Sądownictwo sędziów przysięgłych jako forma udziału czynnika społecznego w procesie karnym (część I)

• Authors: Jan Kil

Title variants

EN

Juror jurisdiction as a form of participation of the social factor in criminal process (part I)

Abstracts

EN

The article is devoted to the problems of juror jurisdiction in criminal matters. The first part of the study presents the genesis of the institution of jurors and its historical development. Special attention is paid to Roman quaestiones, that is an archetypical form of juror jurisdiction. An in depth analysis covers as well the Anglo-American model of juror jurisdiction, both from the historical and contemporary perspective.

PL

Artykuł poświęcono problematyce sądownictwa sędziów przysięgłych w sprawach karnych. W pierwszej części opracowania przedstawiono genezę instytucji sędziów przysięgłych, jak również jej historyczny rozwój. Szczegółowe rozważania poświęcono rzymskim quaestiones, stanowiącym archetyp sądownictwa sędziów przysięgłych. Pogłębionej analizie poddano także anglo-amerykański model sądownictwa sędziów przysięgłych, zarówno w ujęciu historycznym, jak i współczesnym.

Keywords

PL

proces karny; udział czynnika społecznego w orzekaniu; sędziowie niezawodowi; przysięgli; prawo rzymskie; system common law

EN

criminal process; participation of the social factor in adjudication; lay judges; jurors; Roman law; common law system

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2021
• Volume: 4
• Issue: XXI
• Pages: 73-86

Dates

published

2021

Contributors

author

Jan Kil

References

• Amos M., Wymiar sprawiedliwości w Wielkiej Brytanii, Londyn 1943.
• Baran K., Powstanie i ewolucja angielskiej ławy przysięgłych (między średniowieczem a XIX stuleciem), [w:] Szkice z dziejów ustroju i prawa poświęcone pamięci Ireny Malinowskiej-Kwiatkowskiej, red. M. Kwiecień, M. Małecki, Kraków 1997.
• Bryk A., Konstytucjonalizm. Od starożytnego Izraela do liberalnego konstytucjonalizmu amerykańskiego, Kraków 2013.
• Campbell W.J., Eliminate the Grand Jury, “Journal of Criminal Law and Criminology” 1873, Vol. 64, No. 2.
• Chmiel A., Ustrój rzymskich organów jurysdykcyjnych w sprawach karnych, „Studia Prawnoustrojowe” 2010, nr 12.
• Chmiel A., Zasada kontradyktoryjności w rzymskim procesie karnym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza. Prawo” 2018, 22, z. 101.
• Cieślak M., Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
• Clark J.A., Criminal Procedure – Grand Jury – Constitutional Law – Equal Protection – Due Process – Prosecutor’s Duty to Expose Exulpatory Evidence to the Grand Jury Johnson v. Superiours v. Court, 15 Cal. 3d 248,539
• P.2d 792,124 Cal. Rptr. 32 (1975), “Case Western Reserve Law Review” 1977, Vol. 27, Issue 2.
• Decker J.F., Legislating New Federalism: The Call for Grand Jury Reform in the States, “Oklahoma Law Review” 2005, Vol. 58, No. 3.
• Farrell I.P., From Premodern Christianity to the Postmodern Jury, “Tulsa Law Review” 2018, Vol. 53, Issue 2.
• Friedland M.L., Double Jeopardy, Oxford 1969.
• Goldstein H.W., Grand jury practice, New York 2005.
• Haigh S., Johnson v. Superior Court – The Future of the Grand Jury Indictment in California, “Pepperdine Law Review” 1976, Vol. 3, Issue 2;
• Halberda J., Ława przysięgłych w angielskim procesie cywilnym (XII-XIII wieku), [w:] Vetera novis augere. Studia i prace dedykowane Profesorowi Wacławowi Uruszczakowi, red. S. Grodziski i in., Kraków 2010.
• Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, Warszawa 1994.
• Hinchliffe G., The origins of reasonable doubt: theological roots of the criminal trial, “Commonwealth Law Bulletin” 2009, Vol. 35, No. 4.
• Hoeffel J.C., Death Beyond a Reasonable Doubt, “Arkansas Law Review” 2017, Vol.70, No. 2.
• Hoffmeister T., The Grand Jury Legal Advisor: Resurrecting the Grand Jury’s Shield, “Journal of Criminal Law and Criminology” 2008, Vol. 98, Issue 4.
• Hostettler J., The Criminal Jury Old and New. Jury Power from Early Times to the Present Day, Winchester 2004.
• Janusz-Pohl B., Zasada udziału czynnika społecznego, [w:] System Prawa Karnego procesowego, tom III, cz. 2: Zasady procesu karnego, red. P. Wiliński, Warszawa 2014.
• Jonakait R.N., Finding the Original Meaning of American Criminal Procedure Rights: Lessons from Reasonable Doubt’s Development, “New Yorker Law School. Faculty Scholarship. Articles & Chapters” 2012.
• Kaczmarczyk M., Czynnik społeczny w polskim systemie wymiaru sprawiedliwości, Warszawa 2020.
• Kremens K., Grand Jury (wielka ława przysięgłych) a udział czynnika społecznego w postępowaniu karnym na tle sprawy U.S. V.P. Manafort and R. Gates, „Ius Novum” 2019, nr 1.
• Króliczek P., Udział społeczeństwa w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości w Stanach Zjednoczonych Ameryki, Warszawa 2018.
• Kruszyński P., Kil J., Sądownictwo sędziów pokoju w drobnych sprawach karnych – perspektywa legislacyjna, „Roczniki Administracji i Prawa” 2019, z. 1.
• Kruszyński P., Kil J., Placek J., Sędzia pokoju i jego rola w rozwiązywaniu problemów polskiego wymiaru sprawiedliwości, [w:] Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, red. R. Piotrowski, Warszawa 2021.
• Kulesza C., Udział czynnika społecznego w orzekaniu w perspektywie historyczno-prawnoporównawczej, „Białostockie Studia Prawnicze” 2016, z. 21.
• Kużelewski D., Wybory ławników a zasada udziału czynnika społecznego w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, „Białostockie Studia Prawnicze” 2016, z. 20/A.
• Laidler P., Amerykańska ława przysięgłych jako instytucja polityczna, [w:] Idee, instytucje i praktyka ustrojowa Stanów Zjednoczonych Ameryki, red. P. Laidler, J. Szymanek, Kraków 2014.
• Litewski W., Rzymski proces karny, Kraków 2003.
• Macmurdo R.B., Attorney Disqualification at the Grand Jury, “Louisiana Law Review” 1977, Vol. 37, No. 5.
• Mossakowski W., Powoływanie sędziów quaestiones perpetua w okresie republiki rzymskiej, “Acta Universitatis Nicolai Copernici. Prawo” 1996, z. 304.
• Prusak F., Czynnik społeczny w procesie karnym, Warszawa 1975.
• Robinson Jr. J.C., The Determination of Probable Cause in Illinois – Grand Jury of Preliminary Hearing, “Loyola University Chicago Law Journal” 1976, Vol. 7, Issue 4.
• Rogacka-Rzewnicka M., Oportunizm i legalizm ścigania przestępstw w świetle współczesnych przeobrażeń procesu karnego, Warszawa 2007.
• Sarat A., Martschukat J., Is the Death Penalty Dying? European and American Perspectives, Cambridge 2011.
• Shealy Jr. M.W., A reasonable doubt about “Reasonable Doubt”, “Oklahoma Law Review” 2013, Vol. 65, No. 2.
• Silbert E.J., Defense Counsel in the Grand Jury – The Answer to the White Collar Criminal’s Prayers, “American Criminal Law Review” 1978, Vol. 15, Issue 4.
• Śliwiński S., Polski proces karny przed sądem powszechnym. Zasady ogólne, Warszawa 1959.
• Światłowski A., Składy orzekające sądu karnego, [w:] System Prawa Karnego Procesowego, tom V: Sądy i inne organy postępowania karnego, red. Z. Kwiatkowski, Warszawa 2015.
• Thomas G.C., The Supreme Court on Trial. How the American Justice System Sacrifices Innocent Defendants, Ann Arbor 2008.
• Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2009.
• Wheelock D., A Jury of One’s “Peers”: The Racial Impact of Felon Jury Exclusion in Georgia, “The Justice System Journal” 2011, Vol. 32, No. 3.
• Whitman J.Q., The Origins of “Reasonable Doubt”, “Yale Law School Legal Scholarship Repository. Faculty Scholarship Series. Yale Law School Faculty Scholarship” 2005.
• Whitman J.Q., The Origins of Reasonable Doubt. Theological Roots of the Criminal Trial, New Haven 2008.
• Williams R.Q., The Florida Grand Jury: Aboliton or Reform?, “Florida State University Law Review” 1977, Vol. 5.
• Zalewski B., Zasada skargowości w rzymskim procesie karnym przed quaestiones perpetuae, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016, z. 3.

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.8302

Biblioteka Nauki

2055708