Prawnoteleologiczne aspekty funkcji ochronnej norm proceduralnych ubezpieczeń społecznych

• Authors: Katarzyna Szlachta-Kisiel

Title variants

EN

Legal and teleological aspects of the protective function of procedural norms of social insurance

Abstracts

EN

Determining the protective function of the norms of the pre-trial procedure in cases of pension and retirement benefits based on the aim and scope of the norms is not only possible but also necessary for a wider understanding of social insurance. The legal and teleological context plays the role of a determinant of the aim of a legal norm desired by the legislator and allows for the indication of exemplary institutions which, established by the legislator, perform a protective function. When norms are being examined through the prism of the psychological theory of law they show that social security law is a psychological phenomenon and should be subjected to a multidimensional study that will reveal the intended aim of the legislator. The protective function is also performed by a specific procedure model with the precisely defined boundaries of the function. From the sociological perspective, an undesirable goal is also important, unintended by the legislator, which is caused by the norms fulfilling the protective function, and which is visible from the conducted analysis

PL

Wyznaczenie funkcji ochronnej norm procedury przedsądowej w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe w oparciu o cel i zakres norm jest nie tylko możliwe, ale i konieczne dla szerszego rozumienia ubezpieczeń społecznych. Kontekst prawnoteleologiczny odgrywa tu rolę wyznacznika pożądanego przez ustawodawcę celu normy prawnej i pozwala na wskazanie przykładowych instytucji, które, powołane przez ustawodawcę, realizują funkcję ochronną. Dokonując badania norm przez pryzmat psychologicznej teorii prawa, wyraźnie widać, że prawo ubezpieczeń społecznych jest zjawiskiem psychicznym i należy je poddać wielopłaszczyznowemu badaniu, które uwidoczni zamierzony cel ustawodawcy. Funkcja ochronna realizowana jest także przez określony model procedury z precyzyjnie wyznaczonymi granicami funkcji. Z socjologicznej perspektywy istotny jest także cel niepożądany, niezamierzony przez ustawodawcę, jaki wywołują normy realizujące funkcję ochronną, a jaki uwidacznia się z przeprowadzonej analizy.

Keywords

PL

ubezpieczenia społeczne; funkcja ochronna; psychologiczna teoria prawa; model procedury; procedura przedsądowa; postawa roszczeniowa; emerytura; renta; Zakład Ubezpieczeń Społecznych

EN

social insurance; protective function; psychological theory of law; model of procedure; pre-trial procedure; demanding attitude; retirement; pension; Social Insurance Institution

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2021
• Volume: specjalny I
• Issue: XXI
• Pages: 729-740

Dates

published

2021

Contributors

author

Katarzyna Szlachta-Kisiel

References

• Antonów K., Zagadnienia ogólne prawa ubezpieczeń społecznych, [w:] Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, red. K.W. Baran, Warszawa 2017.
• Baran K.W., Funkcja ochronna zbiorowego prawa pracy, „Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej” 2009.
• Bogucka I., Funkcje prawa. Analiza pojęcia, Zakamycze 2000.
• Borucka-Arctowa M., O społecznym działaniu prawa, Warszawa 1967.
• Borucka-Arctowa M., Społeczne poglądy na funkcje prawa, Ossolineum 1982.
• Borucka-Arctowa M., Woleński J., Wstęp do nauki o państwie i prawie, Kraków 1975.
• Borucka-Arctowa M., Z zagadnień społecznego działania prawa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia i Rozprawy” 1962.
• Florek L., Ochrona praw i interesów pracownika, Warszawa 1990.
• Jończyk J., Prawo pracy, Warszawa 1984.
• Lande J., Teoria prawa, Lublin 1956.
• Mędrala M., Funkcja ochronna cywilnego postępowania sądowego w sprawach z zakresu prawa pracy, Warszawa 2011.
• Motyka K., Wpływ Leona Petrażyckiego na polską teorię i socjologię prawa, Lublin 1993.
• Petrażycki L., Teoria prawa i państwa w związku z teorią moralności, t. II, oprac. W. Leśniewski, Warszawa 1960.
• Pieniążek A., Stefaniuk M., Socjologia prawa – zarys wykładu, Zakamycze 2001.
• Piętka H., Przedmiot i metody socjologii prawa, „Themis Polska” 1933, VIII.
• Podgórecki A., Socjologia prawa, Warszawa 1962.
• Podgórecki A., Zarys socjologii prawa, Warszawa 1971.
• Salwa Z., Prawo pracy, Olsztyn 1994.
• Salwa Z., Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, Warszawa 2007.
• Skąpski M., Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej, Zakamycze 2006.
• Szubert W., Uwagi o funkcjach ubezpieczenia społecznego, „Seminarium Prawa Ubezpieczeń Społecznych” 1977, cz. 1.
• Zieliński T., Prawo pracy. Zarys systemu. Cz. I. Ogólna, Warszawa – Kraków 1986.
• Ziembiński Z., Funkcje prawa, [w:] A. Redelbach, S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1992.
• Ziembiński Z., Socjologia prawa jako nauka prawa, Warszawa – Poznań 1975.
• Słownik języka polskiego, https://sjp.pl/funkcje [dostęp: 24.02.2021].

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.6221

Biblioteka Nauki

2056693