Klasyfikacja powiatów pod względem stopnia rozwoju funkcji turystycznej

• Authors: Ewa Synówka

Title variants

EN

Classification of poviats in terms of the degree of development of their tourist function

Abstracts

EN

The development ofa tourist function, which is one of the factors of local development in Poland, varies from region to region. The aim of the article is to determine the optimal method for dividing The development of a tourist function, which is one of the factors of local development in Poland, varies from region to region. The aim of the article is to determine the optimal method for dividing Polish poviats in terms of the degree of development of their tourism function. The study draws upon the division of gminas (the smallest administrative units in Poland) into five classes, proposed by Jadwiga Warszyńska in 1985. The classification of poviats in this study was performed on the basis of the values of four tourist function indicators: Baretje-Defert’s index, the density of accommodation index, the Schneider index and Defert’s index. Threshold values determined for these indicators, which define a fullydeveloped tourism function of a poviat, made it possible to distinguish the fifth class. The remaining four classes were determined by dividing the values of the considered indicators below the threshold value. To this end, various methods of the selection of the class intervals have been used, including the Jenks, the geometric progress, the k-means, and the head-tail method. The precision of the obtained class intervals was compared using the GVF (Goodness of Variance Fit) and TAI (Tabular Accuracy Index) indicators. The selection of the optimal division allowed the performance of the classification of poviats in terms of the degree of development of their tourist function. The obtained results were illustrated on the example of data for 2019. The study used data on Polish poviats for 2002–2019 from the Local Data Bank of Statistics Poland. The analysis demonstrated that the poviats with the highest degree of development of the tourist function were the least numerous group and constituted 6.3% of all Polish poviats. Poviats located in the western and the central part of the Polish sea coast comprised half of this group, while the rest were large urban centers and poviats located in the Bieszczady, Tatra and the Karkonosze Mountains as well as in the Polish Lake District (Mazury).

PL

Rozwój funkcji turystycznej, będącej jednym z czynników rozwoju lokalnego w Polsce, charakteryzuje się zróżnicowaniem przestrzennym. Za cel badania omawianego w artykule postawiono sobie ustalenie optymalnego sposobu podziału powiatów pod względem stopnia rozwoju funkcji turystycznej. W badaniu odniesiono się do podziału na pięć klas dotyczącego gmin, który w 1985 r. zaproponowała Jadwiga Warszyńska. Klasy powiatów wyznaczono na podstawie wartości czterech wskaźników funkcji turystycznej: Baretje’a-Deferta, gęstości bazy noclegowej, Schneidera i Deferta. Wartości progowe ustalone dla tych wskaźników, określające w pełni rozwiniętą funkcję turystyczną powiatu, pozwoliły na wyodrębnienie piątej klasy. Pozostałe cztery wyłoniono przez podział wartości analizowanych wskaźników poniżej wyznaczonego progu. W tym celu zastosowano różne metody doboru przedziałów klasowych, m.in. Jenksa, postępu geometrycznego, k-średnich i head-tail. Dokładność uzyskanych podziałów porównano za pomocą wskaźników GVF (ang. goodness of variance fit) i TAI (ang. tabular accuracy index). Wybór optymalnego sposobu podziału pozwolił na sklasyfikowanie powiatów pod względem stopnia rozwoju funkcji turystycznej. Uzyskane wyniki zilustrowano na przykładzie danych za 2019 r. W badaniu wykorzystano dane z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego za lata 2002–2019. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w 2019 r. powiaty o najwyższym stopniu rozwoju funkcji turystycznej były najmniej liczną grupą (6,3% badanych jednostek). Należały do niej powiaty z zachodniej i centralnej części Wybrzeża (50% grupy), duże ośrodki miejskie oraz powiaty leżące w Bieszczadach, Tatrach, Karkonoszach i na Mazurach.

Keywords

PL

wskaźniki funkcji turystycznej; metody doboru przedziałów klasowych; powiaty

EN

tourist function indicators; methods of the selection of the class intervals; poviats of Poland

• Publisher: Główny Urząd Statystyczny
• Journal: Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
• Year: 2022
• Volume: 67
• Issue: 4
• Pages: 18-40

Dates

published

2022

Contributors

author

Ewa Synówka

• Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Matematyki / University of Zielona Góra, Institute of Mathematics

• https://orcid.org/0000000150270680

References

• Bąk, I. (2011). Ocena stopnia atrakcyjności turystycznej podregionów w Polsce. Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica, 285(62), 7-18. http://foliaoe.zut.edu.pl/pdf /files/magazines/2/29/287.pdf.
• Całka, B. (2018). Comparing continuity and compactness of choropleth map classes. Geodesy and Cartography, 67(1), 21-34. https://doi.org/10.24425/118704.
• Chudy-Hyski, D. (2006). Ocena wybranych uwarunkowań rozwoju funkcji turystycznej obszaru. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, (2/1), 129-141. http://www.infraeco.pl/pl/art /a_14325.htm?plik=135.
• Czernicki, Ł., Kukułowicz, P., Miniszewski, M. (2020). Branża turystyczna w Polsce. Obraz sprzed pandemii. Polski Instytut Ekonomiczny.
• Derek, M. (2008). Funkcja turystyczna jako czynnik rozwoju lokalnego w Polsce [rozprawa doktorska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych]. https://wgsr.uw.edu.pl /wgsr/wp-content/uploads/2018/11/1_pdfsam_doktorat-w-pdf.pdf.
• Evans, I. S. (1977). The selection of the class intervals. Transactions of the Institute of British Geographers, 2(1), 98-124. https://doi.org/10.2307/622195.
• Główny Urząd Statystyczny. (2014). Graficzna prezentacja danych statystycznych. Wykresy, mapy, GIS. https://stat.gov.pl/gfx/portalinformacyjny/userfiles/_public/wspolpraca_rozwojowa/graficzna _prezentacja_danych_stat.pdf.
• Jenks, G. F., Caspall, F. C. (1971). Error on choroplethic maps: definition, measurement, reduction. Annals of the Association of American Geographers, 61(2), 217-244.
• Jiang, B. (2013). Head/tail breaks: A new classification scheme for data with a heavy-tailed distribution. The Professional Geographer, 65(3), 482-494. https://doi.org/10.1080/00330124.2012 .700499.
• Koronacki, J., Mielniczuk, J. (2018). Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Korzeniewski, J., Kozłowski, M. (2020). Development of tourism in Polish poviats in the years 2010-2017. Quality & Quantity, 54(5-6), 1591-1612. https://doi.org/10.1007/s11135-019-00923-4.
• Kurek, W. (red.). (2012). Turystyka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Łysoń, P. (red.). (2015). Analiza walorów turystycznych powiatów i ich bezpośredniego otoczenia na podstawie danych statystycznych m.in. z zakresu bazy noclegowej, kultury i dziedzictwa narodowego oraz przyrodniczych obszarów chronionych. Główny Urząd Statystyczny. https://stat.gov.pl /statystyki-eksperymentalne/uslugi-publiczne/analiza-walorow-turystycznych-powiatow-i-ich -bezposredniego-otoczenia-na-podstawie-danych-statystycznych-m-in-z-zakresu-bazy-noclegowej -kultury-i-dziedzictwa-narodowego-oraz-przyrodniczych-,16,1.html.
• Marković, S., Perić, M., Mijatov, M., Doljak, D., Žolna, M. (2017). Application of tourist function indicators in tourism development. Journal of the Geographical Institute „Jovan Cvijić” SASA, 67(2), 163-178. https://doi.org/10.2298/IJGI1702163M.
• Micek, D., Kwinta-Odrzywołek, J., Maźnica, Ł. (2019). Sektor turystyki. Branżowy Bilans Kapitału Ludzkiego. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Uniwersytet Jagielloński.
• Scholz, F. W., Stephens, M. A. (1987). K-sample Anderson-Darling Tests. Journal of the American Statistical Association, 82(399), 918-924. https://doi.org/10.2307/2288805.
• Synówka-Bejenka, E. (2017). Nowa propozycja wskaźnika rozwoju funkcji turystycznej. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 9(335), 64-76.
• Szromek, A. R. (2012). Wskaźniki funkcji turystycznej. Koncepcja wskaźnika funkcji turystycznej i uzdrowiskowej. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• Szromek, A. R. (2013). Pomiar funkcji turystycznej obszarów za pomocą wskaźników funkcji turystycznej na przykładzie obszarów państw europejskich. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (132), 91-103.
• Thompson, J. R., Koronacki, J., Nieckuła, J. (2005). Techniki zarządzania jakością: od Shewharta do metody „Six Sigma”. Exit.
• Warszyńska, J. (1985). Funkcja turystyczna Karpat polskich. Folia Geographica. Series Geographica-Oeconomica, 18, 79-104.
• Widz, M. (2020). Application of Tourist Function Indicators in Tourism Development. Case Study of Tunisia. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B, 75, 143-160. https://journals .umcs.pl/b/article/view/11381.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.8262

Biblioteka Nauki

2082194