowego, t. VIII: Arbitraż handlowy, red. A. Szumański, Warszawa 2010.
• Morawski L., Proces sądowy a instytucje alternatywne (na przykładzie sporów cywilnych), PiP 1993, z. 1.
• Morek R., ADR w sprawach gospodarczych, Warszawa 2004.
• Okolski J., Arbitraż: wątpliwości i zastrzeżenia, wywiad w „Rzeczpospolitej” z dnia 15.04.2005 r.
• Szpunar M., Sądownictwo polubowne wobec prawa konkurencji Wspólnoty Europejskiej, [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, Kraków 2005.
• Wąsowska A., Mediacja z korzyścią dla przedsiębiorców, prawników i społeczeństwa obywatelskiego, „Prawo Europejskie w Praktyce” 2015, nr 11.
• Zachariasiewicz M., [w:] Diagnoza arbitrażu. Funkcjonowanie prawa o arbitrażu i kierunki postulowanych zmian, red. B. Gessel-Kalinowska vel Kalisz, Wrocław 2014.
• Zbiegień T., Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego, [w:] Międzynarodowy i krajowy arbitraż handlowy u progu XXI wieku. Księga pamiątkowa dedykowana doktorowi habilitowanemu Tadeuszowi Szczurskiemu, red. P. Nowaczyk, S. Pieckowski, J. Poczobut, A. Szumański, A. Tynel, Warszawa 2008.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.6210

Biblioteka Nauki

2056702