Ograniczenia temporalne inicjatywy dowodowej stron w polskim procesie karnym w świetle systemu prekluzji oraz systemu dyskrecjonalnej władzy sędziego (część I)

• Authors: Jan Kil

Title variants

EN

Temporal restrictions on the parties’ evidentiary initiative in the polish criminal process in the light of the preclusion system and the system of judge’s discretionary powers (part I)

Abstracts

EN

This article is devoted to temporal restrictions relating to the exercise by the parties to criminal proceedings of the right to evidentiary initiative. The first part of the article presents the axiological significance of the parties’ right to evidentiary initiative in criminal process, and discusses the relation of that right to the overarching procedural principles. Careful considerations are given to the model assumptions of the preclusion system and the system of judge’s discretionary powers, as instruments intended to guarantee due concentration of evidence and, in the same way, expeditious proceedings. A separate analysis is made also of the historical evolution of the normative solutions concerning the temporal limitations to the evidentiary initiative of the parties to criminal proceedings, starting from the adoption of the Code of Criminal Procedure of 1928 until the entry into force of the Code of Criminal Procedure of 1997.

PL

Artykuł poświęcono temporalnym ograniczeniom, odnoszącym się do wykonywania przez strony procesu karnego prawa do inicjatywy dowodowej. W pierwszej części artykułu przedstawiono znaczenie aksjologiczne prawa stron do inicjatywy dowodowej w procesie karnym, jak również omówiono związek tego prawa z naczelnymi zasadami procesowymi. Pogłębione rozważania poświęcono modelowym założeniom systemu prekluzji oraz systemu dyskrecjonalnej władzy sędziego jako instrumentom mającym na celu zagwarantowanie należytej koncentracji materiału dowodowego, a tym samym szybkości postępowania. Odrębnej analizie poddano także historyczną ewolucję rozwiązań normatywnych dotyczących temporalnych ograniczeń inicjatywy dowodowej stron procesu karnego, począwszy od uchwalenia Kodeksu postępowania karnego z 1928 r., aż do chwili wejścia w życie Kodeksu postępowania karnego z 1997 r.

Keywords

PL

proces karny; inicjatywa dowodowa; strony procesu; prawda materialna; system prekluzji; system dyskrecjonalnej władzy sędziego; kontradyktoryjność

EN

criminal process; evidentiary initiative; parties to the process; substantive truth; preclusion system; system of judge’s discretionary powers; adversarial process

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2021
• Volume: 3
• Issue: XXI
• Pages: 127-139

Dates

published

2021

Contributors

author

Jan Kil

References

• Cieślak S., Formalizm postępowania cywilnego, Warszawa 2008.
• Fingas M., Orzekanie reformatoryjne w instancji odwoławczej w polskim procesie karnym, Warszawa 2016.
• Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 2014.
• Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, tom I, red. P. Hofmański, Warszawa 1999.
• Kil J., Przemiany modelu polskiego procesu karnego w latach 2013–2015 – zagadnienia wybrane, [w:] Prawo i czas. Księga Jubileuszowa z okazji 80-lecia urodzin Profesora Adama Lityńskiego, red. M. Borski i in., Sosnowiec 2020.
• Kosonoga J., Oddalenie obstrukcyjnego wniosku dowodowego, „Ius Novum” 2019, nr 1.
• Kuczyńska H., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2005 r., sygn. IV KK 118/05, „Prokuratura i Prawo” 2006, nr 1.
• Nowikowski I., Uwagi o zasadzie rzetelnego procesu karnego (kwestie wybrane), [w:] Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J. Skorupka, Warszawa 2009.
• Paprzycki L.K., [w:] Kodeks postępowania karnego, tom I: Komentarz do art. 1-424, red. L.K. Paprzycki, Warszawa 2013.
• Pawlaczyk B., Ograniczenia stosowania prekluzji w procesie cywilnym, „Państwo i Prawo” 2011, nr 5.
• Pietrzkowski H., Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2011.
• Quoos M.A., Ograniczenia dotyczące powoływania twierdzeń, zarzutów i dowodów na gruncie systemu prekluzji w procesie cywilnym. Część II, „Palestra” 2007, nr 1-2.
• Sakowicz A., Królikowski M., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2016.
• Skorupka J., Paradygmat współczesnego polskiego procesu karnego – próba ujęcia, [w:] Współczesne tendencje w rozwoju procesu karnego z perspektywy dogmatyki oraz teorii i filozofii prawa, red. J. Skorupka, I. Haÿduk-Hawrylak, Warszawa 2011.
• Steinborn S., Postępowanie dowodowe w instancji apelacyjnej w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 1-2.
• Szanciło T., Prekluzja w postępowaniu gospodarczym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2007, nr 6.
• Świecki D., Konstytucyjna zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego a możliwość reformatoryjnego orzekania w instancji odwoławczej w świetle wchodzącej w życie 1 lipca 2015 roku nowelizacji kodeksu postępowania karnego, [w:] Polski proces karny i materialne prawo karne w świetle nowelizacji z 2013 roku. Księga dedykowana Profesorowi Januszowi Tylmanowi z okazji Jego 90. urodzin, red. T. Grzegorczyk i in., Warszawa 2014.
• Świecki D., [w:] B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki, Kodeks postępowania karnego, tom II: Komentarz aktualizowany, Gdańsk 2020, art. 427, LEX.
• Wąsek-Wiaderek M., Oddalenie wniosku dowodowego zmierzającego w sposób oczywisty do przedłużenia postępowania w polskiej procedurze karnej, [w:] W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Wąska, red. L. Leszczyński, E. Skrętowicz, Z. Hołda, Lublin 2005.
• Weitz K., Między systemem dyskrecjonalnej władzy sędziego a systemem prekluzji – ewolucja regulacji prawa polskiego, [w:] Ewolucja polskiego postępowania cywilnego wobec przemian politycznych, społecznych i gospodarczych, red. H. Dolecki, K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2009.
• Wiliński P., Pojęcie rzetelnego procesu karnego, [w:] Skargowy model postępowania karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Stanisławowi Stachowiakowi, red. A. Gerecka-Żołyńska i in., Warszawa 2008.
• Wiliński P., O koncepcji rzetelnego procesu karnego, [w:] Rzetelny proces karny. Materiały konferencji naukowej, Trzebieszowice, 17-19 września 2009 r., red. J. Skorupka i W. Jasiński, Warszawa 2010.
• Zagrodnik J., Instytucja skargi na wyrok sądu odwoławczego (rozdział 55a k.p.k.) – zarys problematyki, [w:] Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo po zmianach z lat 2015-2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, red. wykroczeń T. Grzegorczyk i R. Olszewski, Warszawa 2017.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.7603

Biblioteka Nauki

2055507